پکن میگوید برای دفاع از منافع خود در برابر اقدامات آمریکا، واکنش قاطعی نشان خواهد داد
چین آمریکا را به نقض جدی توافق آتشبس تجاری میان دو کشور متهم کرده و هشدار داده است که برای محافظت از منافعش، اقدامات قاطعی در پیش خواهد گرفت. این تنشها در پی اختلافات جدید بر سر صادرات مواد معدنی حیاتی دوباره بالا گرفته است.
در اوایل ماه مه، دو کشور در جریان مذاکراتی در ژنو توافق کردند که موقتاً بخشی از تعرفههای تلافیجویانه را که تا ۱۴۵ درصد افزایش یافته بود، کاهش دهند. آمریکا امیدوار بود که این توافق به ازسرگیری صادرات عناصر نادر خاکی و آهنرباهای مرتبط از چین کمک کند.
اما دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، روز جمعه گفت که چین «کاملاً توافق را نقض کرده» و از کندی در روند ارسال این مواد از زمان توافق ۱۲ مه انتقاد کرد. در مقابل، وزارت بازرگانی چین روز دوشنبه اعلام کرد که به تعهداتش پایبند بوده و آمریکا را به اتخاذ «اقدامات تبعیضآمیز و محدودکننده» متهم کرد؛ اقداماتی که به گفته پکن، توافق ژنو را تضعیف کرده و به حقوق مشروع چین آسیب زدهاند.
این وزارتخانه هشدار داد: «اگر آمریکا به مسیر خود ادامه دهد و منافع چین را نادیده بگیرد، چین بیتردید واکنش قاطعی نشان خواهد داد.»
از جمله اقداماتی که چین به آنها اشاره کرده، هشدار آمریکا درباره استفاده جهانی از تراشههای هواوی، ممنوعیت فروش نرمافزار طراحی تراشه به شرکتهای چینی و لغو ویزای برخی دانشجویان چینی است.
مقامهای آمریکایی معتقد بودند که توافق ۱۲ مه باید منجر به لغو محدودیتهای صادراتی چین شود که در ماه آوریل اعمال شده بود. با گذشت زمان و عدم پیشرفت محسوس، آمریکا بارها موضوع را بهطور خصوصی با مقامهای چینی مطرح کرده و تأکید داشته که این موضوع از اولویتهای اصلی کاخ سفید است و رئیسجمهور آن را از نزدیک دنبال میکند.
به گفته منبعی آگاه از رویکرد دولت چین، پکن در واکنش به این فشارها روند صدور مجوز صادرات را تسریع کرده، اما دلیل تأخیرها را مسائل اداری عنوان کرده و نه کارشکنی عمدی. او افزود همین اقدامات مانع از فروپاشی کامل توافق شده است.
در حالی که نزدیک به ۱۲ محموله عناصر نادر خاکی به مقصد آمریکا تأیید شدهاند، دهها درخواست دیگر همچنان بلاتکلیف ماندهاند.
اسکات بسنت، وزیر خزانهداری آمریکا، در گفتوگو با شبکه CBS اظهار داشت: «اینکه برخی محمولهها برخلاف توافق هنوز ارسال نشدهاند، شاید به دلیل مشکل در سیستم اداری چین باشد، یا شاید عمدی باشد. پس از تماس تلفنی رئیسجمهور با رئیس حزب مشخص خواهد شد.»
او ادامه داد: «چین در حال جلوگیری از صادرات موادی است که برای زنجیره تأمین صنعتی در هند و اروپا حیاتی هستند، و این رفتار یک شریک قابلاعتماد نیست.»
با این حال، بسنت ابراز امیدواری کرد که تماس تلفنی قریبالوقوع میان ترامپ و شی جینپینگ بتواند اختلافات بر سر این موضوع را برطرف کند. وزارت خارجه چین هنوز درباره این تماس اظهار نظری نکرده است. مقامات آمریکایی نیز در گذشته چند بار احتمال چنین تماسی را مطرح کردهاند، اما تاکنون عملی نشده است.
مایکل هارت، رئیس اتاق بازرگانی آمریکا در چین، اعلام کرد که گرچه روند صدور مجوز برای شرکتهای آمریکایی کند است، اما برخی تأمینکنندگان چینی هفته گذشته مجوز صادرات به خودروسازان آمریکایی را دریافت کردهاند. او گفت: «چین در حال اجرای یک فرآیند جدید است. شنیدهایم تنها تعداد کمی از مقامها مسئول بررسی هزاران درخواست هستند.»
افزایش تنشها میان آمریکا و چین بازارهای آسیایی را تحت فشار قرار داد. شاخص هنگسنگ در هنگکنگ ۰/۸ درصد و شاخص نیکی ۲۲۵ در ژاپن ۱/۳ درصد افت کردند. ارزش یوان در بازار خارج از چین نیز ۰/۱ درصد کاهش یافت و به ۷/۲۱ در برابر دلار رسید. بازارهای بورس چین به دلیل تعطیلات عمومی بسته بودند.