افت شدید شاخصهای بورس آمریکا، بار دیگر توجه تحلیلگران و فعالان اقتصادی را به چشمانداز متزلزل بازارهای مالی جلب کرده است. فضای بیاعتمادی ناشی از تصمیمات اقتصادی دولت جدید، سیگنالهای نگرانکنندهای به بازار مخابره کرده که در حال تغییر جهت روند صعودی دو سال گذشته است.
شاخص S&P 500 وارد محدوده اصلاحی شده و بیش از ۱۰ درصد از اوج اخیر خود فاصله گرفته است. این میزان افت برای بسیاری از سرمایهگذاران، نشانهای هشداردهنده از شدت گرفتن روند فروش در بازار محسوب میشود.

روز پنجشنبه این شاخص ۱/۴ درصد کاهش یافت و روند نزولی چند هفته گذشته ادامه پیدا کرد. فضای بیثبات ناشی از تصمیمات ناپایدار دولت ترامپ، مانند اعلام تعرفههای متغیر و اخراج گسترده کارکنان دولت فدرال، موجب کاهش اعتماد سرمایهگذاران شده است.
از زمان اوج شاخص در کمتر از یک ماه گذشته، S&P 500 اکنون ۱۰/۱ درصد افت کرده است. این میزان کاهش شاخص را به محدوده اصلاحی رسانده است؛ یعنی افت حداقل ۱۰ درصد نسبت به بالاترین سطح قبلی. این وضعیت نشان میدهد که روند صعودی دو سال اخیر با آغاز دوره ریاستجمهوری ترامپ با چالش مواجه شده است.
سایر شاخصهای مهم نیز با افت همراه بودهاند. شاخص نزدک حدود ۲ درصد کاهش یافت و اکنون نسبت به اوج دسامبر حدود ۱۴ درصد افت کرده است. شاخص راسل ۲۰۰۰ نیز که عملکرد شرکتهای کوچکتر را منعکس میکند، ۱/۶ درصد کاهش یافته و نسبت به اوج خود در ماه نوامبر، حدود ۱۸ درصد افت داشته است که آن را به آستانه بازار خرسی نزدیک کرده است.

نگرانی اصلی سرمایهگذاران، ابهام در پیامدهای اقتصادی سیاستهای جدید است. تصمیمهای متناقض تجاری، کاهش اعتماد مصرفکننده و احتیاط شرکتها در سرمایهگذاری، خطر رکود را افزایش دادهاند.
کریستینا هوپر، استراتژیست ارشد در شرکت Invesco، بیان کرد که بازارها نسبت به خطر رکود اقتصادی واکنش نشان دادهاند و این چیزی نبوده که در آغاز سال ۲۰۲۵ انتظار میرفت.
براساس دادههای مؤسسه Yardeni Research، این یازدهمین اصلاح در شاخص S&P 500 از زمان بحران مالی ۲۰۰۸ است. سه مورد از این اصلاحها منجر به بازار خرسی شدهاند.
با وجود نوسانات بازار، دولت ترامپ واکنشی خنثی نشان داده است. اسکات بسن، وزیر خزانهداری، اظهار کرده که تمرکز دولت بر اقتصاد واقعی است و نوسانات اخیر بازار را نگرانکننده نمیداند.
با این حال، برخی بخشهای بازار که بیشتر در معرض آسیب هستند، با افت عملکرد مواجه شدهاند. تولیدکنندگان مواد غذایی، شرکتهای خردهفروشی و خطوط هوایی نشانههایی از کاهش فعالیت نشان دادهاند. شرکت Dollar General اعلام کرده که مراجعه مشتریان کاهش یافته و پیشبینی کرده است که فشار مالی ادامهدار خواهد بود. شرکت Delta نیز پیشبینی درآمد سهماهه نخست سال را به دلیل کاهش تقاضای سفر داخلی کاهش داده است.
سیما شاه، استراتژیست ارشد در Principal Asset Management، اعلام کرد که اقتصاد آمریکا از ابتدای سال با موانع متعددی روبهرو شده است.
روز پنجشنبه، ترامپ تهدید به اعمال تعرفه ۲۰۰ درصدی بر نوشیدنیهای الکلی اروپایی کرد. این تهدید پس از اقدام اتحادیه اروپا در اعمال تعرفه بر ویسکی و سایر کالاهای آمریکایی مطرح شد. پیشتر نیز تعرفههایی بر فولاد، آلومینیوم و محصولات چینی وضع شده بود. ترامپ در واکنش به سوالی درباره تعرفهها بر واردات از کانادا، تأکید کرد که معافیتی در کار نخواهد بود.
با وجود انتشار برخی دادههای مثبت، بازار همچنان ناآرام باقی مانده است. کاهش درخواستهای بیمه بیکاری و بهبود شاخص قیمت مصرفکننده تنها اثر کوتاهمدت داشتهاند. نگرانیها از آثار گسترده تعرفهها، سیاستهای مهاجرتی و اخراج کارکنان دولت همچنان ادامه دارد.
بیل آدامز، اقتصاددان ارشد بانک Comerica، تأکید کرده که چشمانداز تورم اکنون بیشتر تحت تأثیر سیاستهای جاری مانند تعرفهها، اخراجها و اقدامات وزارت بهرهوری دولت است و نه دادههای قبلی اقتصادی.
سرمایهگذاران تحولات سیاسی و اقتصادی را با دقت دنبال میکنند؛ چرا که تداوم وضعیت بیثبات میتواند مسیر بازارها و اقتصاد را بهطور اساسی تغییر دهد.