چین در سه‌ماهه اول سال 2025 رشد اقتصادی غیرمنتظره‌ای ثبت کرد. این رشد پیش از تأثیر کامل تعرفه‌های سنگین دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، رخ داد. چین پیامی مثبت درباره چگونگی مواجهه با جنگ تجاری ادامه‌دار با واشنگتن ارسال کرد.
رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) چین در سه‌ماهه اول به ۵/۴ درصد رسید. اداره ملی آمار چین این رقم را روز چهارشنبه اعلام کرد. این میزان به طور قابل‌توجهی بالاتر از پیش‌بینی بیش از ۵۰ اقتصاددان مورد بررسی رویترز بود. آن‌ها رشد ۵/۱ درصدی را تخمین زده بودند. این رشد ادامه‌دهنده روند اخیر صادرات‌محور قوی در پایان سال 2024 است.
شنگ لای‌یون، معاون مدیر اداره ملی آمار، در کنفرانس خبری گفت: «اقتصاد ملی شروع پایدار و خوبی داشت. روند صعودی خود را ادامه داد.» او افزود: «محیط خارجی کنونی پیچیده‌تر و سخت‌تر شده است. شتاب رشد تقاضای داخلی کافی نیست.»
رشد اقتصادی چین، دومین اقتصاد بزرگ جهان، در کانون توجه قرار دارد. این کشور با پیامدهای تشدید جنگ تجاری با ایالات متحده دست و پنجه نرم می‌کند. چین سال‌هاست با برخی مشکلات اقتصادی داخلی مواجه است. این مشکلات شامل بحران در بخش املاک، خطر کاهش قیمت‌ها و بی‌میلی مصرف‌کنندگان به خرج کردن است.
داده‌های اداره ملی آمار رشد در سه‌ماهه اول را پوشش می‌دهد. این دوره برای روابط تجاری آمریکا و چین پرحادثه بود. ترامپ در این دوره دو دور تعرفه ۲۰ درصدی بر کالاهای مرتبط با چین اعمال کرد. این تعرفه‌ها به موضوع فنتانیل مرتبط بود.
این ارقام تأثیر تعرفه‌های اضافی «متقابل» ترامپ بر واردات چین را شامل نمی‌شود. این تعرفه‌ها از ماه آوریل اجرایی شد. تعرفه‌های کلی بر چین اکنون به بیش از ۱۴۵ درصد رسیده است.
شنگ در پاسخ به سؤالی درباره تعرفه‌ها اظهار داشت: «چین با موانع تعرفه‌ای آمریکا و قلدری تجاری مخالف است. تعرفه‌ها فشار خاصی بر اقتصاد چین وارد می‌کنند. این تعرفه‌ها روند کلی بهبود بلندمدت اقتصاد چین را تغییر نمی‌دهند.»
او افزود: «بنیان اقتصادی چین پایدار و مقاوم است و پتانسیل بالایی دارد. ما شجاعت، توانایی و اعتماد به نفس لازم برای مقابله با چالش‌های خارجی داریم. به اهداف توسعه تعیین‌شده دست خواهیم یافت.»
مصرف مصرف‌کنندگان و تولید فراتر از انتظارات بود. خرده‌فروشی در ماه مارس نسبت به سال گذشته ۵/۹ درصد افزایش یافت. تولید کارخانه‌ای در ماه گذشته ۷/۷ درصد رشد کرد. این رقم در دوره ژانویه تا فوریه ۵/۹ درصد بود.
پیش‌بینی رشد اقتصادی چین در ماه‌های آینده
پکن ماه گذشته هدف بلندپروازانه‌ای برای رشد حدود ۵ درصد در سال جاری تعیین کرد. این هدف نشانه‌ای از اعتماد به اقتصاد صادرات‌محور بود. اما اقتصاددانان معتقدند دستیابی به این هدف دشوار است.
رشد صادرات این کشور از اواخر سال 2024 قوی بوده است. اما این رشد به دلیل افزایش سفارشات شرکت‌های خارجی در انتظار تعرفه‌های جدید رخ داد.
کارشناسان معتقدند صادرات در ماه‌های آینده شتاب قوی خود را حفظ نمی‌کند. صادرات در ماه مارس نسبت به سال گذشته ۱۲/۴ درصد افزایش یافت. تعرفه‌های سه‌رقمی این روند را مختل خواهد کرد.
