اقتصاد چین روزهای مغشوشی را تجربه می‌کند.
بازار املاک آن با کاهش شدید تقاضا روبه‌رو است، کاهش تورم و رکود در سراسر کشور گسترش یافته و بازار سهام آن در سال جاری روند پرتلاطمی را پشت سر گذاشته است، به طوری که شاخص بورس این کشور حدود ۴۰ درصد از ارزش خود را از اوج خود در سال ۲۰۲۱ از دست داده است.
همچنین در ماه میلادی قبل، آمار PMI (شاخص مدیران خرید) منتشر شده توسط اداره ملی آمار چین نشان داد که فعالیت‌های تولیدی برای چهارمین ماه متوالی افت کرده که ناشی از کاهش تقاضا است.
متعاقباً انبوه داده‌های ضعیف موجی از شک و تردید را نسبت به دومین اقتصاد بزرگ جهان برانگیخته است. آلیانز برای اولین بار، دیدگاه شناور خود از چین را تغییر داد و اکنون رشد اقتصادی پکن را به طور متوسط ۳/۹ درصد بین سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۹ پیش‌بینی می‌کند. این رقم در مقایسه با پیش‌بینی ۵ درصدی قبل از شیوع همه‌گیری کووید کمتر است.
اسوار پراساد، مسئول سابق صندوق بین‌المللی پول نیز به نشریه Nikkei Asia گفت: «احتمال پیش‌بینی اینکه تولید ناخالص داخلی چین روزی از تولید ناخالص داخلی آمریکا پیشی بگیرد، در حال کاهش است.»
در همین حال، محمد العریان، اقتصاددان ارشد و مشاور آلیانز، عملکرد ضعیف بازار سهام چین را در برابر بازارهای سهام در ایالات متحده و اروپا برجسته کرد و گفت که این نشان‌دهنده واگرایی شدید بین هر سه بازار سهام است.
با این حال، خود چین حاضر نیست اعتراف کند که اقتصادش در حال فروپاشی است. شی جین پینگ، رییس جمهور چین در شب سال نو گفت که اقتصاد این کشور «در سال جاری انعطاف‌پذیرتر و پویاتر» شده است.
با تغذیه از چنین خوش‌بینی، منصفانه است که بگوییم نشانه‌هایی از امید برای اقتصاد تحت محاصره وجود دارد، اما شاید به اندازه‌ای نباشد که بازار خرسی آن را تحت تأثیر قرار دهد. به عنوان مثال، فعالیت کارخانه در چین برای سومین ماه متوالی در ژانویه گسترش یافت، در حالی که به نظر می‌رسد بخش لوکس کشور در حال بازگشت است.
چنین داده‌هایی باعث ایجاد گپ‌و‌گفت‌های صعودی در میان سرمایه‌گذاران شده است، که نشان می‌دهد اجماع در مورد چین به وضوح یکنواخت نیست.
رکود و سقوط اقتصادی چین در راه است؟
پل کروگمن، برنده جایزه نوبل، یکی از نزولی‌ترین دیدگاه‌ها نسبت به چین را دارد و می‌گوید این کشور در حال ورود به عصر رکود و ناامیدی است.
کروگمن در مقاله اخیر نیویورک تایمز نوشت: چین پس از لغو اقدامات سختگیرانه خود برای مقابله با کووید صفر، قرار بود رونق بگیرد. اما دقیقا برعکس عمل کرد.
کروگمن مدعی است از مدیریت بد گرفته تا بیکاری بالای جوانان، کشور چین از هر گوشه و کنار با باد مخالف مواجه است. کروگمن هشدار می‌دهد که سقوط اقتصادی این کشور یک مشکل ایزوله نیست و به طور بالقوه به مشکل همه تبدیل می‌شود.
بحران املاک و مسکن در چین
مشکلات حوزه املاک و مسکن چین، محور نظرات کارشناسان در قبال این کشور آسیایی بوده است.
صندوق بین المللی پول اعلام کرد که انتظار دارد تقاضای مسکن در چین در دهه آینده ۵۰ درصد کاهش یابد.
کریستالینا جورجیوا، رئیس صندوق بین‌المللی پول، ماه گذشته در سخنرانی در مجمع جهانی اقتصاد در داووس گفت بخش املاک و مستغلات چین نیاز به تعمیر دارد، در حالی که پکن برای جلوگیری از کاهش نرخ رشد به اصلاحات ساختاری نیاز دارد.
در همین حال، کایل باس، مدیر مشهور صندوق تامینی و مؤسس Hayman Capital گفت که بازار سرمایه دارای بدهی شدید چین موجی از نکول را به راه انداخته است. این یک مشکل است، از طرف دیگر بازار املاک و مستغلات چین می‌تواند یک پنجم تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل دهد.
باس با اشاره به بازار املاک چین گفت: «این دقیقاً مانند بحران مالی ایالات متحده است.»
او افزود: «چین بسیار بدتر خواهد شد، مهم نیست که تنظیم‌کننده‌های آن‌ها چه می‌گویند.»
باس در ادامه مدعی شد: «معماری اساسی اقتصاد چین ورشکسته شده است.»
بارقه‌های امید
با این حال، همه کارشناسان تصویری غم‌انگیز برای چین متصور نیستند.
موسسه مالی بین‌المللی اعلام کرد پکن ظرفیت سیاست‌گذاری برای سوق دادن اقتصاد چین به سمت پتانسیل رشد خود را دارد و به پیش‌بینی اجماع بالای خود برای رشد ۵ درصدی در سال ۲۰۲۴ پایبند است. با این حال، این دیدگاه به محرک‌های کافی در سمت تقاضا بستگی دارد. آخرین اعداد تولید ناخالص داخلی چین با رقم ۵/۲ درصد برای سه ماه آخر سال ۲۰۲۳ برآوردهای تحلیلگران را نادیده گرفت.
در همان زمان، مارکو پاپیک، شریک و استراتژیست ارشد گروه Clocktower، دیدگاه کوتاه‌مدت خوش‌بینانه‌ای نسبت به سهام چین داشت. او در مصاحبه‌ای در ۷ فوریه با CNBC، پاپیک گفت که پیش‌بینی می‌کند سهام چین در روزهای آینده حداقل ۱۰ درصد جهش کند، زیرا مقامات از حمایت برای تقویت بازار سهام در حال سقوط این کشور خبر می‌دهند.
پاپیک گفت: «احتمال افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی در سهام چین در روزهای معاملاتی آینده وجود دارد.»
بانک خصوصی جی‌پی‌مورگان همچنین در پست اخیر سناریوهای موردی افزایشی برای چین را تشریح کرد. در این بیانیه آمده است: «با وجود احساس لغزش بازار سهام و مشکلات مداوم در بازار املاک، بخش‌های خاصی از اقتصاد چین نیز انعطاف‌پذیری خود را ثابت کرده‌اند.»
این بانک گفت که بعید است نقش حیاتی چین به عنوان یک تولیدکننده جهانی کاهش یابد و افزود که تقاضای چرخه‌ای برای صادرات این کشور ممکن است دست نخورده باقی بماند.
با نگاه به آینده، چین موانعی برای غلبه بر آن دارد. با این حال باید دید که آیا توان انجام این کار را دارد یا خیر.