ایالات متحده بهطور بیسر و صدا جای چین را بهعنوان بزرگترین سرمایهگذار خارجی در آفریقا گرفته است. بر اساس آمار رسمی، آمریکا در سال ۲۰۲۳ حدود ۷/۸ میلیارد دلار در کشورهای آفریقایی سرمایهگذاری کرده، در حالیکه سرمایهگذاری چین به ۴ میلیارد دلار رسیده است.
آفریقا منبعی غنی از مواد معدنی حیاتی مانند لیتیوم، کبالت، تنگستن و عناصر نادر خاکی است که برای تولید خودروهای برقی، مراکز داده هوش مصنوعی و تجهیزات نظامی ضروریاند. چین سالها بازیگر اصلی در این بازار بوده و با سرمایهگذاری در معادن خارجی، بهویژه در آفریقا، موقعیتی مسلط بهدست آورده بود. اما نگرانی آمریکا از وابستگی به چین و تهدیدهای پکن برای محدود کردن صادرات، باعث شد واشنگتن بهدنبال دسترسی مستقیم به این منابع برود.
بخش عمده سرمایهگذاریهای جدید آمریکا از طریق «شرکت مالی توسعه بینالمللی ایالات متحده» انجام میشود که در سال ۲۰۱۹ برای مقابله با نفوذ چین در مناطق راهبردی تأسیس شد. این نهاد پروژههایی مانند کمک ۳/۹ میلیون دلاری به شرکت معدنکاری «ترینیتی متالز» در رواندا را تأمین مالی کرده است تا معادن قلع، تانتالوم و تنگستن توسعه یابند. این شرکت مواد استخراجی خود را برای فرآوری به ایالت پنسیلوانیا در آمریکا ارسال میکند.
در عین حال، کارشناسان اقتصادی هشدار میدهند که کشورهای آفریقایی باید در مذاکرات با طرفهای آمریکایی از منافع ملی خود دفاع کنند و صرفاً به قراردادهای نقدی برای فروش مواد خام بسنده نکنند. به گفته آنان، مدلهایی مانند مشارکت در تولید، سرمایهگذاری مشترک و ایجاد صندوقهای ثروت ملی میتواند سود بیشتری برای این کشورها به همراه داشته باشد.
در همین راستا، برخی شرکتهای آمریکایی مانند «ریالیمنت آفریقا» نیز بهدنبال ساخت پالایشگاه مواد معدنی در داخل قاره هستند تا ارزش افزوده بیشتری در خود آفریقا ایجاد شود.
با این حال، سیاستهای تجاری آمریکا در سالهای اخیر، از جمله اعمال تعرفه بر واردات از کشورهای آفریقایی، باعث شده برخی از دولتهای منطقه نسبت به همکاری با واشنگتن محتاط باشند. اکنون پیشبینی میشود علاوه بر آمریکا و چین، کشورهایی مانند هند، برزیل و ژاپن نیز رقابت خود را برای نفوذ اقتصادی در آفریقا افزایش دهند.


