تورم ایالات متحده در ماه فوریه کاهش یافت که نخستین افت از سپتامبر تاکنون محسوب میشود، در حالی که شاخص اصلی تورم (Core Inflation) به پایینترین سطح خود در چهار سال گذشته رسید. با این حال، افزایش تعرفهها میتواند موجب فشارهای قیمتی در آینده شود.
طبق گزارش وزارت کار آمریکا، شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) در ماه فوریه نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲/۸٪ افزایش داشته که نسبت به نرخ ۳٪ در ژانویه کاهش یافته است. تورم هستهای (که قیمتهای نوسانی مواد غذایی و انرژی را حذف میکند) به ۳/۱٪ رسید، در حالیکه در ماه ژانویه ۳/۳٪ بود. این کمترین میزان از آوریل ۲۰۲۱ تاکنون است.
شاخص CPI چیست؟
شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) یکی از مهمترین معیارهای اقتصادی است که تغییرات سطح قیمت کالاها و خدماتی را که یک خانوار معمولی خریداری میکند، اندازهگیری مینماید. این شاخص با بررسی هزینههای سبدی از اقلام مصرفی مانند غذا، مسکن، پوشاک، حملونقل و بهداشت، تصویری از تغییرات هزینه زندگی و تورم ارائه میدهد. CPI نسبت به یک دوره پایه محاسبه میشود و تغییرات آن به صورت درصدی نشاندهنده افزایش یا کاهش قدرت خرید مردم است.
CPI کاربردهای گستردهای دارد؛ از جمله بهعنوان ابزار سنجش تورم، تنظیم دستمزدها و مزایا، و همچنین هدایت سیاستهای اقتصادی توسط دولتها و بانکهای مرکزی. دو نوع اصلی این شاخص شامل CPI کلی (که همه اقلام را در بر میگیرد) و CPI هسته (که اقلام نوسانپذیر مانند غذا و انرژی را حذف میکند) هستند. این شاخص به دلیل انعکاس مستقیم تأثیر تغییرات قیمتها بر مصرفکنندگان، یکی از اصلیترین ابزارهای تحلیل وضعیت اقتصادی و تصمیمگیریهای مالی محسوب میشود.
بر اساس نظرسنجی ارائهشده توسط شرکت دادهپرداز FactSet، این ارقام کمتر از پیشبینی اقتصاددانان بوده است. با وجود این کاهش، تورم همچنان بالاتر از هدف ۲ درصدی فدرال رزرو باقی مانده و اقتصاددانان هشدار میدهند که تعرفههای جدید دولت ترامپ میتوانند موجب افزایش مجدد قیمتها شوند.
اورن کلاچکین، اقتصاددان بازارهای مالی Nationwide در این باره میگوید: «این گزارش خبری امیدوارکننده است، اما تصویر روشنی از مسیر آینده تورم ارائه نمیدهد. با توجه به احتمال افزایش قیمت کالاها بهدلیل تعرفهها، ریسکهای تورمی همچنان صعودی هستند.»
در مقیاس ماهانه نیز رشد تورم بهشدت کاهش یافته است. قیمت مصرفکننده در فوریه تنها ۰/۲٪ افزایش یافت که در مقایسه با افزایش ۰/۵٪ در ژانویه افت قابل توجهی محسوب میشود. تورم هسته نیز تنها ۰/۲٪ افزایش یافت، در حالیکه در ژانویه ۰/۴٪ افزایش داشت. اقتصاددانان به شاخص هستهای توجه ویژهای دارند، زیرا شاخص بهتری برای پیشبینی روند آتی تورم محسوب میشود.
کاهش ۴٪ بلیت پروازها در فوریه یکی از عوامل اصلی کاهش تورم بود. همچنین، رشد قیمت اجارهخانه کند شد و افزایش قیمت هتلها و بیمه خودرو نیز نسبت به ماه قبل کمتر بود. قیمت خودروهای نو نیز کاهش یافت. قیمت مواد غذایی نیز نسبت به ژانویه بدون تغییر باقی ماند و اندکی تسکین برای مصرفکنندگانی فراهم کرد که در چهار سال گذشته با افزایش ۲۵ درصدی قیمت مواد غذایی مواجه بودهاند.
