این هفته، بازارهای آسیایی تصویری از یک جنگ ارزی احتمالی در دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ به نمایش گذاشتند. هنوز جای نگرانی جدی نیست و امیدواریم به این زودی‌ها هم نباشد.
هفته‌ای پرهیجان در بخشی از بازار ارزی جهان که معمولاً آرام است، رقم خورد. دلار تایوان ناگهان جهش کرد و در اوج خود طی دو روز ۱۰ درصد افزایش یافت. این جهش هرچند کمی آرام شده، اما هنوز دلار تایوان در این ماه ۶ درصد رشد دارد.
از سوی دیگر، اداره پولی هنگ‌کنگ با شدیدترین مداخله از سال ۲۰۲۰، تلاش کرد تا مانع تقویت بیش‌ازحد ارز خود در برابر دلار آمریکا شود. به‌زودی احتمالاً سفته‌بازانی که روی شکست پیوند ۴۲ ساله هنگ‌کنگ با دلار شرط‌بندی می‌کنند، دوباره پیدایشان می‌شود.
دلار تایوان بیش از همه توجه‌ها را جلب کرده است. صعود سریع آن نگران‌کننده است، به‌ویژه برای شرکت‌های بیمه عمر تایوان که حدود ۷۰۰ میلیارد دلار دارایی دلاری بدون پوشش ریسک دارند و حالا با زیان‌های کاغذی سنگینی روبه‌رو هستند. حرکات تند و ناگهانی در بازارها، در هر دارایی، خطرناک است و معمولاً بخشی از اقتصاد ضربه سختی می‌خورد. این روند می‌تواند خودبه‌خود تقویت شود: سرمایه‌گذاران آسیایی که نگران شده‌اند، ممکن است دلارهایشان را بفروشند یا برای کاهش ریسک ارزی اقدام کنند، که این امر دلار را بیشتر تضعیف می‌کند.
استفن جن، از شرکت مدیریت دارایی یوریزون اس‌ال‌جی، از «ریسک بهمنی» برای دلار هشدار می‌دهد. او برآورد می‌کند که کشورهای صادرکننده آسیایی از زمان همه‌گیری تاکنون حدود ۲/۵ تریلیون دلار دارایی دلاری جمع کرده‌اند. تغییر در عواملی مثل تفاوت بازده، وضعیت مالی، ارزش‌گذاری یا مسائل ژئوپلیتیکی می‌تواند فروشی ناگهانی و شدید در دلار را کلید بزند. این خطر شاید کم‌احتمال باشد، اما جدی است.
زمینه این تحولات مهم است. توافق تجاری اخیر ترامپ با بریتانیا نشان می‌دهد او به دنبال قراردادهای جهانی است. دلار ضعیف‌تر با برخی اهداف دولت آمریکا همخوانی دارد و جهش ارز تایوان ممکن است برخی نگرانی‌های تجاری را کم کند. اما ایده یک توافق بزرگ جهانی برای تضعیف دلار، همراه با تضمین‌های دفاعی و اوراق خزانه، با توجه به ریسک‌های اوراق و تمرکز بر تعرفه‌ها، عملاً منتفی به نظر می‌رسد.
بازارها به نقش ارزها در مذاکرات تجاری حساس‌اند. شهاب جالینوس از بانک یو‌بی‌اس می‌گوید شواهد مستقیمی از ارتباط این نوسانات با مذاکرات تعرفه‌ای وجود ندارد، اما اگر بازار به چنین توافقی مشکوک شود، سرمایه‌گذاران برای پیشی گرفتن از دیگران وارد عمل می‌شوند و بازار را به هم می‌ریزند. احتمالاً توافقات تجاری به تعهدات کلی مثل حمایت از نرخ‌های بهره بالاتر یا ارزهای قوی‌تر محدود می‌شود، بدون جزئیات مشخص. این قابل مدیریت است، اما نیاز به دیپلماسی هوشمندانه دارد؛ چیزی که آمریکا در حال حاضر در آن چندان قوی نیست.
جنگ ارزی در بازارها، خطراتی بعید اما بالقوه ویرانگر هستند. اگر سال ۲۰۲۵ چیزی به ما آموخته باشد، این است که باید برای غافلگیری‌ها آماده باشیم.
با این حال، دلایل خوبی برای خونسردی وجود دارد. رشد ۸ درصدی دلار تایوان در سال جاری مشابه یورو است، یعنی بیشتر جبران عقب‌ماندگی این ارز است تا بحران. کاهش ارزش دلار هم تاکنون منظم بوده است.
با این حال بزرگ‌ترین تهدید برای دلار همچنان از داخل آمریکاست: خطاهای ژئوپلیتیکی که ناگهان اعتماد به دلار به‌عنوان ارز ذخیره جهانی را از بین ببرد، یا اشتباهات سیاستی که رکود اقتصادی و کاهش سریع نرخ‌های بهره را به دنبال داشته باشد. آسیا به‌تنهایی نمی‌تواند این بحران را ایجاد کند؛ اما آمریکا خودش به‌خوبی از پس این کار برمی‌آید!
