روز سهشنبه بهای طلا برای نخستین بار از مرز ۴۰۰۰ دلار در هر اونس عبور کرد؛ حرکتی تاریخی که نشاندهنده هجوم سرمایهگذاران به پناهگاههای امن در بحبوحه افزایش نااطمینانیهای اقتصادی و سیاسی است. طلا در سال جاری بیش از ۵۰ درصد رشد کرده و در مسیر بهترین عملکرد خود از دهه ۱۹۷۰ قرار گرفته است.
روند کنونی یادآور جهش سال ۱۹۷۹ است، زمانی که قیمت طلا بیش از دو برابر شد و تورم بالا، ضعف دلار و تنشهای خاورمیانه بر بازارها سایه انداخته بود. شرایط امروز نیز شباهتهایی با آن دوران دارد؛ از جمله ناآرامیهای سیاسی در واشنگتن و تعطیلی طولانی دولت که اعتماد بازار را تضعیف کرده است. با وجود رشد شاخصهای بورس آمریکا، فضای احتیاط و نگرانی در میان سرمایهگذاران محسوس است.
پناهگاههای سنتی مانند دلار و اوراق خزانهداری آمریکا جذابیت خود را از دست دادهاند. انتظار میرود ادامه کاهش نرخهای بهره از سوی فدرال رزرو، دلار را بیش از پیش تضعیف کند. این ارز در سال جاری حدود ۱۰ درصد از ارزش خود را از دست داده است. همزمان، نگرانیها درباره بدهی و کسری بودجه فزاینده آمریکا و از دست رفتن آخرین رتبه اعتباری ممتاز آن، چشمانداز مالی کشور را تیره کرده است.
در سایر نقاط جهان نیز تحولات سیاسی به افزایش تقاضا برای طلا دامن زده است. در ژاپن، انتخاب رهبر جدید حزب حاکم که از سیاستهای مالی انبساطی و نرخ بهره پایین حمایت میکند، موجب افت ارزش ین شد. در اروپا، استعفای ناگهانی نخستوزیر فرانسه تنها یک روز پس از تشکیل کابینه، بازارها را متزلزل کرد و یورو را تحت فشار قرار داد.
افزایش نااطمینانیهای سیاسی و اقتصادی (بهویژه در شرایط کاهش نرخ بهره) عامل اصلی رشد بهای طلا ارزیابی میشود. صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر طلا تنها در ماه سپتامبر بیش از ۱۰۰ تن طلا خریداری کردهاند و پیشبینی میشود بهای آن تا پایان سال آینده به حدود ۴۹۰۰ دلار در هر اونس برسد. ورود سرمایه به بزرگترین صندوقهای طلا در هفتههای اخیر به بالاترین سطح در دو دهه گذشته نزدیک شده است.
رشد قیمت طلا همچنین به صعود چشمگیر سهام شرکتهای استخراج طلا انجامیده است. شاخص شرکتهای معدنی طلا در بورس نیویورک در سال ۲۰۲۵ بیش از دو برابر افزایش یافته است. بانکهای مرکزی نیز در کنار سرمایهگذاران خصوصی، بخشی از داراییهای دلاری خود را به طلا تبدیل کردهاند و این روند بر تقاضای جهانی افزوده است.
طلا اکنون بهعنوان یک دارایی راهبردی و ابزار اصلی تنوعبخشی در سبد سرمایهگذاری مورد توجه کشورها و مؤسسات مالی قرار گرفته است.
تعطیلی دولت آمریکا نیز بر ابهامات اقتصادی افزوده است؛ زیرا انتشار دادههای کلیدی اقتصادی متوقف شده و ارزیابی وضعیت واقعی اقتصاد دشوار شده است. ضعف اخیر بازار کار نیز نگرانیها از رکود یا رکود تورمی را افزایش داده که هر دو عامل، انگیزه سرمایهگذاری در طلا را تقویت میکنند.
