شرکت تسلا که پیش از این با کاهش فروش و سود مواجه شده بود، حالا با چالشی جدید روبروست؛ درگیری لفظی ایلان ماسک با دونالد ترامپ ممکن است آینده این شرکت را با تهدیدی جدی مواجه کند.
تا زمانی که ماسک از حمایت سیاسی جمهوری‌خواهان بی‌بهره باشد، نمی‌تواند از حذف سیاست‌های اقلیمی جلوگیری کند. این سیاست‌ها میلیاردها دلار برای تسلا در حوزه تولید خودروهای برقی و باتری ارزش دارند. همچنین نفوذ او بر نهادهای دولتی، که می‌توانند مسیر فعالیت تاکسی‌های خودران تسلا را هموار کنند، ممکن است کاهش یابد. این طرح یکی از مهم‌ترین برنامه‌های آینده شرکت است.
در روز پنج‌شنبه، پس از شروع جدال علنی بین ماسک و ترامپ در شبکه‌های اجتماعی، سهام تسلا با سقوط ۱۴ درصدی مواجه شد که بزرگ‌ترین کاهش روزانه تاریخ این شرکت محسوب می‌شود. در روز جمعه بخشی از این افت جبران شد و سهام حدود ۴ درصد رشد کرد. این بازگشت ممکن است نشانه امیدواری برخی سرمایه‌گذاران به پایان تنش یا ارزیابی مجدد قیمت سهام باشد.
اگرچه ماسک پیش‌تر با برخی سیاست‌های محافظه‌کاران همسو بود، اما همواره شکاف‌هایی بین او و جمهوری‌خواهان درباره خودروهای برقی وجود داشت. لایحه‌ای که در مجلس نمایندگان آمریکا تصویب شده و اکنون در سنا در حال بررسی است، می‌تواند بازار خودروهای برقی را به‌شدت تحت فشار قرار دهد. تسلا در این بازار، بزرگ‌ترین تولیدکننده محسوب می‌شود.
این لایحه مشوق مالیاتی ۷۵۰۰ دلاری برای خریداران خودروهای برقی را حذف می‌کند. همچنین یارانه کارخانه‌های تولید باتری و پالایش لیتیوم را به‌سرعت پایان می‌دهد، حمایت مالی از ایستگاه‌های شارژ را قطع می‌کند و هزینه سالانه ۲۵۰ دلاری برای مالکان خودروهای برقی تعیین می‌کند. گروه‌های محیط‌زیستی این اقدامات را ناعادلانه و تنبیهی می‌دانند.
اجرای این سیاست‌ها برای تمام خودروسازان برقی مشکل‌ساز است، اما برای تسلا که بخش بزرگی از درآمدش از فروش اعتبارهای زیست‌محیطی به سایر شرکت‌ها به دست می‌آید، خطر بیشتری دارد. این اعتبارها به شرکت‌هایی فروخته می‌شوند که نمی‌توانند استانداردهای زیست‌محیطی را رعایت کنند. در سه‌ماهه اول سال، تسلا حدود ۵۹۵ میلیون دلار از این طریق درآمد داشت، در حالی که سود خالص شرکت فقط ۴۰۹ میلیون دلار بود. بدون این درآمد، شرکت در آن دوره زیان‌ده می‌شد.
بر اساس برخی برآوردها، اگر این سیاست‌های پیشنهادی جمهوری‌خواهان اجرایی شود، تا سال ۲۰۳۰ حدود ۷/۷ میلیون دستگاه خودروی برقی کمتر در آمریکا فروخته خواهد شد. برای تسلا این عدد ۳/۴ میلیون دستگاه برآورد شده که تقریباً معادل فروش دو سال این شرکت است. حذف برنامه‌های حمایتی از پروژه‌های ذخیره‌سازی باتری‌های بزرگ نیز که یکی از زمینه‌های رشد تسلا به‌شمار می‌رود، بخشی دیگر از این لایحه است.
تا هفته گذشته به نظر می‌رسید ماسک با این سیاست‌ها کنار آمده و آن‌ها را راهی برای جلوگیری از افزایش کسری بودجه فدرال می‌دانست. او شاید تصور می‌کرد که منافع شرکت‌های دیگرش مثل اسپیس‌ایکس این ضررها را جبران می‌کنند یا حذف مشوق‌ها برای رقبایی مثل فورد و جنرال موتورز آسیب بیشتری به همراه خواهد داشت.
اما روز پنج‌شنبه، موضع ماسک تغییر کرد. او در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که حذف مشوق‌های خودروهای برقی و خورشیدی در حالی صورت می‌گیرد که یارانه‌های صنایع نفت و گاز بدون تغییر باقی مانده‌اند و در عوض، این لایحه پر از هزینه‌های غیرضروری است.
ترامپ هم در پاسخ در شبکه اجتماعی خود نوشت که ماسک «دیوانه شده» و تهدید کرد حمایت‌های دولتی از اسپیس‌ایکس و سایر شرکت‌های وابسته به او را متوقف می‌کند.
ماسک همچنین امیدوار بود که دولت آینده بتواند استانداردهای ملی برای خودروهای خودران وضع کند تا قوانین پراکنده ایالتی را یکپارچه سازد. تسلا قرار است در همین ماه تاکسی‌های خودران را در آستین تگزاس راه‌اندازی کند. ماسک این پروژه را یکی از منابع درآمدی چند تریلیون دلاری آینده تسلا معرفی کرده است. اما هم‌اکنون مقام‌های ایمنی جاده‌ای در حال بررسی تصادف‌هایی هستند که در آن‌ها سیستم خودران تسلا نقش داشته است. با کاهش نفوذ سیاسی ماسک، این نهادها ممکن است با جدیت بیشتری کار خود را ادامه دهند.
ارزش بازار تسلا به‌شدت وابسته به آینده خودروهای خودران و هوش مصنوعی است. اگر ماسک بتواند فاصله خود را با فضای سیاسی تندرو کاهش دهد، شاید بخشی از نگرانی‌های مصرف‌کنندگان لیبرال، که در آمریکا و اروپا تأثیر منفی بر فروش داشته‌اند، برطرف شود.
برخی تحلیل‌گران بر این باورند که کاهش جنجال‌های سیاسی از سوی ماسک می‌تواند برای تسلا مفید باشد. از سوی دیگر، برخی سرمایه‌گذاران با نگاهی بدبینانه‌تر عمل کرده‌اند. یکی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری که پیش‌تر از حامیان تسلا بود، ماه گذشته تمامی سهام خود را فروخت. به‌گفته مدیر این شرکت، سود احتمالی آینده تسلا برای توجیه قیمت فعلی سهام کافی نیست و ارزش سهام از واقعیت‌های عملکرد مالی شرکت جدا شده است.
