رشد انفجاری هوش مصنوعی با سرمایه‌گذاری‌های بی‌سابقه همراه شده و بسیاری هشدار می‌دهند که این روند می‌تواند شبیه حباب اینترنتی دهه ۹۰ باشد که با سقوط شدید بازار پایان یافت. شرکت‌های فناوری صدها میلیارد دلار برای ساخت مراکز داده و خرید تراشه‌های پیشرفته هزینه می‌کنند تا از رقبا عقب نمانند و انتقال فعالیت‌های اقتصادی از انسان به ماشین را ممکن کنند. مجموع این هزینه‌ها ممکن است به تریلیون‌ها دلار برسد و شیوه تأمین مالی آن، که شامل سرمایه‌گذاری‌های جسورانه و بدهی‌های سنگین است، پرسش‌هایی را درباره دوام آن برانگیخته است.
در ماه ژانویه، «سم آلتمن» مدیرعامل OpenAI در کاخ سفید طرحی ۵۰۰ میلیارد دلاری برای زیرساخت‌های هوش مصنوعی معرفی کرد و بعدها اعلام شد که این شرکت متعهد به هزینه ۱/۴ تریلیون دلار در این حوزه شده است. «مارک زاکربرگ» نیز وعده داد صدها میلیارد دلار برای مراکز داده و توسعه هوش مصنوعی هزینه کند. همزمان برخی معاملات مالی میان شرکت‌های تراشه‌ساز و توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی، که بخشی از منابع مالی را دوباره به خرید تراشه‌های گران‌قیمت برمی‌گردانند، نگرانی‌هایی درباره چرخه‌ای شدن سرمایه‌گذاری‌ها ایجاد کرده است.
پنج غول فناوری آمریکا شامل آمازون، آلفابت، مایکروسافت، متا و اوراکل در سال ۲۰۲۵ مجموعا ۱۰۸ میلیارد دلار بدهی جدید گرفته‌اند که بیش از سه برابر میانگین ده سال گذشته است. برخی شرکت‌ها حتی راهکارهایی یافته‌اند تا این بدهی‌ها وارد ترازنامه اصلی آن‌ها نشود.
اما مسئله اصلی بازگشت سرمایه است. طبق یک گزارش، برای پاسخ‌گویی به تقاضای پیش‌بینی‌شده تا سال ۲۰۳۰، شرکت‌های فعال در هوش مصنوعی باید سالانه ۲ تریلیون دلار درآمد داشته باشند، در حالی‌که احتمال دارد حدود ۸۰۰ میلیارد دلار کمتر از این هدف محقق شود. همزمان، نتایج برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد بسیاری از شرکت‌ها فعلاً از سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی سودی به دست نیاورده‌اند و بخشی از خروجی این فناوری به جای افزایش بهره‌وری، نوعی محتوای کم‌ارزش تولید می‌کند که هزینه‌زا است.
علاوه بر چالش‌های اقتصادی، توسعه‌دهندگان با کاهش بازده افزایش قدرت محاسباتی نیز مواجه شده‌اند و برخی مدل‌های جدید کمتر از حد انتظار عمل کرده‌اند. آلتمن هنگام معرفی مدل جدید OpenAI اذعان کرد که برای رسیدن به هوش مصنوعی فراگیر «چیزی مهم هنوز غایب است».
رقابت شرکت‌های چینی که مدل‌های ارزان‌تر و مشابه ارائه می‌دهند، فشار بیشتری بر بازار وارد کرده و این نگرانی وجود دارد که شرکت‌های آمریکایی نتوانند سرمایه‌گذاری‌های عظیم خود را جبران کنند. همچنین توسعه بی‌وقفه مراکز داده، مصرف برق را تا حدی افزایش داده که ممکن است شبکه‌های ملی توان تأمین آن را نداشته باشند.
با وجود این نگرانی‌ها، چهره‌های کلیدی صنعت همچنان خوش‌بین هستند. آلتمن بارها گفته است که بازار شاید بیش از حد هیجان‌زده باشد، اما هوش مصنوعی را «مهم‌ترین تحول پس از مدت‌ها» می‌داند. زاکربرگ نیز احتمال وجود حباب را پذیرفته اما تأکید کرده که خطر واقعی، کم‌سرمایه‌گذاری در این حوزه است. به باور او اگر چند صد میلیارد دلار اشتباه هزینه شود «بدشانسی است» اما فرصت از دست رفته خطرناک‌تر خواهد بود.
بازار قبلاً نیز نشانه‌هایی از ترکیدن حباب را تجربه کرد، از جمله زمانی که مدل ارزان یک شرکت چینی باعث سقوط یک تریلیون دلاری ارزش سهام فناوری شد. با این حال سرمایه‌گذاری‌ها با شدت بیشتر ادامه یافته و برخی شرکت‌ها به ارزش‌گذاری‌های خیره‌کننده رسیده‌اند. OpenAI اکنون ارزشی حدود ۵۰۰ میلیارد دلار دارد، در حالی‌که هنوز به سوددهی نرسیده است.
تجربه تاریخ نشان می‌دهد ممکن است مانند دوران دات‌کام، برخی شرکت‌ها ورشکست شوند اما گروهی دیگر ماندگار شده و اقتصاد را برای سال‌ها شکل دهند. پرسش اصلی این است که آیا این بار نیز پایان ماجرا سقوطی دردناک خواهد بود یا واقعاً انقلابی اقتصادی در راه است.
