اقتصاد چین در ماه گذشته همچنان در وضعیت تورم منفی باقی ماند. دادههای رسمی منتشرشده در روز چهارشنبه نشان میدهد که سیاستگذاران در تلاش برای تقویت تقاضای داخلی با دشواریهای فزایندهای روبهرو هستند؛ زیرا تنشهای تجاری با ایالات متحده شدت گرفته است.
شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) که قیمت فروش درب کارخانه را اندازهگیری میکند، در ماه گذشته ۲/۳ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافت؛ رقمی که در مقایسه با افت ۲/۹ درصدی در ماه اوت کمتر است. این شاخص برای سومین سال پیاپی در محدوده منفی قرار دارد. در همین حال، شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) نیز ۰/۳ درصد کاهش یافت؛ اندکی کمتر از پیشبینی اقتصاددانان، پس از آنکه در ماه گذشته ۰/۴ درصد افت کرده بود. شاخص قیمت مصرفکننده در طول سال جاری تنها در دو ماه رشد مثبت ثبت کرده است.
شاخص CPI چیست؟
شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) یکی از مهمترین معیارهای اقتصادی است که تغییرات سطح قیمت کالاها و خدماتی را که یک خانوار معمولی خریداری میکند، اندازهگیری مینماید. این شاخص با بررسی هزینههای سبدی از اقلام مصرفی مانند غذا، مسکن، پوشاک، حملونقل و بهداشت، تصویری از تغییرات هزینه زندگی و تورم ارائه میدهد. CPI نسبت به یک دوره پایه محاسبه میشود و تغییرات آن به صورت درصدی نشاندهنده افزایش یا کاهش قدرت خرید مردم است.
CPI کاربردهای گستردهای دارد؛ از جمله بهعنوان ابزار سنجش تورم، تنظیم دستمزدها و مزایا، و همچنین هدایت سیاستهای اقتصادی توسط دولتها و بانکهای مرکزی. دو نوع اصلی این شاخص شامل CPI کلی (که همه اقلام را در بر میگیرد) و CPI هسته (که اقلام نوسانپذیر مانند غذا و انرژی را حذف میکند) هستند. این شاخص به دلیل انعکاس مستقیم تأثیر تغییرات قیمتها بر مصرفکنندگان، یکی از اصلیترین ابزارهای تحلیل وضعیت اقتصادی و تصمیمگیریهای مالی محسوب میشود.
تداوم فشار نزولی بر قیمتها نگرانیها در مورد ضعف تقاضای مصرفکننده را افزایش داده است. از زمان پایان همهگیری کووید ۱۹، خانوارها تمایل کمی به خرج کردن نشان دادهاند و اقدامات حمایتی دولت نیز نتوانسته اثر رکود چهارساله بازار املاک را جبران کند.
در طول تعطیلات «هفته طلایی» در اوایل اکتبر، میزان سفرهای چینیها افزایش یافت، اما شواهدی نشان میدهد که مصرفکنندگان ترجیح دادهاند از گزینههای ارزانتر استفاده کنند. دولت برای تقویت مصرف، برنامههای تعویض کالا از جمله لوازم خانگی و سایر کالاها را آغاز کرده است؛ با این حال، کاهش قیمت مسکن همچنان اعتماد مصرفکنندگان را تضعیف کرده است.
آخرین دادههای تورم همچنین نگرانیها درباره ظرفیت مازاد تولید در بخش صنعتی چین را افزایش داده است. این موضوع یکی از چالشهای ساختاری دیرینه اقتصاد چین محسوب میشود. شی جینپینگ، رئیسجمهور چین، کارزاری را برای مقابله با پدیدهای به نام «نِیجوان» (neijuan) رهبری میکند؛ اصطلاحی که به رقابتهای درونی و زیانآور میان صنایع و کسبوکارها اشاره دارد.
فعالیتهای کارخانهها نیز برای شش ماه پیاپی کاهش یافته است؛ این روند طولانیترین دوره افت در شش سال اخیر محسوب میشود و نشانهای از فشارهای ناشی از جنگ تجاری با ایالات متحده است. تنشها در روزهای اخیر شدت گرفتهاند؛ بهویژه پس از آنکه چین اعلام کرد کنترلهای خود بر صادرات عناصر نادر را گسترش میدهد و دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، تهدید کرد تعرفهها را تا ۱۰۰ درصد افزایش خواهد داد.
با وجود تداوم تورم منفی، کاهش قیمت تولیدکننده در سپتامبر کمترین میزان در هفت ماه گذشته بود که نشان میدهد محدودیتهای رسمی بر تولید تا حدی مؤثر بوده است. در همین حال، شاخص تورم هسته (که قیمت مواد غذایی و انرژی را نادیده میگیرد) در سپتامبر ۱ درصد افزایش یافت و نشانهای از پایداری نسبی در بخشهای غیرغذایی بود.
لین سونگ، اقتصاددان ارشد چین در بانک ING، علت اصلی تورم منفی را کاهش قیمت مواد غذایی دانست و میگوید: «اگر روند بهبود قیمتهای غیرغذایی ادامه یابد، میتواند نقش مهمی در خروج چین از وضعیت تورم منفی ایفا کند.» او افزود: «تداوم تورم منفی نشان میدهد که احتمال ادامه سیاستهای پولی انبساطی همچنان بالاست.»
