ایلان ماسک، روز سه‌شنبه با انتشار چند پست تند در شبکه اجتماعی ایکس (X)، به‌شدت از لایحه مالیاتی و مهاجرتی پیشنهادی دونالد ترامپ انتقاد کرد. او این لایحه را «یک افتضاح چندش‌آور» نامید که به گفته‌اش، آمریکا را با بدهی غیرقابل تحملی مواجه خواهد کرد.
بر اساس گزارش دفتر بودجه کنگره، این لایحه که با عنوان «لایحه بزرگ و زیبای واحد» شناخته می‌شود، در صورت تصویب، طی ده سال آینده ۲/۴ تریلیون دلار به بدهی ملی آمریکا اضافه خواهد کرد.
ماسک که به‌تازگی از سمت ریاست «وزارت بهره‌وری دولت» (DOGE) کناره‌گیری کرده، پیش‌تر هم از این لایحه انتقاد کرده بود، اما این‌بار با لحنی تندتر به مخالفت با سیاست‌های اقتصادی ترامپ پرداخت. او که تا پیش از این به‌عنوان یکی از نزدیک‌ترین چهره‌ها به ترامپ شناخته می‌شد، در ماه‌های اخیر بارها در دفتر ریاست‌جمهوری دیده شده بود و از کاهش هزینه‌های دولت حمایت کرده بود.
اما این بار در پستی نوشت:
«این لایحه عظیم و پر از رانت، یک افتضاح واقعی است. شرم بر کسانی که به آن رأی مثبت دادند—خودتان می‌دانید که اشتباه کردید.»
چند دقیقه بعد افزود:
«این طرح، کسری بودجه را به ۲/۵ تریلیون دلار افزایش می‌دهد و مردم آمریکا را زیر بار بدهی طاقت‌فرسا می‌برد.»
(این جمله باعث شد برخی کارشناسان بگویند او بین کسری سالانه و افزایش کل بدهی طی یک دهه، اشتباه کرده است.)
در ادامه نوشت:
«نوامبر آینده، همه سیاستمدارانی را که به مردم خیانت کردند، کنار می‌زنیم.»
این لایحه در تلاش است بخش‌هایی از قانون مالیاتی سال ۲۰۱۷ که در پایان سال منقضی می‌شوند را تمدید کند. همچنین برخی وعده‌های انتخاباتی ترامپ مانند حذف مالیات از انعام‌ها و اضافه‌کاری را نیز پوشش می‌دهد. علاوه بر آن، صدها میلیارد دلار برای افزایش بودجه نظامی و سخت‌گیری‌های مهاجرتی اختصاص می‌دهد.
همزمان، سنای آمریکا مشغول بررسی این لایحه است. برخی سناتورها پیشنهادهایی برای اعمال اصلاحات، کاهش بیشتر هزینه‌های اجتماعی و حفظ بخشی از مشوق‌های انرژی پاک دوره بایدن مطرح کرده‌اند—مواردی که می‌توانند هزینه نهایی لایحه را بیشتر کنند.
در حالی که کاخ سفید پیش‌بینی کرده این لایحه رشد اقتصادی به‌دنبال خواهد داشت، بسیاری از اقتصاددانان مستقل هشدار داده‌اند که افزایش بدهی عمومی ممکن است سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را محدود کند.
برخی سناتورهای محافظه‌کار، پست‌های ماسک را تأییدی بر نگرانی‌های خود دانستند. تد کروز، سناتور جمهوری‌خواه از تگزاس، گفت:
«ایلان کاملاً درست می‌گوید. ما باید تا جای ممکن از هزینه‌ها کم کنیم.»
دموکرات‌ها نیز از این اختلاف داخلی بین جمهوری‌خواهان استقبال کردند. سناتور چاک شومر با لبخند پستی از ماسک را در دست گرفت و گفت:
«فکر نمی‌کردم روزی برسد که این جمله را بگویم: من با ایلان ماسک موافقم.»
از سوی دیگر، کاخ سفید و رئیس مجلس نمایندگان، مایک جانسون، واکنش منفی به اظهارات ماسک نشان دادند. جانسون گفت که روز قبل با ماسک مکالمه‌ای ۲۰ دقیقه‌ای داشته و از اینکه ماسک با وجود آن گفت‌وگو باز هم با این شدت لایحه را نقد کرده، ابراز تعجب کرد.
او افزود:
«ایلان اشتباه می‌کند. من می‌دانم حذف یارانه‌های خودروهای برقی برایش مهم است و این قانون به برخی از آن‌ها پایان می‌دهد. اما اینکه کل لایحه را رد می‌کند، برای من غیرمنتظره و ناامیدکننده است.»
این لایحه برای تأمین منابع مالی وعده‌های مالیاتی، محدودیت‌هایی بر پوشش بیمه‌ای «مدیکید» اعمال می‌کند که ممکن است میلیون‌ها نفر را فاقد بیمه کند. همچنین بخشی از هزینه برنامه SNAP (کوپن غذایی) را به دوش ایالت‌ها می‌اندازد که می‌تواند موجب افزایش مالیات‌های محلی یا حذف برخی خانواده‌ها از این برنامه شود.
جمهوری‌خواهان همچنین قصد دارند بخشی از صرفه‌جویی‌های دوره DOGE به رهبری ماسک را برای جبران کسری مالی این طرح به کار بگیرند، اگرچه بسیاری از این تصمیمات در دادگاه‌ها در حال بررسی هستند.
ماسک پیش‌تر اعلام کرده بود که از فعالیت‌های سیاسی فاصله می‌گیرد و به مدیریت شرکت‌های خود، از جمله اسپیس‌ایکس و تسلا، بازمی‌گردد. او در چرخه انتخابات ۲۰۲۴ حدود ۳۰۰ میلیون دلار، عمدتاً به نفع جمهوری‌خواهان، هزینه کرده بود. روز جمعه، آخرین روز حضور رسمی او در کاخ سفید بود و در پایان، همراه با ترامپ در دفتر بیضی با خبرنگاران صحبت کرد.