با این حال، قیمت تخممرغ در ماه فوریه ۱۰/۴٪ افزایش یافت و نسبت به سال گذشته تقریباً ۶۰٪ بیشتر شده است. شیوع آنفلوانزای پرندگان موجب معدومسازی بیش از ۱۶۰ میلیون پرنده شده است که ۳۰ میلیون از آنها فقط در ژانویه بودهاند. میانگین قیمت تخممرغ در فوریه به رکورد ۵/۹۰ دلار برای هر دوجین رسید، در حالیکه برای چندین دهه این قیمت کمتر از ۲ دلار بود.
تأثیر نهایی تعرفههای ترامپ بر قیمتها هنوز مشخص نیست. این اقدامات بازارهای مالی را دچار نوسان کرده و نگرانیهایی درباره کاهش رشد اقتصادی به همراه داشتهاند. برخی تحلیلگران حتی احتمال رکود اقتصادی را در حال افزایش میدانند.
روز چهارشنبه، ترامپ تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم را به ۲۵٪ افزایش داد. شرکتهایی که از این مواد استفاده میکنند، در حال حاضر با افزایش هزینه مواجه شدهاند که میتواند در نهایت قیمت خودرو، لوازم خانگی و تجهیزات الکترونیکی را افزایش دهد. اتحادیه اروپا در پاسخ، اقدامات تلافیجویانهای اتخاذ کرده و تعرفههایی معادل ۲۶ میلیارد یورو بر کالاهای صنعتی و کشاورزی آمریکا وضع کرده است.
ایالات متحده همچنین تعرفههایی معادل ۲۵٪ بر واردات از کانادا و مکزیک اعمال کرده و تعرفهای ۱۰ درصدی بر نفت وارداتی از کانادا وضع کرده است (اگرچه اکثر این تعرفهها تا اوایل آوریل به حالت تعلیق درآمدهاند). طبق گفته یک مقام ارشد دولت کانادا، این کشور قصد دارد تعرفههای تلافیجویانهای به ارزش ۲۱ میلیارد دلار آمریکا اعلام کند.
علاوه بر این، ترامپ وعده داده است که از دوم آوریل، بر هر کشوری که بر صادرات آمریکا تعرفه اعمال کند، تعرفه متقابل وضع خواهد کرد. بر اساس محاسبات آزمایشگاه بودجه دانشگاه ییل، این اقدامات میتواند میانگین نرخ تعرفه آمریکا را به بالاترین سطح خود از سال ۱۹۳۷ برساند و هزینهای تا ۳۴۰۰ دلار برای هر خانوار آمریکایی ایجاد کند.
کسبوکارها در حال حاضر با فشار مواجهاند. ایتن فریش، مدیرعامل شرکت Burlap & Barrel در نیویورک گفت: «این شرایط کسبوکارهای کوچکی مانند ما را در موقعیت دشواری قرار میدهد. ما مجبوریم افزایش هزینهها را به مصرفکننده منتقل کنیم. ما توان جذب این هزینه را نداریم و نمیتوانیم آن را به کشاورز مکزیکی نیز منتقل کنیم. در نتیجه، قیمت محصولات افزایش مییابد و فروش کاهش خواهد یافت.»
بزرگترین خردهفروشان آمریکا نیز پیشبینیهای خود برای سال ۲۰۲۵ را کاهش دادهاند. جان دیوید رینی، مدیر مالی والمارت، اعلام کرد که برخی دستههای کالا با افزایش قیمت مواجه خواهند شد. برایان کورنل، مدیرعامل تارگت، نیز هشدار داده که قیمت محصولات کشاورزی (از جمله آووکادوی مکزیکی) بهزودی افزایش خواهد یافت و قیمت سایر کالاها نیز احتمالاً در پی آن افزایش مییابد. کوری بری، مدیرعامل Best Buy، نیز اعلام کرد انتظار دارد تأمینکنندگان (بهویژه از چین و مکزیک) قیمتهای بالاتری اعلام کنند.
صنعت اسباببازی نیز در حال آمادهسازی برای افزایش قیمتهاست، چراکه نزدیک به ۸۰٪ از اسباببازیهای فروختهشده در آمریکا از چین تأمین میشوند. انتظار میرود قیمت بازیها، عروسکها و ماشینهای اسباببازی بین ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش یابد. به گفته گرگ اهیرن، رئیس و مدیرعامل انجمن اسباببازی آمریکا، این موضوع در نمایشگاه سالانه صنعت اسباببازی مورد بحث قرار گرفت.