فشارهای تورمی در آلمان در دسامبر بهطور غیرمنتظرهای افزایش یافت و پیشبینیها را پشت سر گذاشت و به بالاترین سطح در ۱۱ ماه گذشته رسید که همچنان چالشی برای سیاستگذاران بانک مرکزی اروپا به شمار میآید.
شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) آلمان در دسامبر بهطور سالانه ۲/۶ درصد افزایش یافت که بیشتر از پیشبینیها به میزان ۲/۴ درصد بود و بالاترین نرخ تورم از ژانویه ۲۰۲۴ بهشمار میرود.
شاخص CPI چیست؟
شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) یکی از مهمترین معیارهای اقتصادی است که تغییرات سطح قیمت کالاها و خدماتی را که یک خانوار معمولی خریداری میکند، اندازهگیری مینماید. این شاخص با بررسی هزینههای سبدی از اقلام مصرفی مانند غذا، مسکن، پوشاک، حملونقل و بهداشت، تصویری از تغییرات هزینه زندگی و تورم ارائه میدهد. CPI نسبت به یک دوره پایه محاسبه میشود و تغییرات آن به صورت درصدی نشاندهنده افزایش یا کاهش قدرت خرید مردم است.
CPI کاربردهای گستردهای دارد؛ از جمله بهعنوان ابزار سنجش تورم، تنظیم دستمزدها و مزایا، و همچنین هدایت سیاستهای اقتصادی توسط دولتها و بانکهای مرکزی. دو نوع اصلی این شاخص شامل CPI کلی (که همه اقلام را در بر میگیرد) و CPI هسته (که اقلام نوسانپذیر مانند غذا و انرژی را حذف میکند) هستند. این شاخص به دلیل انعکاس مستقیم تأثیر تغییرات قیمتها بر مصرفکنندگان، یکی از اصلیترین ابزارهای تحلیل وضعیت اقتصادی و تصمیمگیریهای مالی محسوب میشود.
تورم هسته (Core) نیز که قیمتهای ناپایدار مواد غذایی و انرژی را کنار میگذارد، به ۳/۱ درصد افزایش یافت که بیشتر از ۳ درصد ماه نوامبر بود. این افزایش تورمی تأثیرات قابل توجهی بر بازارها داشت، بهطوریکه بازده اوراق قرضه آلمان به ۲/۴۵ درصد رسید، یورو ۱/۳ درصد تقویت شد و شاخصهای بورس در پی کاهش نگرانیها از تعرفههای تجاری ایالات متحده افزایش یافت.
بر اساس دادههای اولیه از اداره آمار آلمان، تورم در دسامبر از ۲/۲ درصد در نوامبر به ۲/۶ درصد رسید و پیشبینیها برای افزایش ۲/۴ درصدی را پشت سر گذاشت. در سطح ماهانه، قیمتها ۰/۴ درصد افزایش یافت که روند کاهشی ۰/۲ درصدی ماه نوامبر را معکوس کرده و از پیشبینی افزایش ۰/۳ درصدی فراتر رفت.
با کنار گذاشتن مواد غذایی و انرژی، تورم پایه به ۳/۱ درصد افزایش یافت که از ۳ درصد در نوامبر بیشتر بود و فشارهای قیمتی درونی همچنان پایدار باقی ماند. همچنین، شاخص قیمت مصرفکننده هماهنگ (HICP) که برای مقایسههای بینکشوری در منطقه یورو استفاده میشود، به ۲/۹ درصد افزایش یافت که دوباره بالاترین سطح در ۱۱ ماه گذشته بود و از پیشبینی ۲/۶ درصد فراتر رفت. از نظر ماهانه، HICP با افزایش ۰/۷ درصدی بالاترین رشد از مارس ۲۰۲۳ را ثبت کرد و پیشبینی ۰/۵ درصدی را پشت سر گذاشت.
دستهبندیهای اصلی نشاندهنده افزایش قیمتها بودند: هزینههای خدمات در دسامبر ۴/۱ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافت که از ۴ درصد در نوامبر بیشتر بود، در حالی که قیمت مواد غذایی به ۲ درصد رسید که نسبت به ۱/۸ درصد قبلی افزایش یافته بود. قیمت انرژی که در ماههای اخیر عامل اصلی کاهش تورم بوده، با کاهش کمتری به میزان -۱/۷ درصد روبرو شد، در حالیکه در نوامبر این کاهش به -۳/۷ درصد رسیده بود.
اطلاعات تورم آلمان پیش از انتشار دادههای منطقه یورو در روز سهشنبه منتشر شد که انتظار میرود نشان دهد تورم سالانه در دسامبر از ۲/۲ درصد در نوامبر به ۲/۴ درصد افزایش یافته است. پیشبینی میشود که تورم پایه در منطقه یورو در سطح ۲/۷ درصد ثابت بماند که چالش بانک مرکزی اروپا برای رسیدن به هدف ۲ درصد را نشان میدهد.
واکنشهای بازارها به افزایش تورم آلمان
دادههای غیرمنتظره تورم تأثیرات قابل توجهی بر بازارها داشت، بهویژه در بازارهای اوراق قرضه و ارز. بازده اوراق قرضه دولتی آلمان افزایش یافت، بهطوریکه بازده اوراق قرضه ۱۰ ساله آلمان به ۲/۴۵ درصد رسید که بالاترین سطح از اوایل نوامبر بود. همچنین، بازده اوراق قرضه ۲ ساله «شاتس» ۳ واحد پایه افزایش یافت و به ۲/۲۰ درصد رسید، زیرا سرمایهگذاران احتمال کاهش شدید نرخهای بهره بانک مرکزی اروپا را در کوتاهمدت کاهش دادند.
در بازارهای ارز، یورو ۱/۳ درصد تقویت شد و به بالای ۱/۰۴ دلار رسید. این ارز همچنین از گزارشی از واشنگتن پست که نشان میداد دولت ترامپ ممکن است نسخه ملایمتری از طرح تعرفههای جهانی خود را بررسی کند، حمایت خوبی دریافت کرد. بر اساس گزارشها، تیم اقتصادی دولت ترامپ در حال بررسی تعرفههایی است که بهطور خاص بر بخشهای خاصی متمرکز است و بر اساس شرایط اقتصادی و مسائل امنیت ملی اعمال میشود و از افزایش تعرفهها برای تمام واردات ایالات متحده خودداری میکند.
بازارهای بورس اروپا نیز واکنش مثبتی داشتند. شاخص یورو استاکس ۵۰ به میزان ۱/۶ درصد افزایش یافت، در حالیکه شاخص کاک ۴۰ فرانسه ۱/۵ درصد رشد کرد و با رشد سهام شرکتهای لوکس و صنعتی تقویت شد. سهام شرکتهای هرمس، الویاماچ و کرینگ حدود ۳/۷ درصد افزایش یافتند که از کاهش اختلالات تجاری پیشبینیشده سود بردند. شاخص بورس ایتالیا، FTSE MIB به میزان ۱/۲ درصد رشد کرد و خودروسازان در پی امید به سیاستهای ملایمتر تعرفهای ایالات متحده افزایش یافتند.
شاخص بورس آلمان (DAX) به میزان ۰/۹ درصد و با پیشتازی سهام خودروسازی، افزایش یافت. سهام پورشه و دایملر تراک هولدینگ بیش از ۶ درصد افزایش یافت، در حالیکه سهام بیامو، مرسدس-بنز و فولکسواگن بهترتیب ۵/۶ درصد، ۴/۴ درصد و ۴ درصد رشد کردند.