دولت هند در تاریخ ۱۲ نوامبر داده‌های شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) مربوط به ماه اکتبر را منتشر کرد. بر اساس اعلام وزارت آمار و اجرای برنامه‌ها، نرخ تورم مصرف‌کننده در این ماه به ۰/۲۵ درصد کاهش یافته است؛ پایین‌ترین سطح تورم سالانه از زمان آغاز محاسبه شاخص کنونی.
شاخص CPI چیست؟
شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) یکی از مهم‌ترین معیارهای اقتصادی است که تغییرات سطح قیمت کالاها و خدماتی را که یک خانوار معمولی خریداری می‌کند، اندازه‌گیری می‌نماید. این شاخص با بررسی هزینه‌های سبدی از اقلام مصرفی مانند غذا، مسکن، پوشاک، حمل‌ونقل و بهداشت، تصویری از تغییرات هزینه زندگی و تورم ارائه می‌دهد. CPI نسبت به یک دوره پایه محاسبه می‌شود و تغییرات آن به صورت درصدی نشان‌دهنده افزایش یا کاهش قدرت خرید مردم است.
CPI کاربردهای گسترده‌ای دارد؛ از جمله به‌عنوان ابزار سنجش تورم، تنظیم دستمزدها و مزایا، و همچنین هدایت سیاست‌های اقتصادی توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی. دو نوع اصلی این شاخص شامل CPI کلی (که همه اقلام را در بر می‌گیرد) و CPI هسته (که اقلام نوسان‌پذیر مانند غذا و انرژی را حذف می‌کند) هستند. این شاخص به دلیل انعکاس مستقیم تأثیر تغییرات قیمت‌ها بر مصرف‌کنندگان، یکی از اصلی‌ترین ابزارهای تحلیل وضعیت اقتصادی و تصمیم‌گیری‌های مالی محسوب می‌شود.
شاخص قیمت مصرف‌کننده تغییرات قیمت کالاها و خدمات پرمصرف مانند مواد غذایی، مسکن، پوشاک، حمل‌ونقل، لوازم الکترونیکی، مراقبت‌های پزشکی و آموزش را اندازه‌گیری می‌کند. نرخ اصلی تورم نسبت به رقم ۱/۴۴ درصدی سپتامبر، حدود ۱۱۹ واحد پایه کاهش یافته که دلیل اصلی آن افت قیمت مواد غذایی و کاهش مالیات‌هاست.
تورم مواد غذایی در اکتبر به منفی ۵/۰۲ درصد رسید، در حالی که در سپتامبر منفی ۲/۳۳ درصد بود و برای پنجمین ماه متوالی در محدوده منفی قرار گرفت. تورم غذایی در مناطق روستایی منفی ۴/۸۵ درصد و در مناطق شهری منفی ۵/۱۸ درصد گزارش شد.
وزارتخانه کاهش شدید تورم کلی و غذایی را ناشی از تأثیر کامل کاهش اخیر مالیات بر کالاها و خدمات (GST)، اثر پایه مناسب و افت قیمت در بخش‌هایی چون روغن‌ها و چربی‌ها، سبزیجات، میوه‌ها، تخم‌مرغ، غلات، کفش و حمل‌ونقل و ارتباطات دانست.
در میان ایالت‌های بزرگ، کرالا، پنجاب و کارناتاکا دارای تورم مثبت بودند، در حالی که ایالت‌هایی مانند اوتار پرادش، مادیا پرادش و تلانگانا روند کاهشی قیمت‌ها را تجربه کردند.
کارشناسان اقتصادی پیش‌بینی می‌کنند نرخ تورم در ماه‌های آینده به تدریج افزایش یابد اما تا پایان سال مالی جاری در محدوده پایین باقی بماند و در صورت تداوم شرایط فعلی بازار، احتمال کاهش نرخ بهره در ماه دسامبر وجود دارد.
