رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، مدعی شده است که در صورت عدم دستیابی به توافق برای آتشبس در اوکراین، تعرفههای ثانویهای بر کشورهایی که نفت روسیه را خریداری میکنند، اعمال خواهد کرد. ترامپ با ابراز نارضایتی گفت که از تعلل ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، در مذاکرات «عصبانی» است.
اظهارات ترامپ در روز یکشنبه نشاندهنده افزایش نارضایتی در کاخ سفید از روند مذاکرات آتشبس است که بدون پیشرفت مشخصی ادامه دارد. تهدید جدید او در حالی مطرح میشود که ترامپ آماده میشود روز چهارشنبه تعرفههایی بر واردات از چندین شریک تجاری اصلی ایالات متحده اعمال کند؛ اقدامی که او آن را «روز رهایی» نامیده است! این تصمیم باعث بیثباتی در بازارها و نگرانی در میان شرکتها و دولتهای سراسر جهان شده است.
این موضعگیری نشاندهنده تغییری در لحن ترامپ است، زیرا پیشتر، او ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین را به دلیل تردید در رسیدن به توافق مورد انتقاد قرار داده بود. اکنون، او خشم خود را متوجه پوتین کرده و از او به دلیل زیر سوال بردن مشروعیت زلنسکی انتقاد میکند.
ترامپ در مصاحبهای با شبکه NBC گفت: «اگر ما در میانهی مذاکرات هستیم، میتوان گفت که وقتی پوتین شروع به تردید در اعتبار زلنسکی کرد، من بسیار عصبانی شدم… این مسیر درستی نیست، متوجه هستید؟»
در حالی که اوکراین با درخواست آمریکا برای یک آتشبس کامل ۳۰ روزه موافقت کرده، روسیه این پیشنهاد را رد کرده و تنها به یک آتشبس محدود در زیرساختهای انرژی و عملیات دریایی در دریای سیاه رضایت داده است (آن هم مشروط به لغو برخی تحریمهای کشاورزی از سوی غرب). زلنسکی مدعی شده که روسیه حداقل دو بار این آتشبس انرژی را نقض کرده است. او در آخر هفته گفت: «روسیه باید به صلح وادار شود؛ تنها فشار جواب میدهد.»
رئیسجمهور فنلاند، الکساندر استاب، که روز شنبه هفت ساعت را در اقامتگاه ترامپ در مارالاگو سپری کرده بود، گفت که ترامپ دارد نسبت به تعلل پوتین در مورد آتشبس صبر خود را از دست میدهد. استاب که اکنون در لندن است تا نخستوزیر بریتانیا، کییر استارمر، را در جریان این مذاکرات قرار دهد، پیشنهاد داده که ۲۰ آوریل (سه ماه پس از بازگشت ترامپ به کاخ سفید) به عنوان مهلت پذیرش آتشبس ۳۰ روزه بدون قید و شرط در زمین، دریا و هوا تعیین شود. این تاریخ با عید پاک در کلیساهای مسیحی غربی و شرقی همزمان است.
استاب مدعی شد: «روسها وقتکشی میکنند و مدام شرایط جدیدی مطرح میکنند. باید بلوف پوتین را افشا کنیم. در این مرحله، روسیه خواهان صلح نیست؛ بنابراین باید صلح را بر روسیه تحمیل کنیم.»
ترامپ پیشتر تهدید کرده بود که در صورت مخالفت روسیه با توافق، تحریمها و تعرفههای جدیدی اعمال خواهد کرد. اما اکنون با گسترش این اقدامات به کشورهای خریدار نفت روسیه، فشار بیشتری بر مسکو وارد میشود.
او گفت: «اگر توافقی حاصل نشود و من فکر کنم که روسیه مقصر است، تحریمهای ثانویهای علیه روسیه اعمال خواهم کرد.»
با این حال، ترامپ جزئیات مشخصی درباره نحوه اجرای این سیاست ارائه نداد. او گفت: «هر کشوری که از روسیه نفت بخرد، دیگر نمیتواند محصولات خود (نه فقط نفت، بلکه هر محصولی) را به آمریکا بفروشد.» همچنین، او پیشنهاد اعمال تعرفهای بین «۲۵ تا ۵۰ درصد» بر نفت را مطرح کرد.
ترامپ همچنین مدعی شد که در صورت عدم توافق ایران بر سر برنامه هستهای خود، تحریمهای ثانویهای علیه مشتریان نفت ایران اعمال خواهد کرد و باز هم تهدید کرد که در صورت عدم دستیابی به توافق، به ایران حمله خواهد کرد.