بانک مرکزی نیوزیلند برای سومین بار در چهار ماه گذشته نرخ بهره را کاهش داد و نرخ بهره رسمی (OCR) را با کاهش به میزان ۵۰ واحد پایه (نیم درصد) به ۴/۲۵ درصد رساند. این اقدام که با پیش‌بینی اکثر اقتصاددانان مطابقت داشت، نشان‌دهنده تمایل بانک مرکزی نیوزیلند (RBNZ) برای ادامه سیاست‌های تسهیلی با کاهش بیشتر نرخ بهره است، چرا که تورم به هدف تعیین‌شده نزدیک شده است.
آدریان اور، رئیس بانک مرکزی نیوزیلند، تأکید کرد که تصمیم به کاهش ۵۰ واحد پایه با اختلاف کمی گرفته شد. او اشاره کرد که اگرچه برخی از فعالان بازار انتظار کاهش بزرگ‌تری داشتند، کاهش بیشتر نرخ بهره در سال ۲۰۲۴، از جمله کاهش ۵۰ واحد پایه در ماه فوریه، محتمل است.
وی در کنفرانسی خبری گفت: «حتی با کاهش ۵۰ واحد پایه، سیاست پولی هنوز تا حدی محدودکننده باقی می‌ماند. شکاف تولیدی و ظرفیت خالی قابل توجهی وجود دارد که باعث شد کاهش ۵۰ واحد پایه مناسب به نظر برسد.» او همچنین افزود که پیش‌بینی‌های بانک برای نشست فوریه با کاهش ۵۰ واحد پایه دیگر سازگار است.
واکنش بازار به اقدام بانک مرکزی نیوزلند
پس از اعلام این تصمیم، ارزش دلار نیوزیلند و نرخ بهره کوتاه‌مدت ابتدا افزایش یافت، چرا که برخی از فعالان بازار انتظار کاهش بیشتری داشتند. با این حال، این افزایش‌ها با تمرکز دوباره بازار بر اظهارات محتاطانه آدریان اور که احتمال کاهش بیشتر نرخ بهره را تقویت می‌کرد، کمرنگ شد.
تحلیلگران به طور گسترده انتظار دارند که بانک مرکزی در ماه فوریه حداقل ۲۵ واحد پایه دیگر نرخ بهره را کاهش دهد، اما درباره تحولات پیش رو هشدار می‌دهند. به گفته نیک تافلی، اقتصاددان ارشد بانک ASB:«بانک مرکزی نیوزیلند درب تصمیمات آینده را باز گذاشته و تلاش نکرده تا انتظارات بازار برای کاهش‌های بیشتر را محدود کند.»
او افزود: «با سه ماه فاصله تا نشست بعدی، یک چرخه کامل از داده‌های داخلی سه‌ماهه و رویدادهای ژئوپلیتیک، از جمله مراسم تحلیف ریاست جمهوری ترامپ، می‌تواند بر گام بعدی بانک تأثیر بگذارد.»
نرخ بهره خنثی و چشم‌انداز اقتصادی
آدریان اور پیش‌بینی کرد که نرخ بهره خنثی (نه محدودکننده و نه محرک) تا پایان سال ۲۰۲۵ محقق خواهد شد و این نرخ را در محدوده ۲/۵ تا ۳/۵ درصد تخمین زد. این هدف با انتظارات برای بهبود تدریجی اقتصاد مطابقت دارد.
نرخ بهره خنثی چیست؟
نرخ بهره خنثی (Neutral Interest Rate) به نرخی اشاره دارد که نه سیاست پولی را تسهیل می‌کند و نه محدودکننده است. به عبارت دیگر، این نرخ برای اقتصاد هیچگونه فشار اضافی وارد نمی‌کند و به تعادل میان رشد اقتصادی و تورم کمک می‌کند. وقتی نرخ بهره در سطح خنثی قرار دارد، سیاست‌های پولی نه برای تحریک رشد اقتصادی و نه برای کاهش تورم به اندازه کافی تهاجمی هستند.
نرخ بهره خنثی معمولاً به‌عنوان سطحی در نظر گرفته می‌شود که موجب حفظ پایداری اقتصادی می‌شود، بدون اینکه باعث افزایش یا کاهش شدید قیمت‌ها یا رکود اقتصادی شود.
بانک مرکزی نیوزیلند پیش‌بینی می‌کند که رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۵، با تشویق به سرمایه‌گذاری و افزایش مخارج ناشی از کاهش نرخ بهره، بهبود یابد. با این حال، انتظار می‌رود رشد اشتغال تا اواسط سال ۲۰۲۵ ضعیف بماند و فشار مالی برای برخی خانوارها در کوتاه‌مدت ادامه یابد.
تأثیرات گسترده‌تر کاهش نرخ بهره نیوزلند
در واکنش به اقدام بانک مرکزی نیوزیلند، اکثر بانک‌های عمده خرده‌فروشی در این کشور نرخ بهره خود را کاهش دادند. جارد کر، اقتصاددان ارشد بانک Kiwibank، اظهار داشت که اگرچه احتمال کاهش ۲۵ واحد پایه در فوریه بیشتر است، اما کاهش بیشتر نیز ممکن است لازم باشد. وی گفت: «ما باور داریم که نرخ‌ها باید از پیش‌بینی بانک مرکزی برای سال ۲۰۲۵ کمتر کاهش یابد تا اقتصاد دچار رکود را تحریک کند.»
نیوزیلند به جمع کشورهای متعددی پیوسته که با کاهش تورم نرخ‌های بهره را کاهش می‌دهند. با این حال، استرالیا که در همسایگی این کشور قرار دارد، همچنان استثنا محسوب می‌شود و انتظار نمی‌رود نرخ بهره در این کشور تا نیمه اول سال ۲۰۲۴ کاهش یابد.