اظهارنظری که زمانی شوخی تلقی میشد؛ اکنون در اتاوا نگرانی ایجاد کرده است.
وقتی جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، در نوامبر از اقامتگاه مار-ئه-لاگوی دونالد ترامپ دیدن کرد، پیشنهاد رئیسجمهور تازه منتخب آمریکا مبنی بر اینکه کانادا باید به ایالات متحده بپیوندد، چیزی جز یک شوخی به نظر نمیرسید.
ترودو به شبکهی MSNBC گفت: «به شوخی پیشنهاد دادم که شاید بتوانیم ورمونت یا کالیفرنیا را با کانادا معامله کنیم.» وی افزود: «او ابتدا خندید، اما بعد ناگهان جدی شد و ما سریعاً بحث را تغییر دادیم.»
اکنون، پس از یک ماه از بازگشت ترامپ به کاخ سفید، لحن ترودو تغییر کرده است. هفته گذشته، او در حالی که میکروفونش روشن بود، اذعان کرد که تهدیدهای الحاقی «یک موضوع واقعی» است؛ زیرا واشنگتن لحن خود را تندتر کرده است. او همچنین اشاره کرد که ترامپ چشم به ثروت معدنی کانادا دوخته است.
ترامپ روز پنجشنبه گفت: «فکر میکنم کانادا گزینهی بسیار قویای برای تبدیل شدن به پنجاه و یکمین ایالت ماست.» او ترودو را «فرماندار» خطاب کرد و افزود: «آنها به حفاظت ما نیاز دارند.»
تلاشهای ترامپ برای تغییر جایگاه جهانی آمریکا، حتی کارشناسان با تجربهی روابط بینالملل را شوکه کرده است. دولت او با جنگهای تجاری تهدید کرده، کمکهای خارجی را کاهش داده، مذاکرات با روسیه دربارهی جنگ اوکراین را از سر گرفته و حتی پیشنهاد کنترل آمریکا بر نوار غزه را مطرح کرده است. اما در میان این اقدامات جسورانه، تمرکز ترامپ بر کانادا بیشتر از همه جلب توجه کرده و اتاوا را در تلاش برای درک نیات واقعی او قرار داده است.
افراد نزدیک به ترامپ اصرار دارند که این موضوع کاملاً جدی است.
استیو بنن، استراتژیست کلیدی ترامپ، گفت: «کسانی که فکر میکنند او فقط شوخی میکند، متوجه اصل ماجرا نیستند؛ این مسئله دربارهی دفاع قارهای است.»
بنن ادعا کرد که ترامپ، الحاق کانادا را بخشی از یک استراتژی امنیتی گستردهتر میبیند؛ استراتژیای که شامل کنترل گرینلند و کانال پاناما نیز میشود تا تسلط ایالات متحده بر قاره تضمین شود.
او توضیح داد: «ترامپ قبلاً گفته است که قطب شمال میدان نبرد جدید قرن بیست و یکم خواهد بود. این یک رقابت قدرتی با چین و روسیه است و ما باید درگیر باشیم. مرز شمالی کانادا که قبلاً امنترین نقطهی آن بود، اکنون به نقطه ضعفش تبدیل شده است.»
الیوت آبرامز، فرستادهی ویژهی سابق ترامپ، هشدار داد که چنین اظهاراتی میتواند به روابط آمریکا با متحدانش آسیب بزند؛ اما تأکید کرد که ترامپ واقعاً به این موضوع اعتقاد دارد.
او گفت: «این فقط یک موضعگیری نیست. سوال این است که چقدر جلو خواهد رفت؟ آیا این یک تاکتیک مذاکراتی است یا چیزی بیشتر؟»
بسیاری معتقدند که ترامپ در حال اجرای استراتژی همیشگی خود است؛ اتخاذ مواضع افراطی برای افزایش اهرم فشار.
کوین مدن، مشاور ارشد گروه مشاورهای پنتا و مشاور سابق میت رامنی، گفت: «روش ترامپ این است که از ابتدا موضع حداکثری بگیرد. صحبت دربارهی پنجاه و یکمین ایالت، باعث میشود که تیتر اصلی خبرها باشد و مخالفان را وادار به واکنش کند.»
برخی دیگر معتقدند که ترامپ فقط در حال تحقیر ترودو است؛ نخستوزیری که به زودی از قدرت کنار میرود، و میخواهد قدرت آمریکا را به نمایش بگذارد.
ریچارد شیموکا، کارشناس دفاعی مؤسسهی مکدونالد-لوریه در اتاوا، گفت: «این ترامپ است که ترامپگونه رفتار میکند و با ترودو بازی میکند. او از موقعیت ضعیف سیاسی ترودو بهره میبرد.»
شورای امنیت ملی ایالات متحده از ارائهی جزئیات بیشتر در مورد رویکرد دولت خودداری کرده است. در همین حال، مقامات کانادایی اذعان دارند که موضوع از یک شوخی ساده فراتر رفته و به یک نگرانی واقعی تبدیل شده است؛ اما هنوز مطمئن نیستند که تهدیدهای ترامپ چقدر جدی است.
فشارهای اقتصادی ترامپ بر کانادا
ترامپ تهدید کرده است که برای تحت فشار قرار دادن کانادا، از فشارهای اقتصادی استفاده خواهد کرد؛ مانند تهدیدهای اخیر او دربارهی اعمال تعرفهها علیه کانادا به دلیل آنچه که او «تهاجم» مهاجران و مواد مخدر از طریق مرز شمالی خوانده است.
در پاسخ، کانادا ۱/۳ میلیارد دلار کانادایی برای تقویت امنیت مرزی اختصاص داده و یک مقام ویژهی مبارزه با فنتانیل منصوب کرده است.
ترودو همچنین پیشنهاد افزایش همکاریهای دفاعی، مانند بهروزرسانی فرماندهی دفاع هوافضای آمریکای شمالی (نوراد) را مطرح کرده است. در سال ۲۰۲۲، اتاوا اعلام کرد که طی دو دههی آینده ۳۸/۶ میلیارد دلار برای مدرنسازی تواناییهای نوراد هزینه خواهد کرد. اما این تلاشها نتوانستهاند بحث الحاق را متوقف کنند.
واکنش شدید کاناداییها
اظهارات ترامپ در کانادا با واکنشهای شدیدی مواجه شده است و ترودو بارها تأکید کرده که چنین اتفاقی هرگز رخ نخواهد داد. او گفت: «این حتی یک درصد هم احتمال ندارد.»
موجی از میهنپرستی در سراسر کانادا شکل گرفته و بسیاری از شهروندان شروع به تحریم کالاهای آمریکایی و لغو سفرهای خود به ایالات متحده کردهاند.
شیموکا تأکید کرد: «بنن هرچه میخواهد میتواند بگوید، اما در واقعیت این اتفاق نخواهد افتاد.»
همچنین، موانع اقتصادی ممکن است جاهطلبیهای ترامپ را محدود کند. افزایش هزینههای تعرفهای برای کسبوکارهای آمریکایی و واکنش احتمالی رأیدهندگان در آستانهی انتخابات میاندورهای میتواند بهعنوان عاملی بازدارنده عمل کند.
با این حال، برخی از مقامات دولت ترامپ همچنان این ایده را جدی میدانند.
کوین هست، مدیر شورای اقتصادی ملی ترامپ، در مصاحبهای با CNBC پرسید: «وقتی آمریکا تأسیس شد، چند ایالت داشتیم؟ و حالا چند ایالت داریم؟ آیا رویاپردازی دربارهی یک ایالات متحدهی بزرگتر غیرمنطقی است؟ فکر نمیکنم.»