خوان اورلاندو هرناندس که ترامپ او را قربانی «تعقیب سیاسی» نامید، سالها نقشی مهم در شبکه گسترده قاچاق مواد مخدر داشت؛ شبکهای که کشورش و آمریکا را تحت تأثیر قرار داد.
او زمانی با لافزدن گفته بود که مواد مخدر را «در بینی آمریکاییها فرو میکنیم». او یک میلیون دلار رشوه از ال چاپو برای عبور محمولههای کوکائین از هندوراس دریافت کرد و حتی برای محافظت از او، فردی در زندان کشته شد.
در دادگاه فدرال نیویورک، شهادتها نشان داد که چگونه رئیسجمهور پیشین هندوراس این کشور را به پایگاهی برای تجارت جهانی مواد مخدر تبدیل کرده بود. دادستانها گفتند او با ایجاد یک شبکه قاچاق بزرگ، میلیونها دلار برای کارتلها فراهم کرد و هندوراس را در فقر، خشونت و فساد نگه داشت.
سال گذشته او به اتهام قاچاق مواد مخدر و سلاح به ۴۵ سال زندان محکوم شد؛ یکی از مهمترین پروندههای مواد مخدر از زمان محاکمه مانوئل نوریگا در سه دهه پیش.
اما روز جمعه ترامپ اعلام کرد که او را عفو خواهد کرد و مدعی شد هرناندس قربانی انگیزههای سیاسی است، بدون اینکه مدرکی ارائه دهد. این تصمیم پایانی غیرمنتظره برای پروندهای بود که برای دادستانها ضربهای مهم به یک نارکو-دولت به شمار میرفت.
در جریان دادگاه، جزئیاتی از دنیای گسترده فساد و قاچاق آشکار شد؛ از ساکهای پول نقد گرفته تا مسلسل حکشده به نام هرناندس و رشوههای ال چاپو. دادستانها گفتند این شبکه طی بیش از ۲۰ سال، بیش از ۵۰۰ تن کوکائین را وارد آمریکا کرد.
هندوراس که حدود ۱۰ میلیون جمعیت دارد، سالها به دلیل موقعیت جغرافیایی خود به مسیر اصلی انتقال کوکائین از آمریکای جنوبی به مکزیک و آمریکا تبدیل شده بود. پس از کودتای ۲۰۰۹ علیه مانوئل سلیا، دورهای طلایی برای فساد مرتبط با مواد مخدر شکل گرفت.
هرناندس از خانوادهای فقیر بود و پس از ورود به سیاست، در سال ۲۰۱۳ رئیسجمهور شد. دادستانها گفتند کارزارهای سیاسی او از سال ۲۰۰۹ با پول مواد مخدر تأمین میشد و حتی یک میلیون دلار رشوه ال چاپو را برای کمپین خود پذیرفت!
او از پلیس و ارتش برای حمایت از قاچاقچیانی که به او پول میدادند استفاده میکرد و در برابر استرداد آنان به آمریکا سپر حفاظتی ایجاد میکرد. او به یکی از قاچاقچیان گفته بود «تا زمانی که آمریکاییها بفهمند، استرداد را حذف کردهایم». حتی گفته بود «مواد را به بینی آمریکاییها میزنیم و خودشان هم نمیفهمند».
طبق اسناد، او برای پنهانکاری تا حد قتل یک همدست در زندان پیش رفت. او با پول مواد مخدر دو انتخابات را دستکاری کرد. در انتخابات ۲۰۱۷ نیز با وجود اتهامهای گسترده تقلب، دوباره رئیسجمهور شد؛ خشونت خیابانی و کشتهشدن حدود دو ده نفر نتیجه این اعتراضها بود.
مردم هندوراس که از فساد و فقر خسته بودند، متحد شدند و شعار «فوئرا J.O.H.» را در خیابانها و کاروانهای مهاجران سر میدادند.
با وجود انکارهای عمومی، ارتباط او با آمریکا ادامه داشت. باراک اوباما او را «شریکی عالی» برای جلوگیری از مهاجرت کودکان نامیده بود. ترامپ او را برنده انتخابات جنجالی ۲۰۱۷ شناخت و بایدن نیز او را متحدی مهم در مهار مهاجرت میدانست.
اما زمانی که برادرش در سال ۲۰۱۸ در میامی به اتهام ارتباط با قاچاق بازداشت شد، ورق برگشت. در دادگاه، جزئیات پرداخت رشوه یک میلیون دلاری فاش شد و مسلسل حکشده به نام هرناندس نمایش داده شد.
هرناندس در سال ۲۰۲۲، پس از ترک ریاستجمهوری، بازداشت و دو ماه بعد مسترد شد؛ مردم در هندوراس آن را با آتشبازی جشن گرفتند.
در دادگاه، شاهدان از رشوههای صدها هزار دلاری به او گفتند. هرناندس در زمان صدور حکم در ۲۰۲۴ خود را قربانی «تعقیب سیاسی» معرفی کرد و نامهای طولانی با نقلقولهایی متعدد ارائه داد.
برای بسیاری از مردم هندوراس، محکومیت او یک پیروزی عدالت بود. یکی از معترضان نوشته بود «برای سیاستمداران مواد مخدر بخششی وجود ندارد».
اما روز شنبه ترامپ در بیانیهای گفت که «دوستان بسیاری» از او خواستهاند هرناندس را عفو کند و افزود: «به او ۴۵ سال دادند چون رئیسجمهور بود؛ این را میشود علیه هر رئیسجمهوری انجام داد».
