قیمت نفت برای پنجمین روز متوالی کاهش یافت؛ روندی که نشان میدهد نگرانیهای مربوط به افزایش عرضه جهانی به شدت بر بازار سایه انداخته است. تحلیلها حاکی از آن است که رشد تولید در کشورهای مختلف میتواند موجب ایجاد مازاد عرضه نه تنها در سهماهه پایانی سال جاری، بلکه حتی تا سال ۲۰۲۶ شود.
یکی از عوامل مهم این چشمانداز، احتمال از سرگیری صادرات نفت از اقلیم کردستان عراق پس از توقفی نزدیک به دو سال است. بازگشت این جریان نفتی میتواند حدود ۲۳۰ هزار بشکه در روز را روانه بازارهای بینالمللی کند. چنین افزایشی در شرایطی رخ میدهد که بسیاری از تولیدکنندگان خارج از سازمان کشورهای صادرکننده نفت نیز در حال بالا بردن سطح تولید خود هستند. این موضوع نگرانیها درباره غلبه عرضه بر تقاضا را تشدید کرده و برخی گزارشها حتی از احتمال شکاف بیسابقه میان این دو خبر میدهند.
در بازار جهانی، بهای نفت برنت به عنوان شاخص اصلی، پس از افتی معادل ۲/۸ درصد در چهار روز گذشته به نزدیکی ۶۶ دلار در هر بشکه رسید. نفت خام وست تگزاس اینترمدیت آمریکا نیز در سطحی نزدیک به ۶۲ دلار معامله شد. ادامه این روند به معنای طولانیترین دوره کاهش قیمت از اوایل ماه اوت تاکنون است. در حالی که تهدیدهای ژئوپولیتیک، از جمله خطر اختلال در صادرات روسیه، همچنان مطرح است، اما پیشبینیها درباره شکلگیری مازاد عرضه تأثیر پررنگتری بر بازار گذاشته و احتمال ثبت کاهش فصلی در قیمت نفت را بالا برده است.
بازار جهانی نفت اکنون در موقعیتی حساس قرار دارد. از یک سو، نگرانیهای امنیتی و سیاسی همچنان میتواند بر عرضه برخی کشورها سایه بیفکند، اما از سوی دیگر، بازگشت سریع بشکههای از دست رفته و افزایش تولید دیگر تولیدکنندگان این نگرانیها را تا حدی خنثی کرده است. در واقع، نگاه فعالان بازار بیش از آنکه متوجه بحرانهای ژئوپولیتیک باشد، به چشمانداز عرضه و مازاد احتمالی معطوف شده است.
در عرصه سیاسی نیز فشارها بر روسیه همچنان رو به افزایش است. نخستوزیر کانادا بر لزوم اعمال سریع تحریمهای ثانویه توسط متحدان غربی تأکید کرده تا فشار بیشتری بر مسکو وارد شود. همزمان، رئیسجمهور آمریکا نیز بارها از کشورهای اروپایی خواسته است خرید انرژی از روسیه را متوقف کنند. با این حال، ایالات متحده تاکنون از اعمال تعرفههای اضافی بر چین، که بزرگترین خریدار نفت روسیه به شمار میرود، خودداری کرده است. این رویکرد نشان میدهد که تعاملات سیاسی و اقتصادی همچنان نقشی تعیینکننده در سمتوسوی بازار نفت ایفا میکنند.
به طور کلی، شرایط کنونی بیانگر بازاری است که در آن نیروهای اقتصادی و سیاسی در تعارض با یکدیگر قرار دارند. از یک طرف افزایش تولید و بازگشت نفتهای متوقف شده احتمال مازاد عرضه را بالا برده و قیمتها را تحت فشار قرار داده است. از طرف دیگر، تنشهای ژئوپولیتیک و تحریمهای احتمالی علیه روسیه همچنان میتواند تهدیدی برای توازن عرضه و تقاضا باشد. نتیجه این کشمکش آن است که سرمایهگذاران و فعالان بازار با احتیاط بیشتری به آینده مینگرند و احتمال تداوم نوسانات در هفتهها و ماههای پیشرو بسیار بالاست.


