شاخص بهای مصرف‌کننده (CPI) ایالات متحده در ماه ژوئن نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲/۷ درصد رشد کرد که بیشترین نرخ از فوریه محسوب می‌شود. این اطلاعات را اداره آمار کار ایالات متحده در گزارش امروز خود منتشر کرد.
شاخص CPI چیست؟
شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) یکی از مهم‌ترین معیارهای اقتصادی است که تغییرات سطح قیمت کالاها و خدماتی را که یک خانوار معمولی خریداری می‌کند، اندازه‌گیری می‌نماید. این شاخص با بررسی هزینه‌های سبدی از اقلام مصرفی مانند غذا، مسکن، پوشاک، حمل‌ونقل و بهداشت، تصویری از تغییرات هزینه زندگی و تورم ارائه می‌دهد. CPI نسبت به یک دوره پایه محاسبه می‌شود و تغییرات آن به صورت درصدی نشان‌دهنده افزایش یا کاهش قدرت خرید مردم است.
CPI کاربردهای گسترده‌ای دارد؛ از جمله به‌عنوان ابزار سنجش تورم، تنظیم دستمزدها و مزایا، و همچنین هدایت سیاست‌های اقتصادی توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی. دو نوع اصلی این شاخص شامل CPI کلی (که همه اقلام را در بر می‌گیرد) و CPI هسته (که اقلام نوسان‌پذیر مانند غذا و انرژی را حذف می‌کند) هستند. این شاخص به دلیل انعکاس مستقیم تأثیر تغییرات قیمت‌ها بر مصرف‌کنندگان، یکی از اصلی‌ترین ابزارهای تحلیل وضعیت اقتصادی و تصمیم‌گیری‌های مالی محسوب می‌شود.
این افزایش قیمت‌ها که تحت تأثیر تعرفه‌های تجاری دولت ترامپ رخ داده، احتمال ثابت ماندن نرخ بهره در نشست آینده فدرال رزرو در ۳۰ ژوئیه را تقویت کرده است.
تورم هسته (Core CPI) که نوسانات قیمت غذا و انرژی را در نظر نمی‌گیرد، در دوازده ماه منتهی به ژوئن ۲/۹ درصد افزایش داشته است. در مقیاس ماهانه، شاخص قیمت‌ها در ژوئن ۰/۳ درصد رشد داشت؛ در حالی که این رقم در ماه مه ۰/۱ درصد بود. تورم هسته‌ای نیز ۰/۲ درصد رشد ماهانه ثبت کرد.
این گزارش نشان می‌دهد که تأثیر تعرفه‌های تجاری ترامپ اکنون به شکل ملموس‌تری در قیمت‌های مصرف‌کننده دیده می‌شود. کالاهایی مثل لوازم خانگی که بیشتر در معرض تعرفه قرار دارند، افزایش قیمت ۱ درصدی را تجربه کردند که نسبت به رشد ۰/۳ درصدی ماه قبل چشمگیرتر است. قیمت لوازم برقی ۱/۹ درصد بالا رفت و این در حالی است که ماه پیش ۰/۸ درصد رشد کرده بود. شاخص پوشاک نیز پس از چند ماه کاهش، این بار ۰/۴ درصد افزایش یافت.
قیمت بنزین هم در ژوئن ۱ درصد رشد کرد و کاهش ۲/۶ درصدی ماه مه را جبران نمود. قیمت مواد غذایی ۰/۳ درصد بیشتر شد و در مقایسه با سال گذشته ۲/۴ درصد افزایش یافته است.
با این حال همه قیمت‌ها افزایشی نبوده است. قیمت خودروهای نو و دست‌دوم کاهش یافت و بلیت هواپیما نیز ۰/۱ درصد ارزان‌تر شد.
اقتصاددانان پیش‌بینی می‌کنند اگر تعرفه‌های جدیدی که ترامپ اخیراً علیه اتحادیه اروپا و چند کشور دیگر اعلام کرده از اول اوت اجرا شود، فشارهای تورمی در ماه‌های آینده شدت بگیرد.
با این حال تا الان تورم کمتر از حد انتظار بوده و همین موضوع باعث شده که دولت ترامپ نگرانی‌های اقتصاددانان درباره آسیب تعرفه‌های سنگین به مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها را جدی نگیرد.
آنچه بیش از همه اقتصاددانان و سیاست‌گذاران فدرال رزرو را نگران می‌کند، خطر رکود تورمی است؛ وضعیتی که در آن تورم افزایش پیدا می‌کند اما رشد اقتصادی متوقف یا منفی می‌شود. پیش از تشدید تنش‌های تجاری اخیر، فدرال رزرو احتمال چنین شرایطی را کم می‌دانست، اما اکنون این خطر دوباره در حال جدی شدن است.
افزایش فشارهای قیمتی تصمیم فدرال رزرو برای ازسرگیری کاهش نرخ بهره را سخت‌تر می‌کند. نرخ بهره از ژانویه تاکنون ثابت مانده است. سیاست‌گذاران فدرال رزرو فعلاً رویکرد محتاطانه را ترجیح می‌دهند و منتظرند اثرات واقعی سیاست‌های دولت ترامپ، شامل تعرفه‌ها، محدودیت‌های مهاجرتی، کاهش مالیات، کاهش هزینه‌ها و مقررات‌زدایی، را به‌طور شفاف‌تر ببینند.
برای کاهش نرخ بهره، فدرال رزرو باید یا اطمینان یابد که تورم کنترل‌شده و در حال افزایش نیست یا شاهد ضعف جدی در بازار کار باشد. تاکنون هیچ‌یک از این شرایط تحقق نیافته و بنابراین فدرال رزرو فعلاً عجله‌ای برای تغییر سیاست ندارد.
با این وجود، برخی اختلاف‌نظرها در داخل فدرال رزرو به وجود آمده و تعدادی از سیاست‌گذاران خواستار کاهش نرخ بهره حتی در همین ماه شده‌اند. اما داده‌های جدید اقتصادی و تشدید تنش‌های تجاری اخیر این احتمال را کاهش داده است. تصمیم نهایی فدرال رزرو در تاریخ ۳۰ ژوئیه اعلام خواهد شد.
این رویکرد محتاطانه فدرال رزرو خشم ترامپ را برانگیخته است. او بارها و به‌طور مستمر خواستار کاهش شدید نرخ بهره شده و در انتقاد از جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، تا آنجا پیش رفته که خواهان استعفای او شده است.
