تورم در ایالات متحده طی ماه آوریل کمتر از پیشبینیها افزایش یافت؛ اما اقتصاددانان و سیاستگذاران هشدار میدهند که این وضعیت میتواند وقفهای کوتاهمدت باشد، پیش از آنکه موج جدیدی از افزایش قیمتها تحت تأثیر سیاستهای تجاری دولت ترامپ آغاز شود.
بر اساس گزارش روز سهشنبه اداره آمار کار آمریکا، شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) نسبت به سال گذشته ۲/۳ درصد رشد داشته که اندکی کمتر از نرخ ماه پیش است. در مقیاس ماهانه نیز قیمتها ۰/۲ درصد افزایش یافتهاند؛ در حالی که در ماه مارس کاهش ۰/۱ درصدی ثبت شده بود. تورم هسته (که قیمتهای نوسانی مانند غذا و انرژی را لحاظ نمیکند) نیز نسبت به سال گذشته ۲/۸ درصد افزایش داشته که مشابه ماه مارس است. در مقیاس ماهانه، نرخ رشد تورم هسته ۰/۲ درصد بوده که اندکی بیشتر از افزایش ۰/۱ درصدی در ماه قبل است.
شاخص CPI چیست؟
شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) یکی از مهمترین معیارهای اقتصادی است که تغییرات سطح قیمت کالاها و خدماتی را که یک خانوار معمولی خریداری میکند، اندازهگیری مینماید. این شاخص با بررسی هزینههای سبدی از اقلام مصرفی مانند غذا، مسکن، پوشاک، حملونقل و بهداشت، تصویری از تغییرات هزینه زندگی و تورم ارائه میدهد. CPI نسبت به یک دوره پایه محاسبه میشود و تغییرات آن به صورت درصدی نشاندهنده افزایش یا کاهش قدرت خرید مردم است.
CPI کاربردهای گستردهای دارد؛ از جمله بهعنوان ابزار سنجش تورم، تنظیم دستمزدها و مزایا، و همچنین هدایت سیاستهای اقتصادی توسط دولتها و بانکهای مرکزی. دو نوع اصلی این شاخص شامل CPI کلی (که همه اقلام را در بر میگیرد) و CPI هسته (که اقلام نوسانپذیر مانند غذا و انرژی را حذف میکند) هستند. این شاخص به دلیل انعکاس مستقیم تأثیر تغییرات قیمتها بر مصرفکنندگان، یکی از اصلیترین ابزارهای تحلیل وضعیت اقتصادی و تصمیمگیریهای مالی محسوب میشود.
این دادهها پس از آن منتشر شد که مذاکرات میان آمریکا و چین به توافقی موقت برای کاهش تعرفهها به مدت ۹۰ روز انجامید. آمریکا نرخ تعرفه واردات از چین را از ۱۴۵ درصد به ۳۰ درصد کاهش داد و چین نیز تعرفه کالاهای آمریکایی را از ۱۲۵ درصد به ۱۰ درصد رساند.
هرچند این وقفه موقت، فشار فوری بر اقتصاد را کاهش داده است، اما بسیاری از تحلیلگران و مقامات فدرال رزرو هشدار میدهند که تعرفههایی که همچنان برقرار هستند؛ از جمله تعرفه ۱۰ درصدی بر تقریباً تمامی شرکای تجاری آمریکا میتواند در نهایت به افزایش نرخ تورم و تضعیف رشد اقتصادی منجر شود. براساس برآوردها، میانگین نرخ مؤثر تعرفهها برای مصرفکنندگان در حال حاضر حدود ۱۵ درصد است.
با این حال، اثر کامل این تعرفهها به تدریج در آمارهای اقتصادی نمایان خواهد شد. بسیاری از شرکتها پیش از اعمال تعرفهها اقدام به ذخیرهسازی کالا کردند تا از هزینههای بالاتر جلوگیری کنند. این موضوع باعث میشود تا بتوانند بدون افزایش قیمت، ابتدا موجودی انبار را به فروش برسانند. همچنین، تعرفههایی که بر کالاهای واسطهای اعمال شدهاند (که در تولید محصولات نهایی استفاده میشوند) با تأخیر بیشتری بر قیمت مصرفکننده تأثیر میگذارند.
هنوز مشخص نیست که این تعرفهها تنها باعث یک افزایش موقت در قیمتها خواهند شد یا تورمی پایدار ایجاد خواهند کرد. نگرانی فدرال رزرو این است که اگر انتظارات مصرفکنندگان نسبت به افزایش قیمتها تقویت شود و در پی آن خواستار دستمزدهای بالاتری شوند، این روند میتواند چرخهای از تورم مستمر ایجاد کند که کنترل آن دشوار خواهد بود.
در چنین شرایطی، بانک مرکزی آمریکا تصمیم گرفته فعلاً نرخ بهره را تغییر ندهد تا اثرات اقتصادی سیاستهای تجاری دولت ترامپ روشنتر شود. مقامات اعلام کردهاند که تنها در صورتی اقدام به کاهش نرخ بهره خواهند کرد که نشانههای واضحی از تضعیف بازار کار مشاهده شود.