ترامپ پس از کارزار انتخاباتی با وعده کاهش قیمتها، در صد روز نخست ریاستجمهوریاش بر تعرفههایی تمرکز کرد که هزینههای زندگی را افزایش میدهند.
در اولین روز بازگشت به قدرت، رئیسجمهور ترامپ به آمریکاییها قول داد که به زودی خواسته اصلی آنها را برآورده خواهد کرد: کاهش قیمتها و ثبات اقتصادی بیشتر.
نود و نه روز بعد، رأیدهندگان همچنان منتظرند و کمکم خشم خود را نشان میدهند.
ماههای پرآشوب اولیه ترامپ، آمریکا را به سوی آشوب سوق داده، پایههای نظام مالی آن را متزلزل کرده و ترسهایی را دامن زده که مردی که قول داده بود کشور را به «عصر طلایی» شکوفایی هدایت کند، در عوض آن را به سوی پرتگاه اقتصادی میبرد.
اعتماد آمریکاییها به مدیریت اقتصادی ترامپ رو به کاهش است و اکثر آنها اکنون معتقدند تغییرات او در نظامهای سیاسی و اقتصادی کشور «بیش از حد» پیش رفته است. جنگ تجاری رئیسجمهور، تابآوری بازارها و کسبوکارهای جهانی را به آزمون گذاشته و در میان متحدانش، نگرانی فزایندهای وجود دارد که ترامپ با پیگیری سیاستهایی که تقریباً به طور قطع قیمتها را بالاتر خواهد برد، سرمایه سیاسی خود را هدر میدهد.
داگلاس هولتز-ایکین، رئیس اندیشکده محافظهکار انجمن اقدام آمریکایی و مشاور اقتصادی سابق کاخ سفید در دوران جورج اچ.دبلیو. بوش، گفت: «او تمامقد روی تعرفهها شرطبندی کرده و این برایش یک شرطبندی بزرگ است. صادقانه بگویم، فکر نمیکنم شرط خوبی باشد.»
شوک اقتصادی ناشی از رژیم تعرفهای گسترده ترامپ، میلیاردها دلار از پساندازهای بازنشستگی را در ماه گذشته از بین برده و احساسات مصرفکنندگان را به شدت منفی کرده که نشاندهنده پایان ماه عسل کوتاهمدت کاخ سفید است.
بر اساس نظرسنجیهای جدید پیش از صدمین روز ریاستجمهوریاش، ترامپ در مدیریت اقتصاد از حمایت رأیدهندگان برخوردار نیست. نظرسنجی مرکز تحقیقات پیو نشان میدهد اعتماد به تصمیمگیریهای اقتصادی او به پایینترین سطح در دوران سیاسیاش رسیده است. شاخصهای اعتماد مصرفکننده از ژانویه به شدت افت کرده، زیرا رأیدهندگان خود را برای تورم بالاتر و کاهش فرصتهای شغلی آماده میکنند.
اضطراب مالی به نظر میرسد که موج سیاسی را علیه ترامپ و حزب جمهوریخواه نیز برمیگرداند؛ در نظرسنجی اخیر اکونومیست/یوگاو، ۵۰ درصد پاسخدهندگان گفتند که اقتصاد از زمان سوگند ترامپ بدتر شده است. بیش از ۴ نفر از هر ۱۰ نفر به صد روز اول ریاستجمهوری او نمره «F» دادند.
استفن مور، مشاور اقتصادی خارجی ترامپ، گفت: «اوضاع نگرانکننده است؟ البته که هست. به عنوان یک جمهوریخواه که میخواهد ترامپ موفق شود، باید بگویم شما به سرمایه سیاسی نیاز دارید تا برنامههایتان را پیش ببرید.»
کوش دسای، سخنگوی کاخ سفید، در بیانیهای صد روز اول ترامپ را موفقیتی اقتصادی توصیف کرد و به تعهد برخی از شرکتهای بزرگ برای سرمایهگذاری در تولید ایالات متحده و کاهش جزئی نرخ تورم در ماه مارس به دلیل افت قیمت سوخت اشاره کرد که با این حال اولین کاهش ماهانه در سالها بود.
