مواد معدنی کمیاب زمینی از هواپیماهای جنگنده گرفته تا میله‌های راکتور هسته‌ای و گوشی‌های هوشمند، برای طیف گسترده‌ای از محصولات حیاتی هستند. با افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی و تجاری، تسلط چین بر استخراج و فرآوری این فلزات خاص باعث شده است که این فلزات به ابزاری برای استفاده علیه رقبا تبدیل شوند.
پکن در پاسخ به تعرفه‌های وارداتی که واشنگتن اعمال کرده، در اوایل این ماه هفت فلز کمیاب را به فهرست کنترل صادرات خود اضافه کرد. اگرچه این فلزات در پوسته زمین نسبتاً رایج هستند، به‌ندرت در رسوبات متمرکز یافت می‌شوند. همچنین، جداسازی عناصر منفرد ممکن است به فرآیندی چندمرحله‌ای نیاز داشته باشد و چین نه‌تنها در استخراج، بلکه بخش اعظم ظرفیت جهانی تصفیه را نیز کنترل می‌کند.
طبق داده‌های مؤسسه مشاوره‌ای Project Blue، در مقابل، ایالات متحده تقریباً هیچ توان فرآوری برای فلزات هدف‌گذاری‌شده ندارد.
پکن اعلام کرده است که به دلیل استفاده از این فلزات در فناوری‌های پیشرفته و برای آهن‌رباهای قوی، این کنترل‌ها را اعمال می‌کند و به همین دلیل این فلزات به‌عنوان اقلام دوگانه (یعنی موادی با کاربردهای غیرنظامی و نظامی) در نظر گرفته می‌شوند.
دیوید مریمن، مدیر تحقیقات Project Blue، گفت: «این محصولات و عناصر مستقیماً بر توسعه فناوری‌های کلیدی و صنایع پشتیبان در سایر بازارهای بزرگ تأثیر می‌گذارند. این امر اهرم چین را در هرگونه مذاکره تقویت می‌کند.»
در ادامه، برخی از کاربردهای اصلی هفت فلز (از میان ۱۷ فلز در فهرست معمول فلزات کمیاب زمینی) که اکنون در فهرست محدودشده پکن قرار دارند، آورده شده است.
فلزات کمیابی که چین دیگر آن‌ها را صادر نخواهد کرد
تربیوم
این فلز نرم و نقره‌ای در لامپ‌ها یافت می‌شود و همچنین امکان نمایش رنگ‌های زنده در صفحه‌نمایش گوشی‌های هوشمند را فراهم می‌کند. تربیوم همچنین مقاومت دمایی را به آهن‌رباهای مورد استفاده در هواپیماها، زیردریایی‌ها و موشک‌ها اضافه می‌کند. وزارت دفاع ایالات متحده اعلام کرده است که این فلز «یکی از سخت‌ترین عناصر برای تأمین» است، زیرا کمتر از یک درصد از محتوای کل فلزات کمیاب در اکثر رسوبات را تشکیل می‌دهد.
طبق محاسبات بلومبرگ بر اساس داده‌های گمرک چین، این کشور تا ۸۵ درصد از تربیوم خود را به ژاپن صادر می‌کند، در حالی که مقاصد دیگر شامل کره جنوبی و ایالات متحده هستند که حدود ۵ درصد را دریافت می‌کند.
ایتریوم
ایتریوم برای درمان سرطان کبد و در تولید لیزر برای جراحی‌های دندانی و پزشکی استفاده می‌شود. همچنین مقاومت آلیاژها را افزایش می‌دهد و مقاومت آن در برابر گرما و شوک، آن را برای ابررساناهای دمای بالا ایده‌آل می‌کند.
ایتریوم به‌عنوان محصولی در معدن Mountain Pass در کالیفرنیا استخراج شده است، اما کنسانتره‌ها برای فرآوری صادر می‌شوند، زیرا هیچ تأسیسات تجاری کامل برای جداسازی در ایالات متحده وجود ندارد. طبق گزارش سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده، حدود ۹۳ درصد از واردات ترکیبات ایتریوم ایالات متحده در چهار سال منتهی به ۲۰۲۳ از چین تأمین شده است.
دیسپروزیم
نام این فلز درخشان از کلمه یونانی به معنای «دشوار برای به‌دست‌آوردن» گرفته شده است.
دیسپروزیم که در برابر دماهای بالا مقاوم است، عمدتاً در آلیاژهای آهن‌رباهای مورد استفاده در موتورها یا ژنراتورها به کار می‌رود. این فلز به‌ویژه برای گذار به انرژی پاک مهم است، زیرا این آهن‌رباها در توربین‌های بادی و وسایل نقلیه الکتریکی استفاده می‌شوند. شکلی از دیسپروزیم همچنین می‌تواند در میله‌های کنترل راکتور هسته‌ای استفاده شود، زیرا به‌راحتی نوترون‌ها را جذب می‌کند.
