اعتماد مصرفکنندگان آمریکایی در ماه مه پس از پنج ماه کاهش پیاپی، بار دیگر افزایش یافت. این کاهشهای قبلی باعث شده بود شاخص اعتماد به پایینترین سطح خود از زمان آغاز همهگیری کرونا برسد. بهبود اخیر بیشتر به کاهش نگرانیها درباره تأثیر اقتصادی سیاستهای تعرفهای دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین آمریکا، نسبت داده میشود.
براساس گزارش روز سهشنبه کنفرانس بورد، شاخص اعتماد مصرفکننده در ماه مه با رشد ۱۲/۳ واحدی به ۹۸ رسید؛ این در حالی است که عدد ثبتشده در ماه آوریل ۸۵/۷ بود که کمترین میزان از ماه مه سال ۲۰۲۰ به شمار میرفت.
شاخص اعتماد مصرفکننده (CCI) چیست؟
شاخص اعتماد مصرفکننده (Consumer Confidence Index یا CCI) یک معیار اقتصادی است که احساسات و دیدگاههای مصرفکنندگان نسبت به وضعیت فعلی و آینده اقتصاد را اندازهگیری میکند. این شاخص که معمولاً بهصورت ماهانه منتشر میشود، توسط سازمانهایی مانند کنفرانس برد (The Conference Board) یا دانشگاه میشیگان تهیه میشود و شامل نظرسنجیهایی از خانوارها درباره وضعیت فعلی و انتظارات آنها در زمینههایی همچون درآمد، بازار کار و شرایط کلی اقتصادی است.
CCI بهعنوان یک شاخص پیشنگر (Leading Indicator) شناخته میشود، زیرا میتواند تغییرات آینده در فعالیتهای اقتصادی، مانند الگوهای مصرف یا رکود اقتصادی، را پیشبینی کند. عددی بالای ۱۰۰ در این شاخص نشاندهنده خوشبینی مصرفکنندگان است، در حالی که ارقام پایینتر معمولاً نشاندهنده نگرانیها و بدبینی آنها نسبت به اقتصاد است. سیاستگذاران و سرمایهگذاران به این شاخص توجه ویژهای دارند، زیرا رفتار مصرفکنندگان نقش مهمی در تعیین سلامت و رشد اقتصادی ایفا میکند.
چشمانداز کوتاهمدت مصرفکنندگان نسبت به درآمد، شرایط اقتصادی و بازار کار نیز رشد قابلتوجهی داشت. شاخص انتظارات ۱۷/۴ واحد افزایش یافت و به ۷۲/۸ رسید. با این حال، این رقم همچنان کمتر از مرز ۸۰ است؛ سطحی که معمولاً نشانهای از احتمال وقوع رکود اقتصادی تلقی میشود.
همچنین، نسبت افرادی که انتظار دارند اقتصاد آمریکا طی ۱۲ ماه آینده وارد رکود شود، نسبت به ماه قبل کاهش یافته است. این تغییر دیدگاه در پی کاهش تنشها درباره تعرفهها و آغاز برخی مذاکرات تجاری حاصل شده که به نظر میرسد فضای روانی بازار را تا حدی آرام کرده است.
ترامپ در ابتدا تعرفههایی تا ۱۴۵ درصد بر کالاهای وارداتی از چین وضع کرده بود، اما سپس با توقفی ۹۰ روزه برای انجام مذاکرات موافقت کرد. همچنین، آمریکا در اوایل ماه مه با بریتانیا به توافق تجاری رسید. در تعطیلات آخر هفته روز یادبود نیز اعلام شد که تعرفه ۵۰ درصدی جدید بر واردات از اتحادیه اروپا تا ۹ ژوئیه به تعویق افتاده است؛ البته این تصمیم پس از پایان دوره نظرسنجی (۱۹ مه) اعلام شد.
استفانی گیشار، اقتصاددان ارشد کنفرانس بورد، گفت: «افزایش اعتماد مصرفکننده پیش از توافق تجاری آمریکا با چین آغاز شده بود، اما پس از آن شتاب بیشتری گرفت.»
