جنگ تجاری جدید میان ایالات متحده، کانادا و مکزیک می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای بر اقتصاد منطقه داشته باشد. این تعرفه‌های جدید که بر طیف وسیعی از کالاها اعمال شده‌اند، نه‌تنها بر صنایع بزرگ مانند خودروسازی، کشاورزی و ساخت‌وساز تأثیر می‌گذارند، بلکه هزینه‌های زندگی را برای مصرف‌کنندگان در سراسر این سه کشور افزایش خواهند داد. این گزارش به بررسی دلایل این جنگ تجاری، صنایع آسیب‌دیده و پیامدهای احتمالی آن می‌پردازد.
کدام صنایع بیشترین آسیب را از تعرفه‌ها خواهند دید؟
جنگ تجاری بین بزرگ‌ترین اقتصادهای آمریکای شمالی—ایالات متحده، کانادا و مکزیک—بیشترین تأثیر را بر خودروسازان، تولیدکنندگان مواد غذایی و صنعت ساخت‌وساز خواهد گذاشت. مصرف‌کنندگان در هر سه کشور نیز احتمالاً با افزایش قیمت‌ها مواجه خواهند شد.
روز شنبه، ایالات متحده تعرفه‌های گسترده‌ای را اعلام کرد: ۲۵٪ بر اکثر واردات از کانادا و مکزیک و ۱۰٪ بر کالاهای چینی. البته نفت کانادا با تعرفه‌ای کمتر، یعنی ۱۰٪، روبرو شد. این تدابیر که قرار است از روز سه‌شنبه اجرایی شوند، توسط دونالد ترامپ به عنوان پاسخی به تهدید مهاجرت و قاچاق مواد مخدر از مرزهای ایالات متحده عنوان شدند.
در واکنش، کانادا تعرفه ۲۵٪ بر کالاهای آمریکایی به ارزش ۱۰۷ میلیارد دلار آمریکا وضع کرد که شامل نوشیدنی، میوه، پوشاک، کفش، لوازم خانگی، تجهیزات ورزشی، چوب و پلاستیک می‌شود. در همین حال، مکزیک نیز تدابیر تلافی‌جویانه‌ای را اعلام کرد اما هنوز جزئیات آن مشخص نشده است. واکنش چین نیز نامشخص باقی مانده است.
با توجه به اینکه این سه کشور از بزرگ‌ترین شرکای تجاری آمریکا هستند، خطرات این جنگ تجاری بسیار بالاست. در ۱۱ ماه نخست سال ۲۰۲۴، ایالات متحده ۷۶۳ میلیارد دلار کالا به کانادا، مکزیک و چین صادر کرد که ۱۷٪ آن به کانادا، ۱۶٪ به مکزیک و ۷٪ به چین اختصاص داشت.
۱. صنعت خودروسازی
صنعت خودروسازی ایالات متحده به زنجیره‌های تأمین یکپارچه‌ای که در سراسر این سه کشور گسترش یافته‌اند، وابسته است. شرکت‌های فورد، جنرال موتورز (GM) و استلانتیس قطعات را در کانادا و مکزیک تولید و مونتاژ می‌کنند. به‌طور میانگین، ۱۶٪ از ارزش یک خودروی ساخت آمریکا از کارهای انجام‌شده در این دو کشور ناشی می‌شود.
استلانتیس ۴۰٪ از خودروهای فروخته‌شده در آمریکا را از کانادا و مکزیک وارد می‌کند، در حالی که این میزان برای جنرال موتورز ۳۰٪ و برای فورد ۲۵٪ است. تحلیلگر لوک جانک پیش‌بینی کرده است که این تعرفه‌ها باعث کاهش ۷/۵٪ در فروش خودروهای آمریکایی، معادل ۱/۱ میلیون دستگاه، خواهد شد. تعرفه‌ها می‌توانند قیمت خودروهای وارداتی را حدود ۱۰,۰۰۰ دلار و قیمت خودروهای مونتاژ شده در ایالات متحده با قطعات ساخت کانادا یا مکزیک را ۱,۲۵۰ دلار افزایش دهند.
