پلاستیکها به دلیل وزن کم، قیمت مناسب، مقاومت بالا و قابلیت شکلدهی، یکی از استراتژیکترین مواد در تولید قطعات خودرو محسوب میشوند و سهم چشمگیری از بازار لوازم یدکی را تشکیل میدهند. در میان دهها قطعه پلاستیکی مصرفی در خودرو، برخی قطعات به دلیل استهلاک بیشتر، کاربرد گسترده و نیاز مداوم به تعویض، در فهرست پرفروشترین قطعات پلاستیکی خودرو قرار میگیرند. این قطعات شامل سپرها، پنلهای درب، داشبورد و کنسول، دستگیرههای درب، قابهای موتور و شلگیرها هستند که بیشترین تقاضا را در بازار ایران به خود اختصاص دادهاند. در ادامه، ضمن معرفی دستهبندی قطعات، به بررسی پرفروشترین نمونهها و دلایل محبوبیت آنها میپردازیم.
جایگاه پرفروشترین قطعات پلاستیکی در بازار خودرو
پلاستیکها به دلیل وزن کم، قیمت مناسب و مقاومت بالا، بیش از ۵۰ درصد حجم خودرو را تشکیل میدهند، در حالی که تنها ۱۰ درصد وزن آن را شامل میشوند. این ویژگیها باعث شده قطعات پلاستیکی نقش مهمی در کاهش مصرف سوخت، بهبود ایمنی و طراحی خودرو داشته باشند.
اهمیت این قطعات بهقدری افزایش یافته که ارزش بازار جهانی پلاستیکهای خودرویی در سال ۲۰۲۳ به ۳۰.۴۴ میلیارد دلار رسیده و پیشبینی میشود تا ۲۰۳۰ به ۴۳.۷۷ میلیارد دلار افزایش یابد.
در میان تمام قطعات، پوششهای سپر با فروش ۴.۱ میلیون دلاری در سال ۲۰۲۳، عنوان پرفروشترین قطعه پلاستیکی خودرو را به خود اختصاص دادهاند. این قطعات که عمدتاً از پلیپروپیلن (PP) با سهم ۳۴.۱۸ درصدی بازار تولید میشوند، به دلیل مقاومت بالا و هزینه پایین، بیشترین تقاضا را دارند.
افزایش تولید خودروهای برقی و نیاز به قطعات سبکتر، رشد تقاضا برای این گروه از قطعات را بیش از پیش تقویت کرده و جایگاه پرفروشترینها ( خصوصاً سپرها ) را در بازار جهانی تثبیت کرده است.
چرا قطعات پلاستیکی خودرو محبوب و پرفروش هستند؟
پلاستیکها به دلیل وزن کم، قیمت مناسب و مقاومت بالا جایگزین بسیاری از قطعات فلزی شدهاند. سبکبودن آنها باعث کاهش مصرف سوخت و مقاومتشان موجب دوام بیشتر در برابر رطوبت، خوردگی و شرایط محیطی میشود. همچنین امکان قالبگیری در طرحهای پیچیده باعث شده بخشهای مختلف بدنه و کابین خودرو با پلاستیک تولید شوند.
بهدلیل همین مزایا، بازار قطعات پلاستیکی خودرو به ارزشی حدود ۳۰ تا ۳۵ میلیارد دلار رسیده و تا میانه دهه ۲۰۳۰ به ۵۵ تا ۷۵ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. این رشد موجب شده برخی قطعات پرمصرف، مانند سپرها، پنلهای درب و مخزنها، در فهرست پرفروشترین قطعات پلاستیکی خودرو قرار گیرند.
