فروش جهانی خودروهای تسلا در سه‌ماهه دوم سال به‌طور قابل توجهی کاهش یافته است؛ روندی نزولی که از سال گذشته آغاز شد و حالا با تمرکز بیشتر شرکت بر فناوری رانندگی خودکار، ادامه دارد. تسلا به جای معرفی مدل‌های جدید برای جذب مشتری، منابع خود را صرف توسعه سیستم خودران کرده است.
در بازه زمانی آوریل تا ژوئن، تسلا حدود ۳۸۴ هزار خودرو تحویل داد، در حالی‌که این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۴۴۴ هزار دستگاه بود. ترکیب محدود و قدیمی محصولات تسلا نتوانسته در برابر رقابت شدید از سوی خودروسازان نوظهور چینی مانند BYD و برندهای باسابقه‌ای چون جنرال موتورز، فولکس‌واگن و بی‌ام‌و دوام بیاورد.
ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا، نسبت به افت فروش واکنشی نشان نداده و بارها تأکید کرده است که آینده شرکت در فناوری خودران و تاکسی‌های بدون راننده نهفته است. با وجود کاهش فروش، همین چشم‌انداز باعث شده بسیاری از سرمایه‌گذاران به تسلا اعتماد داشته باشند و ارزش بازار این شرکت به بیش از ۹۴۰ میلیارد دلار برسد.
اگرچه کاهش فروش پیش‌بینی شده بود، سهام تسلا در معاملات ابتدایی چهارشنبه رشد کرد.
در خردادماه، تسلا برنامه آزمایشی تاکسی خودران خود را در شهر آستین تگزاس آغاز کرد. مدل Yهایی که به تجهیزات ویژه مجهز شده بودند، سفرهایی پولی را برای مهمانان منتخب انجام دادند. این افراد، که اغلب از طرفداران تسلا با دنبال‌کنندگان زیاد در فضای مجازی بودند، بازخوردهای مثبتی منتشر کردند؛ اما ویدیوهای آن‌ها نشان می‌داد که سیستم همچنان ایراداتی دارد؛ مانند توقف ناگهانی خودرو، پیاده کردن مسافران در وسط تقاطع و نیاز به دخالت سرنشینان ایمنی در صندلی جلو.
هفته گذشته، تسلا خودرویی بدون سرنشین را از کارخانه‌اش در آستین تا محل مشتری هدایت کرد؛ مسافتی حدود نیم ساعت. ماسک در شبکه اجتماعی X نوشت: «هیچ‌کس داخل خودرو نبود و هیچ اپراتور از راه دوری هم در کار نبود. کاملاً خودران!» اما منتقدان اشاره کردند که خودرو در محل ممنوعه‌ای با علامت «پارک ممنوع – مسیر آتش‌نشانی» توقف کرده بود.
کاهش فروش بدون شک بر سودآوری تسلا تأثیر خواهد گذاشت. در سه‌ماهه نخست امسال، این شرکت فقط با فروش ۴۴۷ میلیون دلار اعتبار محیط‌زیستی به رقبایی که نتوانسته بودند استانداردهای آلایندگی را رعایت کنند، از زیان‌دهی نجات یافت. دولت ترامپ اکنون در تلاش است تا این اعتبارات را حذف کند.
افزون بر این، کارخانه‌های تسلا نیز کمتر از ظرفیت واقعی خود فعالیت می‌کنند که این موضوع سوددهی را بیشتر تحت فشار قرار می‌دهد. کارخانه‌های تسلا در کالیفرنیا، تگزاس، چین و آلمان توان تولید ۲/۳۵ میلیون خودرو در سال، معادل ۵۹۰ هزار دستگاه در فصل را دارند. با این حال، در سه‌ماهه نخست فقط ۳۶۲/۶۱۵ خودرو تولید شد؛ یعنی حدود ۶۲ درصد ظرفیت. در سه‌ماهه دوم تولید افزایش یافت و به حدود ۷۰ درصد ظرفیت رسید، اما خطوط تولید مدل Cybertruck، مدل S و مدل X همچنان بسیار پایین‌تر از ظرفیت کار می‌کنند.
تسلا اعلام کرده می‌تواند سالانه ۲۲۵ هزار دستگاه از این مدل‌ها (حدود ۵۶ هزار دستگاه در فصل) تولید کند، اما در سه‌ماهه دوم فقط ۱۳/۴۰۰ دستگاه ساخته شده است. این شرکت پیش‌تر وعده داده بود که تا پایان ژوئن تولید یک مدل ارزان‌تر را آغاز خواهد کرد، اما تاکنون نه نمونه اولیه‌ای نشان داده و نه زمان عرضه مشخصی اعلام کرده است.
طبق آمار بانک فدرال رزرو سنت‌لوئیس، میانگین بهره‌برداری از ظرفیت تولید در صنعت خودروسازی آمریکا (شامل تأمین‌کنندگان) حدود ۶۵ درصد است؛ نرخی که از نظر کارشناسان، کمتر از سطح مطلوب است. کارخانه‌هایی که زیر ظرفیت کار می‌کنند، به دلیل داشتن هزینه‌های ثابت مانند تعمیرات، مالیات، بهره و انرژی، معمولاً سودآوری پایینی دارند یا زیان می‌دهند.
فردیناند دودنهوفر، مدیر مرکز تحقیقات خودروسازی در بوخوم آلمان، می‌گوید این مشکل برای تسلا شدیدتر است چون تولیدش به شدت وابسته به ماشین‌آلات گران‌قیمت و خودکار است که به نگهداری دائمی نیاز دارند و با گذشت زمان ارزش‌شان کاهش می‌یابد. به گفته او: «ماشین‌آلات را نمی‌توان اخراج کرد؛ حتی اگر از آن‌ها استفاده نکنید، باید هزینه‌شان را بپردازید.»
نشانه‌های مشکل در فروش تسلا پیش از انتشار رسمی آمار نیز وجود داشت. در ماه مه، ثبت‌نام خودروهای جدید تسلا در بریتانیا و اروپا ۲۸ درصد کاهش یافت، حتی با وجود عرضه نسخه جدید مدل Y. در آمریکا هم، بر اساس برآورد شرکت تحقیقاتی Cox Automotive، فروش تسلا در سه‌ماهه دوم ۲۱ درصد افت کرد.
فعالیت‌های سیاسی ماسک نیز احتمالاً در کاهش فروش نقش داشته‌اند. او با حمایت از دونالد ترامپ و دیدگاه‌های راست‌گرایانه، بسیاری از خریداران لیبرال را که گرایش بیشتری به خودروهای برقی دارند، از خود دور کرده است. با این حال، روابط ماسک و ترامپ به دلیل مخالفت ماسک با طرحی که یارانه‌های فدرال برای محصولات تسلا را کاهش می‌دهد، به شدت تیره شده است.
روز سه‌شنبه، این درگیری شدت گرفت؛ ماسک تهدید کرد برای شکست جمهوری‌خواهانی که از طرح حمایت می‌کنند در انتخابات مقدماتی سرمایه‌گذاری خواهد کرد، و ترامپ در پاسخ تهدید کرد که یارانه‌های دولتی شرکت‌های ماسک را قطع خواهد کرد.
هنوز مشخص نیست که آیا این اختلاف سیاسی، نگاه منفی برخی مصرف‌کنندگان لیبرال نسبت به ماسک را تغییر خواهد داد یا نه.