برخی خودروسازان ممکن است برای کاهش هزینه‌ها تولید خود را به کارخانه‌های آمریکایی منتقل کنند. مری بارا، مدیرعامل جنرال موتورز، اعلام کرد که این شرکت انعطاف‌پذیری لازم برای تنظیم تولید را دارد و برای بهینه‌سازی زنجیره‌های تأمین تلاش می‌کند. با این حال، تولیدکنندگان آمریکایی نگران هستند که تعرفه‌ها رقابت‌پذیری آن‌ها را کاهش داده و به نفع خودروسازان کره‌ای و ژاپنی تمام شود.
۲. محصولات کشاورزی و مواد غذایی
ایالات متحده سالانه بیش از ۴۵ میلیارد دلار محصولات کشاورزی از مکزیک وارد می‌کند که شامل توت‌فرنگی، گوجه‌فرنگی و گوشت گاو می‌شود. کانادا نیز سالانه ۴۰ میلیارد دلار گوشت گاو، خوک، غلات، سیب‌زمینی و کلزا به آمریکا صادر می‌کند. این تعرفه‌ها احتمالاً باعث افزایش قیمت مواد غذایی در آمریکا خواهند شد.
۳. مواد ساختمانی
کانادا حدود یک‌سوم چوب نرم مورد استفاده در آمریکا را تأمین می‌کند و همراه با مکزیک بیش از ۲۰٪ واردات سیمان ایالات متحده را تشکیل می‌دهد. تعرفه‌ها هزینه‌های ساخت‌وساز را افزایش داده و ممکن است پروژه‌های زیربنایی و توسعه مسکن را کند کنند.
تأثیر تعرفه‌ها بر صنعت انرژی
دولت ایالات متحده از اعمال تعرفه‌های سنگین‌تر بر نفت کانادا خودداری کرده تا از افزایش شدید قیمت سوخت جلوگیری کند. چرا که این کشور برای تأمین نیاز پالایشگاه‌های خود به واردات نفت خام وابسته است، به‌طوری که ۶۰٪ از واردات نفت خام آن از کانادا و ۱۱٪ از مکزیک تأمین می‌شود. افزایش شدید هزینه‌های واردات نفت خام، تأثیر مستقیمی بر قیمت بنزین خواهد داشت.
چت تامپسون، رئیس انجمن تولیدکنندگان سوخت و پتروشیمی آمریکا، خواستار حل سریع این مسئله شد و هشدار داد که تعرفه‌های طولانی‌مدت می‌توانند تأثیر منفی بر مصرف‌کنندگان داشته باشند.
آیا این جنگ تجاری به‌زودی پایان خواهد یافت؟
کاخ سفید اعلام کرد که این تعرفه‌ها تا زمانی که مشکلات مهاجرت و قاچاق مواد مخدر حل نشوند، پابرجا خواهند ماند. اما انتظار می‌رود که با چالش‌های قانونی روبرو شوند. ترامپ از قانون اختیارات اقتصادی اضطراری بین‌المللی سال ۱۹۷۷ (IEEPA) استفاده کرد، که به ندرت برای اعمال تعرفه‌ها استفاده شده است. کارشناسان حقوقی معتقدند که این اقدام بی‌سابقه می‌تواند در دادگاه به چالش کشیده شود.
در گذشته، تهدیدهای مشابهی مطرح شده بودند. در سال ۲۰۱۹، ترامپ تهدید کرد که به دلایل مهاجرتی بر مکزیک تعرفه‌های گسترده‌ای اعمال خواهد کرد، اما در نهایت از این اقدام صرف‌نظر کرد. آخرین باری که تعرفه‌ای در این مقیاس وضع شد، در سال ۱۹۷۱ بود، زمانی که رئیس‌جمهور ریچارد نیکسون تعرفه ۱۰٪ بر شرکای تجاری آمریکا اعمال کرد.
اما در هر صورت تمام کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان در سراسر آمریکای شمالی باید برای مواجهه با پیامدهای اقتصادی این تنش‌های تجاری آماده شوند.