شرکتهای بزرگ فناوری آمریکا، از جمله متا، تلاشهای خود را برای تضعیف مقررات اتحادیه اروپا در زمینه هوش مصنوعی و سلطه بر بازار افزایش دادهاند و اکنون با حمایت دولت ترامپ جسورتر شدهاند.
متا در خط مقدم لابیگری علیه قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا قرار دارد، قانونی که به عنوان سختگیرانهترین چارچوب نظارتی جهان برای این فناوری شناخته میشود. به گفته منابع آگاه، لابیگران فناوری در اتحادیه اروپا معتقدند که میتوانند اجرای این قانون را تضعیف کنند. علاوه بر این، سیلیکون ولی فشار میآورد تا بروکسل اجرای قانون بازارهای دیجیتال (DMA) را محدود کند. این قانون، سوءاستفاده از بازار توسط پلتفرمهای بزرگ آنلاین را هدف قرار داده و جریمههای سنگینی برای تخلفات در نظر گرفته است.
دولت جدید آمریکا این تلاشها را تقویت کرده است. معاون رئیسجمهور آمریکا، جیدی ونس، در جریان سفر اخیر خود به اروپا، مقررات فناوری اتحادیه اروپا را به عنوان «قوانین بینالمللی سنگین» محکوم کرد و خواستار سیاستهایی در زمینه هوش مصنوعی شد که نوآوری را سرکوب نکند. لابیگران همچنین به حضور مدیران ارشد فناوری از جمله ساندار پیچای (مدیرعامل گوگل)، جف بزوس (بنیانگذار آمازون) و تیم کوک (مدیرعامل اپل) در مراسم تحلیف ترامپ اشاره کردهاند که نشانهای از تغییر واقعیتهای سیاسی در واشنگتن است.
با وجود این فشارها، هنا ویرکونن، رئیس فناوری اتحادیه اروپا، بر تعهد اروپا به اجرای قوانین خود تأکید کرده است. با این حال، اوایل این ماه، کمیسیون اروپا دستورالعمل مسئولیتپذیری هوش مصنوعی را که شرکتهای فناوری را در قبال آسیبهای ناشی از سیستمهای هوش مصنوعی پاسخگو میکرد، کنار گذاشت. برخی مقامات اروپایی این اقدام را به عنوان امتیازی به شرکتهای فناوری آمریکایی تلقی کردهاند که ممکن است مقررات دیجیتال را به ابزاری برای چانهزنی در مذاکرات تجاری و امنیتی فراآتلانتیک تبدیل کند.
میدان نبرد بعدی، کد داوطلبانه هوش مصنوعی خواهد بود که قرار است در ماه آوریل منتشر شود. این چارچوب، شرکتها را در مورد نحوه اجرای قانون هوش مصنوعی راهنمایی میکند، بهویژه در رابطه با «خطرات سیستماتیک» ناشی از این فناوری. متا از هماکنون اعلام کرده که این چارچوب را نخواهد پذیرفت. جوئل کاپلان، رئیس لابیگری متا، اخیراً در بروکسل هشدار داده که این مقررات «غیرقابل اجرا» است و میتواند موجب پیشی گرفتن چین از آمریکا و اروپا در رقابت هوش مصنوعی شود.
متا که در دولت بایدن احساس عدم حمایت در برابر مقررات اتحادیه اروپا میکرد، اکنون دولت ترامپ را یک متحد میبیند. در سپتامبر، این شرکت نامهای سرگشاده را رهبری کرد که توسط ۵۰ سازمان از جمله اریکسون سوئد و اسپاتیفای امضا شد و ادعا کرد که چارچوب نظارتی اروپا نوآوری را سرکوب کرده و این قاره را در توسعه هوش مصنوعی عقب نگه میدارد.
متا و سایر شرکتهای فناوری آمریکا، از جمله گوگل، همچنین قوانین سختگیرانه حریم خصوصی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار دادهاند و ادعا میکنند که این مقررات مانع از عرضه مدلهای پیشرفته هوش مصنوعی و دستیارهای دیجیتال جدید میشود. در همین حال، شرکتهای بزرگ فناوری همچنان در حال مبارزه با قانون بازارهای دیجیتال هستند که هدف آن محدود کردن سلطه پلتفرمهای بزرگ آنلاین است. شرکتهایی که تخطی کنند، با جریمههایی تا ۱۰ درصد از درآمد جهانی خود روبهرو خواهند شد.
از زمان اجرای این قانون در سال ۲۰۲۳، اپل، متا و آلفابت (شرکت مادر گوگل) تحت تحقیقات اتحادیه اروپا قرار گرفتهاند. اما از زمان پیروزی ترامپ در انتخابات نوامبر گذشته، کمیسیون اروپا بررسی مجدد این تحقیقات را آغاز کرده است.
ترامپ شخصاً جریمههای اتحادیه اروپا علیه شرکتهای آمریکایی را محکوم کرده و در مجمع جهانی اقتصاد در داووس، آنها را «شکلی از مالیاتگذاری» خوانده است. در واکنش، سیلیکون ولی خواستار بازنگری در قانون بازارهای دیجیتال یا حداقل صدور راهنماییهای روشنتر برای محدود کردن دامنه آن شده است. یک مقام ارشد در یک شرکت فناوری آمریکایی اظهار داشت که اجرای ضعیفتر این قانون میتواند به معنای اجتناب از جریمههای سنگین باشد و هشدار داد که «اثر ترامپ» ممکن است منجر به تنشهای دیپلماتیک شود، اگر اتحادیه اروپا شرکتهای آمریکایی را مجازات کند.
رهبران اروپایی در برابر چالش آمریکا بر سر سیاستهای دیجیتال محتاطانه عمل میکنند، زیرا این موضوع میتواند تأثیرات گستردهتری بر اقتصاد و امنیت داشته باشد. جورگوس وردی، کارشناس سیاست در شورای روابط خارجی اروپا، هشدار داد که اگر اتحادیه اروپا از اجرای قوانین خود صرفنظر کند، این مسئله میتواند ترامپ و متحدان فناوری او را جسورتر کند و نشانهای از ضعف نظارتی باشد.
در همین حال، دهها شرکت فناوری و سازمانهای غیردولتی از اتحادیه اروپا خواستهاند که قوانین دیجیتال خود را بهدرستی اجرا کند و شرکتهای بزرگ فناوری را متهم کردهاند که دولت ترامپ را برای سرکوب رقبا به خدمت گرفتهاند.
ویرکونن بار دیگر تأکید کرد که لابیگری تغییری در سیاستهای اتحادیه اروپا ایجاد نخواهد کرد و به شرکتهای آمریکایی یادآور شد که اتحادیه اروپا یکی از بزرگترین بازارهای فناوری در جهان است.