قبل از اینکه بخواهیم درمورد پرفروش ترین قطعات پلاستیکی خودرو صحبت کنیم بهتر است ابتدا با اسامی قطعات پلاستیکی خودرو و انواع آنها آشنا شویم.
| قطعات پلاستیکی بیرونی | قطعات پلاستیکی داخلی | قطعات پلاستیکی مصرفی |
| سپر عقب | داشبورد | منبع انبساط آب رادیاتور |
| سپر جلو | پنل درب ( رودری ) | مخزن شیشه شور |
| جلو پنجره | قاب فرمان | مخزن روغن ترمز |
| فلاپ سپر | قاب کیلومتر (قاب صفحه آمپر) | قاب فیلتر هوا |
| زه بغل در | کنسول وسط | هواکش موتور (داکت هوا) |
| قاب آینه جانبی | دریچههای تهویه هوا | بستها و خارهای پلاستیکی |
| شبرنگ سپر | دستگیره داخلی درب | گیرههای سیم کشی |
| شل گیر (گل پخش کن) | پایه نگهدارنده لیوان (جالیوانی) | قاب باتری |
| قاب پلاک | درپوش روغن موتور | |
| قاب مه شکن | قاب تسمه تایم |
پرفروشترین قطعات پلاستیکی خودرو در ایران
در بازار لوازم یدکی ایران، برخی قطعات پلاستیکی به دلیل استفاده روزمره، فرسودگی بالا، قرارگیری در معرض ضربه و نیاز مداوم به تعویض، فروش بسیار بیشتری نسبت به سایر قطعات دارند. در ادامه مهمترین و پرفروشترین آنها معرفی میشود:
1. سپر(Bumper)
سپرها یکی از پرفروشترین و پرکاربردترین قطعات پلاستیکی خودرو در کشور هستند.
دلایل فروش بالا:
· قرارگیری دائمی در معرض ضربه، تصادفات شهری، سنگریزه و شرایط محیطی
· تولید از جنس پلیپروپیلن سبک و مقاوم
· امکان رنگپذیری، تعمیرپذیری و قیمت مناسب
به همین دلیل، سپر تقریباً در تمام خودروهای داخلی یکی از اولین قطعاتی است که نیاز به تعویض پیدا میکند.
2. پنل های درب و صندوق عقب
پنل درب ( رو دری ) به پوشش داخلی و خارجی درها گفته میشود که یکی از پر فروش ترین قطعات پلاستیکی خودرو در کشور است.
دلایل فروش بالا:
• فرسودگی سریع در خودروهای پرتردد
• مصرف بالای این قطعه در خودروهای داخلی مانند پژو ۲۰۶، سمند، پراید، کوییک
• حساسیت به ضربه و نور خورشید
3. داشبورد و کنسول مرکزی
کلیه قطعات داخلی مانند داشبورد، قاب کیلومتر و کنسول جزء قطعات با گردش فروش بالا هستند.
دلایل فروش بالا:
• تاببرداشتن به دلیل نور خورشید
• ترک خوردن بهدلیل گرمای داخل کابین
• استفاده از مواد PVC و ABS که در طول زمان دچار خشکی یا شکستگی میشوند
4. دستگیرههای درب
یکی از پرتعویضترین قطعات پلاستیکی خودروهای داخلی.
دلایل فروش بالا:
• استفاده روزانه و فشار زیاد
• جنس PVC نرم که برای انعطافپذیری ساخته میشود و احتمال شکستگی دارد
• قیمت پایین و سهولت در تعویض
5. قاب و کاورهای موتور
از جمله پوشش تسمه تایم و قطعات مکانیکی درون فضای کاپوت و موتور.
دلایل فروش بالا:
• قرارگیری در مجاورت گرمای موتور که موجب خشکشدگی، ترک یا ذوب موضعی میشود
• اهمیت در محافظت از قطعات مکانیکی حساس
6. شل گیرها یا گل پخش کن ها
به عبارتی قطعات پلاستیکی پشت چرخ ها جهت جلوگیری از اصطحکاک گل و خاک و سنگ ریزه با قطعات داخلی موتور و کاپوت می باشد.