دسای گفت: «سیاستهای «آمریکا اول» از سوی رئیسجمهور ترامپ، تسکین اقتصادی بسیار مورد نیاز را برای آمریکاییهای عادی فراهم میکند و در عین حال زمینه را برای احیای بلندمدت عظمت آمریکا فراهم میسازد.» او ادعا کرد که ترامپ «در دوره اول خود یک اقتصاد تاریخی ارائه داد و در دوره دوم خود نیز موفقیت را تکرار میکند.»
با این حال، این دیدگاه خوشبینانه با انتخابکنندگانی که عمدتاً بر تبعات تعرفههای ترامپ متمرکزند، ناسازگار است. کاهش حمایت آنها از برنامه اقتصادی رئیسجمهور، تغییری خیرهکننده نسبت به مسیر کارزار انتخاباتی چند ماه پیش است، زمانی که نگرانیهای آمریکاییها درباره افزایش هزینههای زندگی و نوستالژی برای اقتصاد پیش از پاندمی دوره اول ترامپ، بازگشت سیاسی غیرمحتمل او را تقویت کرد.
ترامپ به عنوان یک نامزد، با وعده کاهش سریع قیمت انرژی، مقرونبهصرفهتر کردن مسکن و پایین آوردن هزینه مواد غذایی، برتری خود را در اقتصاد گسترش داد. پس از شکست دادن کامالا هریس، معاون رئیسجمهور وقت، تا حدی به دلیل نارضایتی مداوم آمریکاییها از افزایش قیمتها، ترامپ در مراسم تحلیف خود گفت که قصد دارد «به همه اعضای کابینهام دستور دهم تا از تمام اختیارات گستردهای که در اختیار دارند برای شکست دادن تورم بیسابقه و کاهش سریع هزینهها و قیمتها استفاده کنند.»
با این حال، علیرغم این دستور، ترامپ ماههای ابتدایی خود را صرف راهاندازی یک جنگ تجاری بیسابقه کرده است، کمتر به چالشهای رأیدهندگان در سطح زمین پرداخته و بیشتر به بازسازی کل نظم اقتصادی جهانی مشغول بوده است.
آویک روی، رئیس اندیشکده بنیاد تحقیقات برای فرصت برابر و یک سیاستگذار قدیمی حزب جمهوریخواه، گفت: «مسئله شماره یک برای بسیاری از رأیدهندگان، تورم و هزینههای زندگی بود و تعرفهها هزینههای زندگی را افزایش میدهند. هر کاری که او ممکن است به صورت سازنده انجام دهد، مثلاً در زمینه اصلاح مقررات که میتواند فعالیت اقتصادی را آزاد کند، همه تحتالشعاع قرار گرفته است.»
مشاوران کاخ سفید به راحتی اذعان دارند که برنامه تعرفهای آنها آمریکاییها را مجبور به تحمل «درد» برهم زدن اتحادهای تجاری و بازسازی زنجیرههای تأمین میکند، که اقتصاددانان پیشبینی میکنند قیمتها را افزایش داده و خطر کمبود همه چیز از خودروها تا الکترونیک و لباس را بالا میبرد.
اما آنها ادعا میکنند که این سختی کوتاهمدت خواهد بود و ملت در نهایت قویتر ظاهر خواهد شد، زیرا شرکتها تولید خود را به ایالات متحده بازمیگردانند و کشورهای خارجی برای مذاکره مجدد شرایط عجله میکنند. در همین حال، دولت تلاشهای موازی برای کاهش مقررات، محدود کردن هزینههای فدرال، تقویت حفاری نفت و سرکوب مهاجرت را دنبال میکند؛ همه اینها به گفته مقامات، تورم را تحت کنترل نگه میدارد در حالی که ترامپ سعی دارد مجموعهای از معاملات تجاری را به انجام برساند.
یک مقام کاخ سفید، که به دلیل عدم مجوز برای صحبت عمومی به صورت ناشناس صحبت کرد، درباره تلاشهای کمتر شناختهشده دولت برای کاهش قیمتها گفت: «از دیدگاه ما، پیشرفتهای بنیادی زیادی ایجاد شده است. این چیزی نیست که در عرض ۱۰۰ روز حل شود.»
