باور عمومی این است که کاهش نرخها میتواند با افزایش رشد اقتصادی از طریق کاهش نرخ بهره و هزینههای وامگیری، از رکود جلوگیری کند. بحثهایی در این زمینه وجود داشت که آیا فدرال رزرو نیم درصد نرخ بهره را کاهش میدهد تا بر بازار کار تمرکز کند، یا یک چهارم درصد کاهش میدهد تا تورم را کنترل کند. در نهایت بانک مرکزی آمریکا تصمیم گرفت نیم درصد نرخ بهره را کاهش دهد.
جیم کارون (Jim Caron) از شرکت خدمات مالی مورگان استنلی و کلودیا سام (Claudio Sahm) اقتصاددان برجسته، هر دو از اقدام فدرال رزرو حمایت کردند. بسیاری از تحلیلگران کاهش نرخ بهره را گامی استراتژیک برای دستیابی به «فرود نرم» اقتصاد آمریکا میدانند.
فرود نرم چیست؟
“فرود نرم” (Soft Landing) به حالتی در اقتصاد گفته میشود که بانکهای مرکزی، مانند فدرال رزرو، با کاهش تدریجی نرخ بهره و کنترل سیاستهای پولی تلاش میکنند رشد اقتصادی را بدون وارد کردن آن به رکود، کاهش دهند. هدف از فرود نرم این است که تورم را کنترل کنند و همزمان از رکود و افزایش بیکاری جلوگیری نمایند، بهگونهای که اقتصاد به شکلی متعادل و با رشد ملایم به کار خود ادامه دهد.
تصمیم فدرال رزرو برای اجرای کاهش قابل توجه نرخ بهره در ابتدا با خوشبینی در بازارهای مالی مواجه شد. شاخصهای اصلی مانند S&P 500 و داو جونز به رکوردهای جدیدی رسیدند که نشاندهنده اعتماد سرمایهگذاران به این اقدام است.
هشدار استراتژیست جیپیمورگان
دیوید کلی (David Kelly)، استراتژیست ارشد در شرکت مدیریت دارایی جیپیمورگان، دیدگاه متفاوتی ارائه میدهد. او استدلال میکند که کاهش فوری نرخها ممکن است به طور متناقضی فعالیت اقتصادی را در کوتاه مدت کند کند.
به اعتقاد دیوید کلی کاهش اخیر نرخ بهره ممکن است در واقع رشد اقتصادی را به جای تحریک، مهار کند. این دیدگاه، باور گستردهای را که کاهش نرخها همیشه اقتصاد را با کاهش هزینههای استقراض تقویت میکند، به چالش میکشد.
او اظهار داشت:«کاهش نرخهای بهره در ابتدا اصلاً اقتصاد را تحریک نمیکند. یک اثر منحنی J وجود دارد؛ در واقع اقتصاد را کند میکند زیرا مردم شروع به پیشبینی آن نرخهای پایینتر میکنند، بنابراین میخواهند برای نرخهای پایینتر صبر کنند.»
این پدیده، همانطور که کلی توضیح میدهد، مشابه نحوه تحریک هزینهکرد توسط تورم است، زمانی که مصرفکنندگان برای خرید قبل از افزایش قیمتها عجله میکنند. در مقابل، انتظار برای نرخهای پایینتر هم ممکن است باعث شود مردم خریدهای عمده را به تأخیر بیندازند و موقتاً فعالیت اقتصادی را کاهش دهند.
توصیه به رویکرد اقتصادی محتاطانه
دیوید کلی از رویکردی سنجیدهتر برای کاهش نرخ حمایت میکند و فرآیند کاهش نرخ بهره را با «پایین آوردن یک پیانو از پلهها» مقایسه میکند. او اظهار میکند که کاهش تدریجی مفیدتر خواهد بود و بهتر بود با کاهش یک چهارم درصدی به جای کاهش نیم درصدی که فدرال رزرو انتخاب کرده است، شروع شود.
این استراتژیست ارشد نگران است که رویکرد تهاجمی فدرال رزرو ممکن است اعتماد بازار به گسترش اقتصادی جاری را تضعیف کند. با وجود این ملاحظات، او چشمانداز اقتصادی خوشبینانهای دارد و رشد متوسط تولید ناخالص داخلی را در فصلهای آینده پیشبینی میکند.
نتیجهگیری
همانطور که اثرات کاهش نرخ آشکار میشود، اقتصاددانان و ناظران بازار به دقت شاخصهای اقتصادی را زیر نظر خواهند داشت. ماههای آینده نشان خواهد داد که آیا استراتژی فدرال رزرو با موفقیت پویاییهای پیچیده سیاست پولی و رشد اقتصادی را هدایت خواهد کرد یا اینکه کند شدن متناقض پیشبینی شده توسط برخی کارشناسان محقق خواهد شد.