کمیسیون اروپا اعلام کرد مرکزی برای هماهنگی خرید و ذخیره مواد خام حیاتی ایجاد میکند تا وابستگی به چین را کاهش دهد؛ کشوری که بزرگترین تأمینکننده این مواد است و تقاضای گسترده آمریکا نیز کار اروپا را دشوار کرده است.
کمیسیون اروپا گفت سیاستهای جدیدی برای خرید و انبار عناصر نایاب که برای صنایع خودروسازی، الکترونیک و دفاعی ضروریاند اجرا میکند و از ابزارهای اقتصادی سختگیرانهتری در برابر شرکای تجاری برای تأمین مطمئن این مواد بهره میبرد. در این چارچوب ممکن است از اقداماتی مانند تعرفههای ضد دامپینگ، جلوگیری از خرید شرکتهای اروپایی توسط طرفهای خارجی یا کنار گذاشتن شرکتهای غیراروپایی از مناقصههای عمومی استفاده شود.
بیشتر بخوانید: هفت فلز کمیاب که چین علیه آمریکا به یک برگ برنده تبدیل کرده است
چین که بیش از دو سوم تولید جهانی عناصر نایاب در سال ۲۰۲۳ را در اختیار داشت، در اکتبر کنترلهای تازهای بر صادرات اعمال کرد که بازارها را نگران و زنجیره تأمین را مختل کرد، هرچند بعدا اعلام کرد این محدودیتها را یک سال تعلیق میکند. پیش از آن نیز مجوزهای صادراتی سختتری برای برخی مواد وضع کرده بود.
اختلاف اروپا و چین بر سر شرکت سازنده تراشه نکسریا نگرانیهایی در صنعت خودروی آلمان ایجاد کرد. رئیس صنعت اتحادیه اروپا گفت این برنامهها پاسخی به شرایط ژئوپولیتیک جدید است و مدعی شد اروپا میخواهد با آنچه نوعی «باجگیری مواد خام» است، مقابله کند.
در آمریکا نیز دولت ترامپ با توافقهای تجاری دوجانبه برای تأمین نیازهای خود، فشار بیشتری بر دسترسی اروپا وارد کرده است، زیرا با وجود اینکه آمریکا دومین تولیدکننده جهان است، تقاضا از تولید پیشی گرفته است. دیگر تولیدکنندگان بزرگ مانند میانمار، استرالیا، هند، روسیه، برزیل و ویتنام یا از اروپا دورند یا روابط دشواری با اتحادیه دارند.
کمیسر سیاست خارجی اتحادیه اروپا کایا کالاس گفت امنیت اقتصادی بخش جداییناپذیر امنیت اروپا است و وابستگی بیش از حد به مواد حیاتی میتواند خطرآفرین باشد؛ بنابراین اروپا راهبردی تازه برای کاهش این وابستگیها از طریق تنوعبخشی زنجیرههای تأمین در پیش گرفته است.
به گفته کمیسیون اروپا، صندوقی راهبردی با حدود ۳ میلیارد یورو (حدود ۳/۵ میلیارد دلار) برای حمایت از پروژههای استخراج، فرآوری و بازیافت این مواد در اروپا و کشورهای شریک اختصاص مییابد. این صندوق جدا از هزینههای ملی است؛ برای نمونه آلمان یک میلیارد یورو برای پروژههای عناصر نایاب بین ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۸ در نظر گرفته است. همچنین ذخایر یا مناطق امیدوارکننده برای اکتشاف در بخشهایی از اروپا از جمله در اسکاندیناوی و اطراف معدن بزرگ سنگ آهن کیرونا در سوئد، شناسایی شدهاند.