این بهبود در تمام گروههای سنی و درآمدی مشاهده شده است. ارزیابی مصرفکنندگان از وضعیت فعلی اقتصاد هم بهبود داشته؛ هرچند دیدگاهها درباره دسترسی به شغل برای پنجمین ماه متوالی تضعیف شده است، با وجود آنکه گزارشهای رسمی از بازار کار همچنان قوی هستند.
وزارت کار آمریکا اعلام کرده که در ماه آوریل ۱۷۷ هزار شغل ایجاد شده و نرخ بیکاری در سطح پایین ۴/۲ درصد باقی مانده است.
کمتر از یکچهارم پاسخدهندگان نسبت به از دست دادن شغل خود ابراز نگرانی کردند، اما نیمی از آنان نگران بودند که نتوانند نیازها یا خواستههای خود را تأمین کنند. این موضوع بازتابی از تداوم نگرانیها درباره تورم است.
در حالی که تعرفهها همچنان اصلیترین نگرانی اقتصادی مصرفکنندگان باقی ماندهاند، تورم نیز ذهن بسیاری را مشغول کرده است. برخی از شرکتکنندگان در نظرسنجی گفتهاند که تورم و قیمت سوخت بهنظر میرسد اندکی کاهش یافتهاند.
اوایل ماه مه، وزارت بازرگانی آمریکا اعلام کرد که شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) در ماه مارس نسبت به سال قبل ۲/۳ درصد افزایش یافته است (کاهش نسبت به رقم ۲/۷ درصدی فوریه). نرخ تورم هسته (که اقلام پرنوسان مانند غذا و انرژی را حذف میکند) نیز ۲/۶ درصد و پایینتر از ۳ درصد در ماه فوریه اعلام شد. اقتصاددانان معمولاً به تورم هسته توجه بیشتری دارند، چون درک بهتری از روند کلی قیمتها ارائه میدهد.
شاخص CPI چیست؟
شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) یکی از مهمترین معیارهای اقتصادی است که تغییرات سطح قیمت کالاها و خدماتی را که یک خانوار معمولی خریداری میکند، اندازهگیری مینماید. این شاخص با بررسی هزینههای سبدی از اقلام مصرفی مانند غذا، مسکن، پوشاک، حملونقل و بهداشت، تصویری از تغییرات هزینه زندگی و تورم ارائه میدهد. CPI نسبت به یک دوره پایه محاسبه میشود و تغییرات آن به صورت درصدی نشاندهنده افزایش یا کاهش قدرت خرید مردم است.
CPI کاربردهای گستردهای دارد؛ از جمله بهعنوان ابزار سنجش تورم، تنظیم دستمزدها و مزایا، و همچنین هدایت سیاستهای اقتصادی توسط دولتها و بانکهای مرکزی. دو نوع اصلی این شاخص شامل CPI کلی (که همه اقلام را در بر میگیرد) و CPI هسته (که اقلام نوسانپذیر مانند غذا و انرژی را حذف میکند) هستند. این شاخص به دلیل انعکاس مستقیم تأثیر تغییرات قیمتها بر مصرفکنندگان، یکی از اصلیترین ابزارهای تحلیل وضعیت اقتصادی و تصمیمگیریهای مالی محسوب میشود.
در ماه مه، میانگین قیمت بنزین حدود ۳/۱۷ دلار در هر گالن بود؛ رقمی که نسبت به ۳/۵۹ دلار سال گذشته کاهش یافته، اما نسبت به آوریل کمی افزایش داشته است.
با این حال، کارشناسان هشدار میدهند که این کاهش در تورم ممکن است موقتی باشد. انتظار میرود با اثرگذاری تدریجی تعرفههای فعلی بر بازار، قیمتها دوباره افزایش یابد.
رابرت فریک، اقتصاددان در اتحادیه اعتباری نیروی دریایی آمریکا، هشدار داد که این خوشبینی ممکن است کوتاهمدت باشد. او گفت: «وقتی در یکی دو ماه آینده قیمتها بهدلیل تعرفههای موجود شروع به افزایش کنند، برای مردم آمریکا یادآوری تلخی خواهد بود که نبرد جدیدی با تورم تازه آغاز شده است.»
نظرسنجی کنفرانس بورد همچنین نشان داد که برنامههای مصرفکنندگان برای خرید خانه، خودرو و سفر بهویژه پس از اعلام توقف تعرفههای چین افزایش یافته است.