اقتصاددانان بانک یو‌بی‌اس به رهبری تائو وانگ در یادداشتی تحقیقاتی نوشتند: «شوک تعرفه‌ای چالش‌های بی‌سابقه‌ای برای صادرات چین ایجاد می‌کند. تنظیمات عمده‌ای در اقتصاد داخلی به دنبال خواهد داشت.»
آن‌ها پیش‌بینی رشد اقتصادی برای سال 2025 را از ۴ درصد به ۳/۴ درصد کاهش دادند. این پیش‌بینی فرض می‌کند تعرفه‌های دوجانبه ادامه می‌یابد. پکن اقدامات محرک بیشتری اعلام خواهد کرد.
گلدمن ساکس هفته گذشته اعلام کرد: «تعرفه‌های آمریکا به طور قابل‌توجهی بر اقتصاد چین تأثیر می‌گذارد.» این بانک پیش‌بینی‌های رشد تولید ناخالص داخلی برای سال‌های 2025 و 2026 را کاهش داد. این ارقام به ترتیب به ۴ درصد و ۳/۵ درصد رسید. پیش‌بینی‌های قبلی ۴/۵ درصد و ۴ درصد بود.
زیچون هوانگ، اقتصاددان کپیتال اکونومیکس، نیز در یادداشتی نوشت: «دولت در ماه‌های آینده اقدامات بیشتری برای تقویت مصرف داخلی اعلام خواهد کرد. این اقدامات برای حفظ رشد بالای ۴ درصد کافی است.»
او گفت: «بودجه اعلام‌شده در ماه مارس امکان افزایش هزینه‌های مالی را فراهم می‌کند. تسهیلات پولی بیشتری به زودی اعمال خواهد شد.» این به هزینه‌های دولتی و اقدامات بانک مرکزی برای دسترسی آسان‌تر به وام اشاره دارد.
تلاش چین برای تنوع‌بخشی به تجارت
شنگ مانند سایر رهبران چین در افتتاحیه پارلمان چین تلاش کرد خوش‌بینی نشان دهد. او توانایی کشور برای حفظ مسیر خود را علی‌رغم فشارهای تجاری از بزرگ‌ترین اقتصاد جهان و رئیس‌جمهور غیرقابل‌پیش‌بینی آن برجسته کرد.
شنگ به خبرنگاران گفت: «چین از زمان اولین جنگ تجاری با آمریکا روابط تجاری خود را فراتر از ایالات متحده متنوع کرده است. صادرات به آمریکا به عنوان درصدی از کل محموله‌های خارجی کاهش یافته است. این میزان از ۱۹/۲ درصد در سال 2018 به ۱۴/۷ درصد در سال 2024 رسیده است.»
او افزود: «الگوی بازار متنوع در حال شکل‌گیری است. وابستگی به یک بازار صادراتی خاص در یک کشور خاص کاهش یافته است. تجارت خارجی چین نسبتاً مقاوم است. داده‌های تجارت خارجی سه‌ماهه اول نشان می‌دهد صادرات ۶/۹ درصد رشد کرده است. این رشد با وجود افزایش محدودیت‌های خارجی رخ داد.»
پکن روز چهارشنبه لی چنگ‌گانگ را به عنوان نماینده مذاکرات تجارت بین‌المللی و معاون وزیر بازرگانی منصوب کرد. او جایگزین وانگ شوون شد. وانگ نقش مهمی در مذاکرات تجاری در دوره اول ترامپ ایفا کرده بود.
چین اکنون حمله اقتصادی جذابی را آغاز کرده است. هدف معرفی خود به عنوان شریکی سیاسی و اقتصادی باثبات‌تر از ایالات متحده است. شی جین‌پینگ، رهبر چین، در تور یک‌هفته‌ای در جنوب شرقی آسیا این هدف را دنبال می‌کند.
صادرات چین به اتحادیه ۱۰ کشوری آسه‌آن (ASEAN) در سال 2023 از ایالات متحده و اتحادیه اروپا پیشی گرفت و این اتحادیه بزرگ‌ترین بازار صادراتی چین شد. شی جین پینگ در دیدار با رهبران ارشد ویتنام در روز دوشنبه اعلام کرد: «دو کشور باید با هم بیشتر همکاری کنند و ثبات سیستم تجارت آزاد جهانی و زنجیره‌های صنعتی و تأمین را حفظ کنند.»