مشکلات اقتصادی آلمان در حال عمیق‌تر شدن است و داده‌های اخیر نشان می‌دهند که اعتماد به کسب‌وکار با سرعتی بیشتر از آنچه پیش‌بینی شده بود، کاهش یافته است. این رکود در حالی ادامه دارد که بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا همچنان با چالش‌هایی روبه‌روست و پیش‌بینی می‌شود که امسال ضعیف‌ترین عملکرد را در میان کشورهای گروه هفت (G7) داشته باشد. علاوه بر این، کارشناسان به‌ویژه با احتمال بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید انتظار ندارند که به زودی شاهد بهبودی در وضعیت اقتصادی این کشور باشند.
در ماه نوامبر، شاخص وضعیت کسب‌وکار آلمان، که توسط مؤسسه تحقیقاتی ایفو در مونیخ تهیه می‌شود، از ۸۶/۵ در اکتبر به ۸۵/۷ کاهش یافت که نشان‌دهنده کاهشی بیشتر از ۰/۳ واحد نسبت به پیش‌بینی‌های تحلیلگران است.
شاخص وضعیت کسب‌وکار (ایفو) چیست؟
شاخص ایفو بر اساس نظرسنجی از حدود ۹۰۰۰ شرکت آلمانی است و به‌عنوان یک شاخص کلیدی برای سنجش وضعیت اعتماد به کسب‌وکار در این کشور استفاده می‌شود. در کنار کاهش کلی شاخص، میزان اعتماد به کسب‌وکار آلمان از ۸۵/۷ به ۸۴/۳ کاهش یافت. رئیس ایفو، کلمنس فوست، اظهار داشت که این کاهش نشان‌دهنده ضعف کلی اقتصاد آلمان است و گفت: «اقتصاد آلمان فاقد قدرت است.»
انتظارات کسب‌وکار نیز تنها به‌طور اندکی از ۸۷/۳ به ۸۷/۲ کاهش یافت، که روبن وینکلر، اقتصاددان ارشد آلمان در تحقیقاتی از بانک دویچه، این روند را با توجه به تحولات سیاسی اخیر، از جمله فروپاشی دولت ائتلافی آلمان در اوایل ماه جاری و بازگشت قریب‌الوقوع دونالد ترامپ به کاخ سفید، نسبتاً پایدار یافت.
بازگشت ترامپ و تأثیر آن بر آلمان
وینکلر اشاره کرد که در حالی که ممکن است شرکت‌های آلمانی هنوز نگرانی زیادی در مورد سیاست‌های تجاری ایالات متحده نداشته باشند، اما عدم اطمینان از برنامه‌های اقتصادی ترامپ، از جمله کاهش مالیات‌ها، لغو مقررات و احتمال جنگ تجاری با اتحادیه اروپا، ممکن است در نهایت بر چشم‌انداز آلمان تأثیر منفی بگذارد.
وی گفت: «یا شرکت‌های آلمانی هنوز نگرانی زیادی در مورد سیاست‌های تجاری ایالات متحده ندارند، یا این نگرانی‌ها با چشم‌انداز برگزاری انتخابات جدید در آلمان جبران می‌شود.»
کاهش اعتماد به کسب‌وکار تقریباً تمام بخش‌های اقتصادی را به‌جز بخش تجارت تحت تأثیر قرار داد. طبق گزارش ایفو، ارزیابی کوتاه‌مدت‌تری از وضعیت فعلی ممکن است باعث شده باشد که خرده‌فروشان و عمده‌فروشان کمتر بدبین باشند.
چشم‌انداز ناامیدکننده برای صادرات آلمان
با وجود نگاه نسبتاً مثبت در بخش تجارت، کارشناسان هشدار می‌دهند که تأثیرات کلی بازگشت ترامپ به قدرت می‌تواند برای آلمان منفی باشد. کارستن برزسکی، رئیس کل بخش اقتصاد کلان در ING، تأکید کرد که آلمان احتمالاً از سیاست‌های ترامپ، به‌ویژه کاهش مالیات‌ها، لغو مقررات و تنش‌های تجاری با اتحادیه اروپا، آسیب خواهد دید.
فیلیپ شُورمایر، اقتصاددان بانک عمومی KfW آلمان، موافقت کرد و گفت که کاهش شاخص ایفو چندان غیرمنتظره نبود. وی افزود:«پیروزی انتخاباتی ترامپ احتمالاً بادهای مخالف جدیدی برای صنعت صادرات آلمان، که پیش از این تحت فشار است، ایجاد خواهد کرد.»
فرانزیسکا پالماس، اقتصاددان ارشد اروپا در شرکت Capital Economics، نتیجه‌گیری کرد که داده‌های شاخص ایفو تأیید می‌کنند که «اقتصاد آلمان همچنان در رکود است» و چشم‌انداز بازگشتی در کوتاه‌مدت دیده نمی‌شود.