افزایش شدید قیمت طلا که معمولاً پناهگاهی در برابر تورم محسوب می‌شود، در چین اثر معکوس گذاشته و موقتاً از فشارهای تورمی منفی کاسته است. تورم پایه در ماه گذشته سریع‌ترین رشد خود در حدود دو سال اخیر را تجربه کرد و باعث شد شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) پس از سه ماه منفی یا صفر، اندکی افزایش یابد. حدود نیمی از رشد ۱/۲ درصدی تورم پایه (به‌جز غذا و انرژی) به افزایش قیمت طلا مربوط بوده است.
شاخص CPI چیست؟
شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) یکی از مهم‌ترین معیارهای اقتصادی است که تغییرات سطح قیمت کالاها و خدماتی را که یک خانوار معمولی خریداری می‌کند، اندازه‌گیری می‌نماید. این شاخص با بررسی هزینه‌های سبدی از اقلام مصرفی مانند غذا، مسکن، پوشاک، حمل‌ونقل و بهداشت، تصویری از تغییرات هزینه زندگی و تورم ارائه می‌دهد. CPI نسبت به یک دوره پایه محاسبه می‌شود و تغییرات آن به صورت درصدی نشان‌دهنده افزایش یا کاهش قدرت خرید مردم است.
CPI کاربردهای گسترده‌ای دارد؛ از جمله به‌عنوان ابزار سنجش تورم، تنظیم دستمزدها و مزایا، و همچنین هدایت سیاست‌های اقتصادی توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی. دو نوع اصلی این شاخص شامل CPI کلی (که همه اقلام را در بر می‌گیرد) و CPI هسته (که اقلام نوسان‌پذیر مانند غذا و انرژی را حذف می‌کند) هستند. این شاخص به دلیل انعکاس مستقیم تأثیر تغییرات قیمت‌ها بر مصرف‌کنندگان، یکی از اصلی‌ترین ابزارهای تحلیل وضعیت اقتصادی و تصمیم‌گیری‌های مالی محسوب می‌شود.
با این حال، کارشناسان معتقدند این رشد موقتی است و فشارهای تورمی منفی در سال آینده نیز ادامه خواهد داشت، زیرا عدم توازن میان عرضه و تقاضا پابرجاست. کاهش قیمت‌ها که نشانه ضعف تقاضای داخلی است، سود شرکت‌ها و دستمزدها را پایین آورده و ممکن است وضعیت واقعی از آنچه در آمار رسمی دیده می‌شود وخیم‌تر باشد.
طلا امسال بیش از ۵۰ درصد رشد کرده و بهترین عملکرد خود از سال ۱۹۷۹ را ثبت کرده است؛ این موضوع باعث ایجاد بخشی از تورم در بازار چین شده، هرچند سهم طلا و پلاتین در سبد مصرفی کمتر از یک درصد است. در ماه اکتبر، بهای جواهرات طلا حدود ۵۰ درصد افزایش یافت و زیرمجموعه «کالاها و خدمات متفرقه» در شاخص قیمت مصرف‌کننده رشد سالانه ۱۲/۸ درصدی داشت، در حالی که قیمت مواد غذایی نزدیک به ۳ درصد کاهش یافت.
برخی عوامل فصلی مانند هزینه‌های تعطیلات و مقایسه با پایه پایین سال گذشته نیز در افزایش شاخص‌ها نقش داشتند. با وجود کاهش تورم تولیدکننده، این بهبود بیشتر ناشی از مقایسه با سال گذشته بود و عمدتاً در بخش‌های بالادستی مانند استخراج و فرآوری فلزات دیده شد.
اقتصاد چین همچنان با تقاضای ضعیف، افت سرمایه‌گذاری و کاهش فروش خرده‌فروشی مواجه است. ادامه تورم منفی برای دولت دردسرساز شده و تلاش‌ها برای مهار جنگ قیمتی و ظرفیت مازاد را دشوار کرده است. کارشناسان می‌گویند چین برای خروج از این چرخه باید گام‌های بزرگ‌تری در جهت تحریک مصرف و رشد اقتصادی بردارد، اما دولت فعلاً رویکردی تدریجی در پیش گرفته و از ارائه بسته‌های حمایتی گسترده به دلیل نگرانی از افزایش بدهی خودداری می‌کند.
در مجموع، با وجود رشد اخیر شاخص‌ها، ضعف تقاضای داخلی و افت بازار مسکن و صادرات نشان می‌دهد که تورم منفی در اقتصاد دوم جهان هنوز پایان نیافته است.
