براساس پژوهشی از شرکت مشاورهای EY-Parthenon، بیثباتیهای ژئوپلیتیکی و اقتصادی از سال ۲۰۱۷ تاکنون بیش از ۳۲۰ میلیارد دلار از سود شرکتهای بزرگ بینالمللی را کاهش داده است. این مطالعه، عملکرد حدود ۳۵۰۰ شرکت سهامی عام با درآمد سالانه بالای یک میلیارد دلار را بررسی کرده و نشان داده است که این شرکتها در دورههایی با نوسانات شدید اقتصادی و سیاسی، در مجموع چنین زیانی را تجربه کردهاند.
مَتس پِرسون، مدیر کلان و ژئواستراتژی در EY-Parthenon بریتانیا، در اینباره گفت: «پس از سالهایی با نرخ بهره پایین و ثبات نسبی سیاسی، اکنون تغییرات عمدهای مانند تنشهای تجاری، درگیریهای منطقهای و تحولات سیاستگذاری باعث شدهاند که تأثیر سیاستها و رویدادهای جهانی بر ارزش و سودآوری شرکتها بیشتر از چند دهه گذشته باشد.»
این گزارش نشان میدهد که در سه سال اخیر، حدود ۴۰ درصد از نوسانات شاخص FTSE 100 دقیقاً در روزهایی رخ دادهاند که رویدادهای مهم اقتصادی یا ژئوپلیتیکی در جریان بوده است. بازگشت تورم، تهاجم روسیه به اوکراین، بحران بازار اوراق دولتی بریتانیا، جنگ اسرائیل و حماس و تحولات سیاسی در آمریکا از جمله این رویدادها هستند.
از میان شرکتهای بررسیشده، حدود یکچهارم طی بازه ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۴ و بهویژه در سه سال اخیر، کاهش حداقل پنج درصدی در حاشیه سود عملیاتی (EBITDA) خود را تجربه کردهاند. بیشترین آسیب متوجه شرکتهای چینی بوده است؛ از ۸۳۳ شرکت چینی مورد بررسی، ۴۰ درصد زیانی معادل ۷۳ میلیارد دلار متحمل شدهاند. این زیانها عمدتاً در بخشهای املاک، فولاد و ساختوساز متمرکز بوده است.
در مقابل، شرکتهای بریتانیایی عملکرد بهتری داشتهاند. از میان ۱۰۰ شرکت بزرگ در بریتانیا که شرایط ورود به مطالعه را داشتند، تنها ۱۴ شرکت با کاهش قابل توجه در حاشیه سود عملیاتی مواجه شدند؛ زیانی که مجموع آن طی سه سال اخیر ۲.۵ میلیارد دلار برآورد شده است.
با وجود این فضای پرنوسان، برخی شرکتها توانستهاند سود خود را افزایش دهند و عملکرد بهتری نسبت به رقبای خود داشته باشند. البته تنها ۱۰ درصد از شرکتهایی که در سال ۲۰۱۴ در رده بالای سودآوری قرار داشتند، توانستهاند این جایگاه را تا سال ۲۰۲۴ حفظ کنند.
در بریتانیا، شرکتهایی مانند خردهفروشی Next، گروه شیمیایی Croda، شرکت معدنی Rio Tinto و شرکت مهندسی Spirax، با وجود ناپایداریهای کلان، رشد سودآوری خود را حفظ کردهاند. در ایالات متحده نیز شرکتهایی همچون Caterpillar (صنعتی)، UPS (حملونقل)، Pfizer و Merck (داروسازی) و Johnson & Johnson (محصولات مصرفی) موفق شدهاند سود عملیاتی خود را از میانگین صنعت بالاتر ببرند.
پرسون در پایان تأکید کرد که این نتایج نشان میدهد فضای جدید اقتصادی و سیاسی جهانی، هم فرصت و هم تهدید به همراه دارد. به گفته او، شرکتهایی که توانستهاند حاشیه سود خود را حفظ یا تقویت کنند، معمولاً با تنوعبخشی به سبد فعالیتها، مدیریت مؤثر هزینهها، درک عمیق از تحولات سیاستگذاری و بهروزرسانی ساختار حاکمیتی خود، خود را با شرایط جدید تطبیق دادهاند.