چین بیش از نیمی از دیسپروزیم خود را به ژاپن و حدود یک‌دهم آن را به کره جنوبی صادر می‌کند، در حالی که تنها ۰/۱ درصد به ایالات متحده می‌رسد. شرکت Lynas Rare Earths استرالیا انتظار می‌رود تا ژوئن ۲۰۲۵ کارخانه خود در مالزی را برای تولید دیسپروزیم و تربیوم گسترش دهد.
گادولینیوم
اگر تا به حال اسکن MRI انجام داده‌اید، ممکن است تزریق رنگ مبتنی بر گادولینیوم دریافت کرده باشید که با نیروهای مغناطیسی واکنش نشان می‌دهد تا دید ارگان‌های بدن را در تصویربرداری پزشکی بهبود بخشد.
گادولینیوم همچنین در بهبود عملکرد آلیاژها مؤثر است. افزودن مقادیر کمی از این ماده معدنی می‌تواند مقاومت در برابر دماهای بالا و اکسیداسیون را بهبود بخشد که برای فلزات مورد استفاده در ساخت آهن‌ربا، اجزای الکترونیکی و دیسک‌های ذخیره‌سازی داده مفید است.
قابلیت جذب نوترون آن همچنین آن را به ماده‌ای برای هسته راکتورهای هسته‌ای تبدیل می‌کند.
لوتتیوم
این فلز برخلاف اکثر دیگر عناصر هدف‌گذاری‌شده سخت و متراکم است.
لوتتیوم به‌عنوان کاتالیزور شیمیایی در پالایشگاه‌های نفت استفاده می‌شود. ایالات متحده تقریباً تمام عرضه این فلز را از چین خریداری می‌کندکه مقدار کمی نیز به ژاپن صادر می‌کند.
ساماریوم
آلیاژهای ساماریوم-کبالت در فهرست فلزات حیاتی ایالات متحده برای ذخیره‌سازی احتمالی قرار دارند.
این فلز که زمانی در هدفون‌ها رایج بود، در سوپرآهن‌رباهایی استفاده می‌شود که در توربین‌ها و خودروها به کار می‌روند و همچنین کاربردهای دفاعی گسترده‌تری دارد، زیرا می‌تواند در دماهای بالاتر مغناطیسی باقی بماند. ساماریوم همچنین در لیزرهای نوری و راکتورهای هسته‌ای استفاده می‌شود.
اسکاندیم
این فلز به نام اسکاندیناوی نام‌گذاری شده است، زیرا اولین بار در منطقه شمال اروپا کشف شد. اسکاندیم می‌تواند از دورریزهای معدنی یا به‌عنوان محصول جانبی استخراج اورانیوم یا سایر فلزات استخراج شود.
چوب‌های بیسبال و قاب‌های دوچرخه ممکن است حاوی مقادیری از اسکاندیم باشند. با توجه به چگالی کم و نقطه ذوب بالا، این فلز همچنین برای ساخت اجزای هواپیماهای جنگنده استفاده می‌شود. خواص رادیواکتیو آن همچنین آن را برای استفاده به‌عنوان ردیاب در پالایش نفت یا در لوله‌های زیرزمینی برای تشخیص نشتی ایده‌آل می‌کند.
طبق گزارش USGS، اسکاندیم آخرین بار بیش از ۵۰ سال پیش در ایالات متحده تولید شد. برای اسکاندیم و ایتریوم به‌صورت ترکیبی، طبق داده‌های گمرکی، این کشور اکنون ۱۴ درصد از صادرات چین را دریافت می‌کند، در حالی که ژاپن بزرگ‌ترین خریدار است. در اتحادیه اروپا نیز در حال حاضر هیچ تولیدی از اسکاندیم وجود ندارد، اما یک پروژه در سال ۲۰۲۶ راه‌اندازی خواهد شد.
خارج از فهرست: نئودیمیم، پرازئودیمیم
نئودیمیم و پرازئودیمیم در این دور از درگیری‌های تجاری هدف قرار نگرفته‌اند. با این حال، این دو فلز به دلیل نقش مهمشان در ساخت موتورهای آهن‌ربای دائمی، به‌مراتب رایج‌ترین عناصر کمیاب زمینی هستند.
نئودیمیم و پرازئودیمیم برق ذخیره‌شده در باتری را به حرکت تبدیل می‌کنند؛ برای مثال، برای چرخاندن چرخ‌های یک وسیله نقلیه الکتریکی. آن‌ها همچنین می‌توانند در جهت مخالف عمل کنند تا حرکت را به برق تبدیل کنند، مانند چرخش پره‌های توربین بادی.
ظرفیت تولید فلزات کمیاب در آمریکا بسیار کمتر از چین است
شرکت MP Materials در سال ۲۰۱۸ معدن Mountain Pass در بیابان موهاوی کالیفرنیا را بازگشایی کرد، تنها معدن فعال فلزات کمیاب در این کشور که اکنون دارای قابلیت‌های تصفیه است. طبق گزارش Project Blue، در سال ۲۰۲۴ ایالات متحده ۱۱۳۰ تن نئودیمیم-پرازئودیمیم تصفیه‌شده تولید کرد. این در مقایسه با بیش از ۵۸۳۰۰ تن تولیدشده در چین است.