مقامات با دادههای اقتصادی که حتی با افت اعتماد مصرفکننده پایدار باقی ماندهاند، آرامش یافتهاند، مانند معیارهای قوی بازار کار، خوانشهای ثابت تورم و ارقام فروش خردهفروشی که نشان میدهد مردم هنوز از خریدهای بزرگ عقبنشینی نکردهاند.
و در حالی که دستیاران و مشاوران ترامپ به دقت نظرسنجیهای جدید را زیر نظر دارند، عمدتاً کاهش نرخ تأیید ترامپ را زودهنگام و بیش از حد بزرگنمایی شده رد کردهاند و به این باور پایبندند که ترامپ همانطور که میگویند قبلاً هم اثبات شده، بار دیگر تأیید خواهد شد.
جان مکلافلین، نظرسنج ترامپ، گفت: «پایگاه رئیسجمهور ترامپ محکم است. ممکن است تغییراتی در حاشیهها در مورد برخی رأیدهندگان نوسانی وجود داشته باشد، اما آنها بازخواهند گشت چون زمان برای تصویب کاهش مالیاتها وجود دارد.»
با این حال، این آرامش در دنیای گستردهتر جمهوریخواهان، از جمله اعضای کنگره که برخلاف ترامپ، سال آینده در انتخابات میاندورهای که میتواند تعادل قدرت در واشنگتن را تغییر دهد، پاسخگوی رأیدهندگان خواهند بود، مشترک نیست.
در کپیتول هیل، قانونگذاران جمهوریخواه به طور فزایندهای درباره جنگ صلیبی تعرفهای کاخ سفید ابراز نگرانی کردهاند؛ هرچند هنوز تمایلی به مهار رسمی ترامپ در این موضوع ندارند. در محافل اقتصادی جمهوریخواه، همانطور که هولتز-ایکین بیان کرد، همه اکنون برای نشانههای تازهای از توقف بازار کار «به شدت به دادهها خیره شدهاند».
هولتز-ایکین گفت: «برخی نقاط داده نگرانکننده وجود دارد. اما هیچ چیز به اندازه افزایش یک درصدی نرخ بیکاری ذهن را متمرکز نمیکند.»
عدم اطمینان، اهمیت لایحه مالیاتی جمهوریخواهان کنگره را که متحدان ترامپ اکنون آن را شاید تنها فرصت بزرگ برای جلب توجه از تعرفهها و احتمالاً خنثی کردن برخی از اثرات منفی آنها بر روان رأیدهندگان میدانند، بیشتر کرده است.
قانون ادامه کاهش مالیاتی که ترامپ در سال ۲۰۱۷ وضع کرد، برای جلوگیری از افزایش شدید مالیات علاوه بر هزینههای اضافی اعمالشده توسط تعرفههای رئیسجمهور حیاتی است. ترامپ همچنین پیشنهاد کرده است که مجموعهای از معافیتهای مالیاتی جدید برای حمایت از بخشهایی از طبقه کارگر تصویب شود. اما قانونگذاران جمهوریخواه هنوز در تلاش برای جمعآوری این بسته هستند، از جمله یافتن صدها میلیارد دلار کاهش هزینه که ممکن است به خودی خود نامحبوب باشد.
مور، که امیدوار است تصویب این لایحه بتواند جایگاه اقتصادی ترامپ را نزد رأیدهندگان بازنشانی کند، گفت: «شکست در اینجا گزینهای نیست. اگر نتوانند این کار را انجام دهند، همه مالیاتها بالا میرود … و آنگاه هیچ راهی نیست که جمهوریخواهان بتوانند کنترل مجلس نمایندگان و سنا را حفظ کنند.»
با وجود نگرانیهای فزاینده، ترامپ هیچ تمایلی به عقبنشینی از جنگ تجاری خود نشان نداده است، متقاعد شده که این قمار در نهایت نتیجه خواهد داد. اما بدون پایان مشخص در افق، کارشناسان هشدار دادند که مشکلات اقتصادی دوران بایدن که به صعود ترامپ کمک کرد، باید به عنوان یک داستان هشداردهنده برای این باشد که نارضایتی رأیدهندگان اکنون میتواند به سرعت علیه او شدت گیرد.