در ماه مه، بخش خدمات روسیه شاهد شتاب‌گیری قابل‌توجهی در روند رشد خود بود؛ رشدی که سریع‌ترین نرخ توسعه از ژانویه تاکنون را به ثبت رساند. این پیشرفت در شرایطی رخ داد که تقاضای داخلی و خارجی برای خدمات افزایش یافته، اما همزمان بسیاری از شرکت‌ها نیروی کار خود را کاهش داده‌اند. این یافته‌ها براساس آخرین گزارش مؤسسه S&P Global از شاخص مدیران خرید (PMI) منتشر شده است.
شاخص مدیران خرید (PMI) چیست؟
شاخص مدیران خرید (PMI) یک شاخص اقتصادی است که سلامت اقتصادی بخش‌های تولیدی و خدماتی را اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص از طریق نظرسنجی از مدیران شرکت‌ها به دست می‌آید و اطلاعاتی درباره سفارش‌های جدید، سطح تولید، تحویل تأمین‌کنندگان، موجودی انبار و اشتغال فراهم می‌کند. عدد بالاتر از ۵۰ نشان‌دهنده رشد اقتصادی است، در حالی که عدد کمتر از ۵۰ انقباض را نشان می‌دهد. PMI به دلیل سرعت بالای انتشار و انعکاس تغییرات اقتصادی، یک ابزار مهم برای تحلیل‌گران و سیاست‌گذاران است.
شاخص تولیدی PMI عملکرد بخش تولیدی را ارزیابی می‌کند و به تغییرات در سفارش‌های داخلی و صادراتی، تولید کارخانه‌ها و استخدام نیرو می‌پردازد. شاخص غیرتولیدی PMI شامل خدمات و ساخت‌وساز می‌شود و وضعیت فعالیت‌های خدماتی، تقاضای مصرف‌کنندگان و پروژه‌های عمرانی را بررسی می‌کند. ترکیب این دو شاخص در قالب شاخص ترکیبی PMI، تصویری کلی از سلامت اقتصادی یک کشور ارائه می‌دهد.
طبق این گزارش، شاخص PMI بخش خدمات روسیه در ماه مه به ۵۲/۲ واحد رسید؛ در حالی که این رقم در ماه آوریل ۵۰/۱ بود. عبور قابل‌توجه این شاخص از مرز ۵۰ واحد که حد فاصل رشد و رکود اقتصادی محسوب می‌شود، نشان‌دهنده آن است که فعالیت‌های خدماتی در روسیه وارد فاز توسعه‌ای شده‌اند.
افزایش سفارش‌های جدید، به‌ویژه در بازارهای داخلی، یکی از اصلی‌ترین عوامل این رشد عنوان شده است. براساس داده‌های این نظرسنجی، میزان سفارش‌های جدید با سریع‌ترین نرخ در چهار ماه گذشته افزایش یافته است. در حوزه صادرات نیز روندی مثبت مشاهده می‌شود. صادرات خدمات که پس از آغاز جنگ اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ برای مدت یک سال در مسیر نزولی قرار داشت، اکنون برای هفتمین ماه متوالی رشد کرده است. مؤسسه S&P Global اعلام کرد که این افزایش بیشتر ناشی از تقاضای رو به رشد مشتریان در بازارهای فعلی بوده و نه ورود به بازارهای جدید.
با وجود این نشانه‌های مثبت، چشم‌انداز آینده کمی تیره‌تر از قبل به نظر می‌رسد. میزان اعتماد کسب‌وکارها به رشد آتی به پایین‌ترین سطح خود از ژوئیه ۲۰۲۳ رسیده است. با این حال، برخی شرکت‌ها همچنان امیدوارند که با بهبود بیشتر تقاضای مشتریان و سرمایه‌گذاری در توسعه محصولات جدید، زمینه برای تداوم رشد فراهم شود.
در سوی دیگر، اشتغال در بخش خدمات کاهش یافته است. گزارش نشان می‌دهد که شرکت‌ها با سریع‌ترین نرخ از ژانویه ۲۰۲۳ دست به تعدیل نیرو زده‌اند. این کاهش نیروی کار ممکن است نشانه‌ای از تلاش برای کنترل هزینه‌ها یا افزایش بهره‌وری باشد.
همزمان، گزارشی مجزا که روز دوشنبه منتشر شد، نشان داد بخش تولیدی روسیه نیز در ماه مه به مسیر رشد بازگشته است. این رشد عمدتاً به افزایش سفارش‌های جدید نسبت داده شده، هرچند تولید واقعی برای سومین ماه متوالی کاهش یافته است. این کاهش به‌طور گسترده به کمبودهای موجود در زنجیره تأمین و محدودیت‌های عرضه نسبت داده می‌شود.
در مجموع، روند صعودی در بخش خدمات، در کنار بهبود نسبی در بخش تولید، می‌تواند نشانه‌ای از بازگشت تدریجی ثبات به برخی بخش‌های اقتصادی روسیه باشد؛ هرچند چالش‌هایی همچون کاهش اعتماد، محدودیت‌های عرضه و تعدیل نیروی انسانی همچنان موانعی جدی در مسیر احیای کامل محسوب می‌شوند.
