قیمت طلا بهتازگی اوج گرفته و به رکوردهای جدیدی دست یافته است. این فلز گرانبها در این هفته به بالاترین قیمت خود یعنی ۲۷۷۲ دلار در هر اونس تروی رسید و در شش هفته از هفت هفته گذشته افزایش داشته است. با رشد سالانه حدود ۳۳ درصد، بازده طلا از بازار سهام، از جمله شاخص نزدک ۱۰۰، حدود ۱۰ درصد پیشی گرفته است.
از زمانی که بازار سهام در اکتبر ۲۰۲۲ شروع به رشد کرد، بازدهی طلا با ۶۷ درصد نیز از بازدهی ۶۳ درصدی شاخص S&P 500 بیشتر بوده است؛ دادههای YCharts این اطلاعات را تأیید میکنند. این بازدهیهای برتر، طلا را به یکی از محبوبترین سرمایهگذاریهای جهان تبدیل کرده است.
صندوق سرمایهگذاری طلای SPDR که بزرگترین ETF طلا است، ۷۸ میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت دارد و در شش ماه گذشته ۵ میلیارد دلار ورودی داشته است. تقاضا برای طلای فیزیکی نیز بالاست؛ شمشهای طلای کاستکو بهسرعت به فروش میرسند و ولز فارگو تخمین میزند که کاستکو ماهانه حدود ۲۰۰ میلیون دلار شمش طلا و سکه نقره به اعضایش میفروشد.
افزایش قیمت طلا را میتوان به ترکیبی از تقاضای بانکهای مرکزی، تنشهای ژئوپلیتیک و کاهش نرخ بهره نسبت داد؛ شرایطی که نوید افزایش بیشتر قیمت طلا را میدهد.
افزایش تقاضای بانکهای مرکزی
بانکهای مرکزی در سراسر جهان خرید طلا را افزایش دادهاند و طبق گزارش شورای جهانی طلا، رکورد ۴۸۳ تن طلا را در نیمه اول سال خریداری کردهاند. ترکیه، هند و چین از جمله بزرگترین خریداران این فلز گرانبها بودهاند و بخشی از این خریدها بهدلیل تمایل این کشورها برای تنوعبخشی به ذخایر و کاهش وابستگی به دلار آمریکا است.
گلدمن ساکس اشاره کرده که خرید طلا توسط بانکهای مرکزی از اواسط ۲۰۲۲ بهطور قابلتوجهی افزایش یافته که عمدتاً بهدلیل نگرانی از تحریمهای مالی آمریکا و سطوح بدهی ملی ایالات متحده است.
این روند پس از اعمال تحریمهای اقتصادی آمریکا علیه روسیه در سال ۲۰۲۲ بهویژه برجسته شد، که نشاندهنده نیاز کشورها به کاهش وابستگی به دلار بود. اقتصاددان محمد العریان معتقد است که این تغییر رفتار، «یک روند رفتاری پایدار و فزاینده» را در کشورهایی مانند چین و قدرتهای میانه نشان میدهد. برخی از این کشورها همچنین به دنبال جایگزینی برای سیستم پرداخت مبتنی بر دلار هستند که حدود ۸۰ سال است که در هسته معماری مالی بینالمللی قرار دارد.
روسیه با ایجاد اقتصادی بدون وابستگی به دلار، با وجود تحریمها، توانسته است مقاومتی نسبی را در برابر بحران ایجاد کند. العریان هشدار داده که اگر این روند ادامه یابد، میتواند به تضعیف نقش جهانی دلار و کاهش تأثیرات بینالمللی سیستم مالی آمریکا منجر شود.
تنشهای ژئوپلیتیک و افزایش تقاضا
طلا بهطور سنتی بهعنوان یک دارایی امن شناخته میشود و در زمانهای ناپایداری ژئوپلیتیکی، محبوبیت بیشتری پیدا میکند. با افزایش تنشها، از جمله جنگ جاری در اوکراین، تنشهای خاورمیانه و تهدید چین نسبت به تایوان، طلا به یکی از گزینههای برتر سرمایهگذاری تبدیل شده است. در گذشته، اوراق خزانهداری آمریکا نیز بهعنوان داراییهای امن در نظر گرفته میشدند، اما اکنون با افزایش بدهی ملی، ممکن است این اوراق هم خطراتی بههمراه داشته باشند.
بانک آمریکا در گزارشی اخیر نوشت:«طلا بهنظر میرسد که آخرین دارایی امن باقیمانده باشد و این امر معاملهگران و بانکهای مرکزی را به افزایش تقاضا تشویق میکند.»
تأثیر دینامیک انتخابات آمریکا
افزایش احتمال پیروزی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری، تقاضا برای طلا را تقویت کرده است. سیاستهای احتمالی ترامپ شامل افزایش کسری بودجه و بدهی دولت میشود که ممکن است نگرانیهایی درباره تورم و دوام دلار ایجاد کند. اقتصاددان دیوید آکسلی از Capital Economics اظهار داشت که نگرانیها از کسریهای بالا و استقلال محدود فدرال رزرو، طلا را به گزینهای جذاب برای سرمایهگذاری تبدیل کرده است.
حتی اگر ترامپ پیروز نشود، افزایش احتمالی کسری بودجه همچنان میتواند به افزایش قیمت طلا کمک کند. استیو ساسنیک، استراتژیست ارشد Interactive Brokers، اشاره کرد که هیچ یک از نامزدها به دنبال نظم مالی نیستند و فدرال رزرو نیز ظاهراً تمایل دارد که با وجود نرخ تورم بالاتر از هدف، به کاهش نرخها ادامه دهد. از این رو، طلا همچنان میتواند بهعنوان یک سرمایهگذاری پایدار در شرایطی که اقتصاد با چالشهای احتمالی مواجه است، جذاب باقی بماند.
تأثیر کاهش نرخ بهره
بهطور تاریخی، نرخ بهره پایین به افزایش قیمت طلا کمک کرده است. طبق دادههای شورای جهانی طلا، در شش ماه پس از اولین کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو، قیمت طلا تا ۱۰ درصد افزایش داشته است. انتظار میرود که فدرال رزرو در سال آینده چندین بار نرخ بهره را کاهش دهد که میتواند محرک دیگری برای افزایش قیمت طلا باشد.
با وجود افزایش اخیر بازده اوراق خزانهداری آمریکا، قیمت طلا همچنان در حال افزایش است. این موضوع نشاندهنده تمرکز سرمایهگذاران بر روند نرخ بهره جهانی است که با تمایل بانکهای مرکزی جهان به سیاستهای پولی منعطفتر، به سمت کاهش میرود. بانک خلق چین و بانک مرکزی اروپا این هفته نرخ بهره را کاهش دادند، در حالی که بانک کانادا و بانک انگلستان نیز بهاحتمال زیاد به کاهش نرخها فکر میکنند.
در مجموع، ترکیب تقاضای بالای بانکهای مرکزی، ناپایداری ژئوپلیتیکی، تغییرات مالی در آمریکا و کاهش جهانی نرخ بهره، طلا را به یکی از محبوبترین سرمایهگذاریهای جهان تبدیل کرده است و بسیاری از تحلیلگران انتظار دارند که این روند صعودی ادامه یابد.