زمانی که وضعیت بازارهای جهانی نفت مورد ارزیابی قرار می‌گیرد، سوال اصلی این است که آیا پیش‌بینی‌های تقاضای نفت چین مهم‌تر است یا داده‌های واقعی واردات نفت؟
آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) و سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به طور منظم تقاضای نفت چین را در چشم‌اندازهای بازار خود بررسی می‌کنند. با این حال، این تمرکز سنتی، عدم تطابق مهمی را نادیده می‌گیرد: در حالی که این سازمان‌ها افزایش تقاضا را پیش‌بینی می‌کنند، واردات نفت خام چین در حال کاهش است.
گزارش ماهانه اخیر اوپک، تقاضای نفت چین را ۱۶/۶۸ میلیون بشکه در روز (bpd) در سال ۲۰۲۴ پیش‌بینی کرده است که ۳۲۰ هزار بشکه در روز بیشتر از سال ۲۰۲۳ است. با این حال، داده‌های گمرکی چین نشان می‌دهد که واردات نفت خام در سال ۲۰۲۴ به ۱۱/۰۴ میلیون بشکه در روز رسید که کاهش ۲۱۰ هزار بشکه در روز و ۲/۱ درصد کاهش نسبت به سال ۲۰۲۳ را نشان می‌دهد.
در حالی که تقاضا فراتر از واردات نفت خام است (از جمله واردات محصولات پالایش‌شده، تولید داخلی و تغییرات موجودی) این عوامل نتوانسته‌اند شکاف بین پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه تقاضا و حجم واقعی تجارت را به‌طور کامل توضیح دهند.
واردات محصولات پالایش‌شده در سال ۲۰۲۴ تقریباً ۱/۰۵ میلیون بشکه در روز بود که بر اساس ۴۸/۲۳ میلیون تن تبدیل‌شده با استفاده از نرخ تبدیل شرکت BP Plc محاسبه شده است. حتی این بخش نیز کاهش ۱/۰ درصدی سالانه را تجربه کرده است. تولید داخلی نفت خام چین نیز به‌طور جزئی ۶۰ هزار بشکه در روز افزایش یافت و به ۴/۲۴ میلیون بشکه در روز رسید.
اگرچه چین تغییرات موجودی تجاری یا استراتژیک خود را فاش نمی‌کند، تحلیلگران تخمین می‌زنند که در سال ۲۰۲۴ حدود ۱/۱۵ میلیون بشکه در روز به ذخایر اضافه شده باشد، در مقایسه با ۷۶۰ هزار بشکه در روز در سال ۲۰۲۳. این انباشته‌سازی نشان می‌دهد که بخشی از شکاف در تقاضای ظاهری به‌جای مصرف نهایی، در ذخایر جذب می‌شود.
در نهایت، داده‌ها نشان می‌دهند که علیرغم پیش‌بینی‌های آژانس‌ها در این زمینه، واردات ضعیف است. این عدم تطابق باعث ایجاد سوالاتی در مورد صحت پیش‌بینی‌های مبتنی بر تقاضا به‌عنوان یک شاخص قابل‌اعتماد از شرایط بازار می‌شود.
تأثیر بر قیمت‌ها
اگر پیش‌بینی اوپک از تقاضای نفت چین دقیق باشد، به‌طور نظری باید از قیمت‌های نفت حمایت کند. با این حال، روند قیمت‌ها در سال ۲۰۲۴ چیز دیگری را نشان می‌دهد. قیمت نفت برنت از اوج ۹۱/۰۵ دلار در هر بشکه در ماه آوریل به کمترین مقدار خود در ۶۸/۶۸ دلار در سپتامبر کاهش یافت و در پایان سال ۲۰۲۴ به ۷۴/۶۴ دلار رسید.
اگرچه چین تنها عامل تعیین‌کننده قیمت‌های جهانی نفت نیست، اما موقعیت آن به‌عنوان بزرگ‌ترین واردکننده (که حدود یک‌چهارم نفت خام حمل‌شده به دریا را به خود اختصاص می‌دهد) نفوذ زیادی بر دینامیک‌های قیمت‌گذاری دارد.
پیش‌بینی‌های آژانس بین‌المللی انرژی در مقایسه با اوپک، محتاطانه‌تر است و رشد تقاضای نفت چین را در سال ۲۰۲۴ به میزان ۱۵۱ هزار بشکه در روز و در سال ۲۰۲۵ به میزان ۲۲۸ هزار بشکه در روز پیش‌بینی می‌کند. اوپک پیش‌بینی می‌کند که تقاضای نفت چین در سال ۲۰۲۵ به میزان ۳۱۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد که نسبت به پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی بیشتر است.
با این حال، داده‌های گمرکی اوایل سال ۲۰۲۵ همچنان از ضعف واردات حکایت دارند. واردات نفت خام در ژانویه و فوریه به‌طور متوسط ۱۰/۴۲ میلیون بشکه در روز بود که کاهش ۳۷۰ هزار بشکه در روز یا ۳/۴ درصد را نسبت به دوره مشابه در سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد.
اگرچه ممکن است کاهش قیمت‌های نفت و بهبود در فعالیت‌های اقتصادی باعث بازگشت واردات نفت خام چین در باقی‌مانده سال ۲۰۲۵ شود، اما در حال حاضر، پیش‌بینی‌های رشد تقاضای نفت در چین که توسط اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی ارائه شده‌اند، با کاهش واردات در تضاد است.
نتیجه‌گیری
اتکا به پیش‌بینی‌های آژانس‌ها برای تقاضای نفت چین ممکن است تصویر خوش‌بینانه‌ای از اصول بازار ارائه دهد. داده‌های واقعی واردات، شاخصی عینی‌تر و فوری‌تر از شرایط بازار فراهم می‌کنند که در حال حاضر ضعف در بزرگ‌ترین بازار نفت خام جهان را نشان می‌دهد.