ایالات متحده آمریکا در اقدامی تازه و قابل توجه، تعرفه واردات صفر درصدی را برای گروهی از کالاهای منتخب از سه کشور عضو اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا (آسهآن)؛ یعنی تایلند، مالزی و کامبوج، به تصویب رسانده است. این تصمیم در چارچوب توافقهای تجاری جدید میان واشنگتن و این کشورها اتخاذ شد و در نشست اخیر آسهآن در کوالالامپور رسماً اعلام گردید.
بر اساس این تصمیم، مجموعهای از کالاهای تولیدی این سه کشور میتوانند بدون پرداخت حقوق گمرکی وارد بازار آمریکا شوند. این اقدام با هدف افزایش همکاریهای اقتصادی، گسترش تجارت آزاد و کاهش وابستگی تجاری آمریکا به بازارهای سنتی انجام گرفته است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، با صدور مجوز رسمی این معافیت تعرفهای، عملاً تصمیم پیشین مبنی بر اعمال تعرفه تلافیجویانه ۱۹ درصدی بر کالاهای وارداتی از این کشورها را لغو کرد. به گفته تحلیلگران اقتصادی، این رویکرد تازه نشاندهنده تمایل واشنگتن به بازتعریف روابط اقتصادی خود با منطقه جنوب شرق آسیا است؛ منطقهای که بهسرعت در حال تبدیل شدن به یکی از مراکز اصلی تولید و صادرات جهانی است.
توافق تجاری متقابل تایلند و آمریکا
در میان کشورهای آسهآن، تایلند یکی از نخستین کشورهایی بود که توانست توافقی جامع با ایالات متحده امضا کند. این توافق که تحت عنوان «چارچوب تجارت متقابل» شناخته میشود، با هدف گسترش همکاریهای تجاری، جذب سرمایهگذاری خارجی و تعمیق روابط اقتصادی دوجانبه طراحی شده است.
طبق مفاد این توافق، دولت تایلند متعهد شده است بیش از ۲۰ میلیارد دلار از کالاهای آمریکایی (از جمله محصولات کشاورزی، منابع انرژی و هواپیما) را خریداری کند. در مقابل، بانکوک پذیرفته است تعرفههای واردات بر حدود ۹۹ درصد از کالاهای آمریکایی را حذف کند.
هرچند ایالات متحده همچنان تعرفه ۱۹ درصدی خود را بر بیشتر کالاهای تایلندی حفظ کرده است، اما برای برخی از کالاهای منتخب و راهبردی تولید تایلند، تعرفه واردات را به صفر رسانده است. هنوز فهرست دقیق این کالاها منتشر نشده، اما انتظار میرود شامل محصولات صنعتی، قطعات الکترونیکی و کالاهای کشاورزی خاص باشد.
کارشناسان معتقدند این توافق میتواند زمینهساز افزایش صادرات تایلند به آمریکا و جذب سرمایهگذاریهای جدید در بخش تولید این کشور شود.
بخشهای کلیدی اقتصاد مالزی مشمول معافیت تعرفهای
در همین حال، مالزی توانسته است امتیاز ویژهای در این توافقهای تجاری به دست آورد. بر اساس اعلام تنگکو زفرول عزیز، وزیر تجارت بینالملل و صنعت مالزی، این کشور موفق شده است برای سه بخش مهم اقتصادی خود تعرفه واردات صفر درصدی دریافت کند. این بخشها شامل موارد زیر هستند:
- تجهیزات و قطعات هوافضا
- داروها و محصولات دارویی
- کالاهای اساسی شامل روغن نخل، کاکائو و لاستیک طبیعی
به گفته وزیر، این اقدام میتواند بهطور قابل توجهی جایگاه صادراتی مالزی در بازار آمریکا را تقویت کند و همچنین مسیر همکاریهای فناورانه و صنعتی میان دو کشور را گسترش دهد. او تأکید کرد که این توافق، علاوه بر مزایای تجاری، به انتقال فناوری، ایجاد فرصتهای شغلی و ارتقای ظرفیت تولید داخلی نیز کمک خواهد کرد.
تلاش اندونزی برای دریافت امتیازات مشابه
پس از موفقیت تایلند و مالزی در کسب این امتیازات، اندونزی نیز بهطور فعال وارد مذاکرات تجاری با ایالات متحده شده است. ایرلانگا هارتارتو، وزیر هماهنگی امور اقتصادی اندونزی، اعلام کرد که گفتوگوهای میان دو کشور پس از وقفهای کوتاه به دلیل تعطیلی دولت آمریکا از سر گرفته شده و انتظار میرود ظرف چند هفته آینده به توافق نهایی برسد.
هارتارتو توضیح داد: «اصل این مذاکرات بر مبنای کالاهایی است که در اندونزی قابل تولید هستند اما در ایالات متحده تولید نمیشوند؛ بنابراین، محصولاتی مانند روغن نخل، کاکائو و شکلات از جمله اقلامی هستند که ممکن است مشمول تعرفه صفر درصدی شوند.»
کارشناسان بر این باورند که اگر اندونزی نیز بتواند به چنین توافقی دست یابد، جایگاه آن در زنجیره تأمین جهانی و روابط تجاری با آمریکا به شکل چشمگیری تقویت خواهد شد.
گامی تازه در مسیر گسترش همکاریهای اقتصادی آمریکا و آسهآن
بهطور کلی، سیاست تازه واشنگتن در اعطای تعرفههای ترجیحی به کشورهای منتخب آسهآن را میتوان بخشی از راهبرد گستردهتر این کشور برای تقویت روابط اقتصادی با شرق آسیا و کاهش نفوذ چین در منطقه دانست.
این تصمیم علاوه بر مزایای اقتصادی، پیام سیاسی روشنی نیز دارد؛ ایالات متحده در تلاش است تا حضور خود را به عنوان یکی از شرکای تجاری پایدار و بلندمدت در جنوب شرق آسیا تثبیت کند. منطقهای که در دهه آینده به یکی از مهمترین موتورهای رشد اقتصادی جهان تبدیل خواهد شد.
