قیمت طلا در هفته‌های اخیر، چندین بار رکوردهای تازه‌ای ثبت کرده است. این روند تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
نگاهی به گذشته: چرخه‌های صعود و نزول طلا
ضرب‌المثلی در دنیای مالی وجود دارد که می‌گوید: ۵ درصد از سبد سرمایه‌گذاری خود را در طلا نگه دارید و امیدوار باشید قیمتش افزایش پیدا نکند. چون معمولاً وقتی طلا بالا می‌رود، نشان‌دهنده وجود مشکل در سایر بخش‌های اقتصاد است.
اکنون اما صرف‌نظر از وجود یا نبود مشکل در اقتصاد جهان، طلا در حال رکوردشکنی است. قیمت آن به نزدیکی ۳۸۰۰ دلار در هر اونس رسیده و در پوند استرلینگ (۲۸۰۰ پوند) و فرانک سوئیس نیز به بالاترین سطوح تاریخ خود رسیده است. بازدهی سالانه تا اینجا ۴۴ درصد در دلار، ۳۳ درصد در پوند و ۲۵ درصد در فرانک بوده است.
این موضوع پرسشی مهم ایجاد می‌کند: آیا این روند ادامه‌دار است یا به نقطه بازگشت نزدیک شده‌ایم؟
درس‌هایی از تاریخ
بدترین دوره طلا در سال‌های ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۹ بود؛ دوره‌ای که اقتصاد جهانی از رشد قوی بدون تورم برخوردار بود.
پس از آن، از اوایل دهه ۲۰۰۰، با رشد چین و افزایش بدهی‌های غرب، بازار صعودی جدیدی آغاز شد. این روند در سال ۲۰۱۱ همزمان با بحران مالی جهانی و رونق کالاها به اوج رسید. اما با بهبود اقتصاد آمریکا و اثرگذاری محدود سیاست‌های پولی، طلا وارد یک بازار نزولی شد که تا سال ۲۰۱۶ ادامه یافت.
بعد از آن، بازیابی آهسته‌ای شکل گرفت که تحت تأثیر تنش‌های ژئوپلیتیکی (مثل برگزیت و انتخاب ترامپ برای دوره اول) و پایان دوره رکود تورمی جهانی بود. در دوران همه‌گیری کووید، طلا بیشتر در حال تثبیت بود؛ اما از ابتدای ۲۰۲۴ بار دیگر جهش خود را آغاز کرد. دلیل اصلی این بار، نگرانی درباره نظام پولی بین‌الملل بود.
بدین ترتیب بانک‌های مرکزی غیرغربی با توجه به تردید نسبت به سلطه مالی آمریکا، شروع به خرید گسترده طلا به‌عنوان جایگزین دلار کردند. در واقع، این روند بیانگر کاهش اعتماد به دولت‌ها، ارزها و همکاری جهانی است.
چه چیزی می‌تواند روند را متوقف کند؟
دو عامل کلیدی وجود دارد؛ سیاست‌های مالی و مسائل ژئوپلیتیکی.
- سیاست مالی: تا زمانی که دولت‌ها بدون محدودیت هزینه کنند و پرداخت بدهی‌ها را به آینده موکول نمایند، طلا همچنان به‌عنوان بیمه‌ای در برابر تورم، نکول یا بحران اوراق قرضه جذاب خواهد بود. تنها بازگشت واقعی به انضباط مالی (به‌ویژه در آمریکا) می‌تواند این روند را تغییر دهد.
- ژئوپلیتیک: اگر بی‌اعتمادی جهانی به دلار آمریکا ادامه یابد، هیچ ارز دیگری آمادگی جایگزینی ندارد. بنابراین طلا تا ظهور یک دارایی ذخیره معتبرتر، نقش جایگزین را ایفا خواهد کرد.
در تئوری، دارایی‌های واقعی دیگر می‌توانند توجه سرمایه‌گذاران را جلب کنند؛ اما با توجه به رکوردشکنی سهام و قیمت بالای مسکن، فعلاً رقیب جدی برای طلا وجود ندارد.
جمع‌بندی
پایان واقعی این روند صعودی احتمالاً با یک شوک همراه خواهد بود؛ مثلاً بازگشت غیرمنتظره آمریکا به انضباط مالی. هرچند این سناریو در حال حاضر بعید به نظر می‌رسد، اما بازارها اغلب با همین غافلگیری‌ها تغییر مسیر می‌دهند.
برای سرمایه‌گذاران، اصل مهم تعادل است. اگر سهم طلا در سبد شما بیش از میزان هدف‌گذاری‌شده افزایش یافته، بهتر است بخشی از آن را بفروشید. با این حال، هنوز نشانه‌های واضحی از پایان بازار صعودی دیده نمی‌شود. بنابراین به نظر می‌رسد روند صعودی طلا همچنان ادامه داشته باشد.