دلایل فروش بالا:
• قرارگیری مستقیم در معرض گل، سنگریزه، آب و ضربات
• استهلاک سریع و احتمال شکستگی بر اثر حرکت مداوم چرخها
قطعاتی با بیشترین گردش مالی در بازار ایران
طبق بررسیهای میدانی، برخی قطعات پلاستیکی نه بهدلیل قیمت، بلکه بهدلیل حجم سفارش بالا، بیشترین گردش مالی بازار را تشکیل میدهند:
• بستها و خارهای پلاستیکی
• مخزنهای پلاستیکی (آب رادیاتور، شیشهشور، ترمز)
• قاب فیلتر هوا
• دریچههای کولر
این قطعات در اغلب سرویسهای دورهای یا تعمیرات جزئی تعویض میشوند و به همین دلیل همیشه در صدر پرفروشترینهای بازار قرار دارند.
سهم تولید انواع جنس قطعات پلاستیکی خودرو
- پلیپروپیلن (PP) ≈ ۳۲-۳۵٪
- پلییورتان (PU) ≈ ۱۷-۲۰٪
- پیویسی (PVC) ≈ ۱۰-۱۲٪
- ایبیاس و PC/ABS ≈ ۱۰-۱۲٪
- نایلون (PA) ≈ ۸-۱۰٪
- پلیاتیلن و بقیه ≈ ۱۰-۱۵٪
سوالات متداول از پر فروشترین قطعه پلاستیکی خودرو
سوال 1: کدام قطعه پلاستیکی خودرو پرفروشترین است؟
جواب: سپرهای جلو و عقب بهدلیل نرخ بالای تصادفات شهری، بیشترین فروش را در بازار قطعات پلاستیکی خودرو دارند.
سوال 2: چرا سپرهای PP بیشتر از سایر قطعات فروش دارند؟
جواب: چون سپرهای پلیپروپیلن (PP) انعطافپذیری بالا، وزن کم و مقاومت خوبی در برابر ضربه دارند و قیمتشان هم مناسبتر است؛ بنابراین بیشترین تعویض و خرید را دارند.
سوال 3: کدام خودروها بیشترین مصرف قطعات پلاستیکی پرفروش را دارند؟
جواب: پراید، پژو ۲۰۶، سمند، تیبا و کوییک به دلیل فراوانی در خیابانهای ایران و نرخ خرابی بیشتر، بالاترین مصرف قطعات پلاستیکی را دارند.
سوال 4: کدام مخزنهای پلاستیکی بیشترین فروش را دارند؟
جواب: مخزن شیشهشور، منبع انبساط رادیاتور و مخزن روغن ترمز جزو پرفروشترینها هستند؛ چون این قطعات مصرفی بوده و با مرور زمان کدر یا ترکخورده میشوند.
نتیجه گیری
قطعات پلاستیکی به دلیل وزن کم، قیمت مناسب، دوام بالا و قابلیت تولید در طرحهای متنوع، بخش عمدهای از نیاز بازار لوازم یدکی را تشکیل میدهند. همین ویژگیها باعث شدهاند بسیاری از آنها در فهرست پرفروشترین قطعات خودرو قرار بگیرند؛ از سپر و پنلهای داخلی گرفته تا مخزنها، قابها و بستهای مصرفی.
با توجه به حجم بالای تقاضا و نقش این قطعات در ایمنی و کارکرد صحیح خودرو، خرید از یک مرجع معتبر اهمیت فراوان دارد. انتخاب محصول استاندارد و باکیفیت نهتنها عمر مفید خودرو را افزایش میدهد، بلکه از هزینههای تعمیرات و تعویضهای پیاپی جلوگیری میکند.
منابع اصلی مقاله
· گزارش American Chemistry Council (ACC) با عنوان “Chemistry and Automobiles” ( به روزرسانی ۲۰۲۳-۲۰۲۴)
· گزارش Grand View Research با عنوان “Automotive Plastics Market Size, Share, Trends Report, 2030”.
· محتوای مربوط به قطعات پلاستیکی در وبسایت دقیق سازان پیشرو
· آمار Statista بر اساس دادههای RevolutionParts (مارس ۲۰۲۳)
توجه! این مطلب یک رپورتاژ آگهی است و محتوای آن توسط تبلیغ دهنده نگارش شده است.
اکو رایز مسئولیتی در قبال صحت و سقم محتوای تبلیغاتی ندارد.
