چین روز سهشنبه اعلام کرد که صادرات گالیم، ژرمانیوم، آنتیموان و سایر مواد حیاتی به ایالات متحده را ممنوع کرده است. این اقدام در واکنش به تحریمهای ایالات متحده علیه صادرات مرتبط با نیمهرساناها انجام شده و نشاندهنده نارضایتی پکن از محدودیتهای اعمالشده بر بخش فناوری آن است.
وزارت بازرگانی چین این تصمیم را پس از آن اعلام کرد که واشنگتن فهرست کنترل صادرات خود را گسترش داد و شرکتهای چینی و فناوریهای پیشرفته تولید تراشه را در آن وارد کرد. این فناوریها برای کاربردهای پیشرفته مانند هوش مصنوعی و سیستمهای نظامی بسیار حیاتی هستند.
این تشدید تنشهای تجاری در بحبوحه نگرانیهای گستردهتر درباره تعرفهها و محدودیتهای صادراتی ایالات متحده رخ میدهد. دونالد ترامپ، رئیسجمهور بعدی ایالات متحده، پیشتر تهدید کرده بود که تعرفهها بر واردات از چین را افزایش میدهد که باعث تنش بیشتر بر روابط دو کشور شده است.
اعتراض چین به تحریمهای ایالات متحده
وزارت امور خارجه چین تحریمهای اخیر ایالات متحده را محکوم کرد. سخنگوی این وزارتخانه، «لین جیان»، واشنگتن را به «زیادهروی» در مسائل امنیت ملی و تحمیل «تحریمهای یکجانبه غیرقانونی» بر شرکتهای چینی متهم کرد.
لین در یک نشست خبری بیان کرد:«چین به شدت با سوءاستفاده ایالات متحده از اقدامات کنترل صادرات و سرکوب پیشرفت فناوری چین مخالف است.»
تأثیر بر صنایع فناوری پیشرفته
مواد محدود شده، از جمله گالیم و ژرمانیوم، برای تولید تراشههای کامپیوتری، پنلهای خورشیدی و فناوریهای نظامی ضروری هستند. چین، بهعنوان بزرگترین تأمینکننده این مواد در جهان، آنتیموان را نیز تولید میکند که در باتریها، مواد ضدحریق و سلاحها کاربرد دارد.
در سال ۲۰۲۳، چین کنترلهای صادراتی خود بر گالیم، ژرمانیوم و گرافیت را تشدید کرد و درخواست مجوز برای صادرات این مواد به خارج از کشور را الزامی کرد. پکن بعداً محدودیتها را به آنتیموان و مواد مصنوعی فوقسخت گسترش داد که در کاربردهای صنعتی مانند ابزار برش و پوششهای محافظ استفاده میشوند.
نگرانیهای امنیت ملی
چین و ایالات متحده هر دو کنترلهای صادراتی خود را با استناد به امنیت ملی توجیه میکنند. ایالات متحده به شدت به واردات گالیم و ژرمانیوم از چین وابسته است، زیرا تولید داخلی این مواد محدود باقی مانده است. در سال ۲۰۲۲، چین ۲۳ تن گالیم صادر کرد و سالانه حدود ۶۰۰ تن ژرمانیوم تولید میکند.
واکنشهای صنعتی و اقتصادی
گروههای تجاری و صنعتی چین اقدامات ایالات متحده را محکوم کرده و آن را باعث اختلال در زنجیره تأمین جهانی و افزایش هزینهها برای شرکتهای آمریکایی دانستهاند. انجمن صنعت نیمهرسانای چین اعلام کرد که این محدودیتها نظم تجارت بینالمللی را تضعیف و هزینهها را برای شرکتهای ایالات متحده افزایش میدهند.
انجمن تولیدکنندگان خودروی چین نیز این اقدامات را مورد انتقاد قرار داد و آنها را نقض اصول رقابت عادلانه دانست و درباره آسیبهای بلندمدت به زنجیره صنعتی جهانی هشدار داد.
پیامدهای اقتصادی جنگ فناوری چین و آمریکا
محدودیتهای صادراتی چین قیمت مواد کلیدی را افزایش داده است، بهطوریکه قیمت آنتیموان در سال ۲۰۲۳ بیش از دو برابر شده و به بیش از ۲۵,۰۰۰ دلار در هر تن رسیده است. هزینههای گالیم، ژرمانیوم و گرافیت نیز افزایش یافته است.
درحالیکه ایالات متحده دارای ذخایر این مواد است، فعالیتهای استخراجی آن محدود باقی مانده است. تلاشها برای توسعه منابع داخلی در جریان است، اما تسلط چین بر این مواد حیاتی اهمیت راهبردی درگیریهای تجاری جاری را برجسته میکند.