ایالات متحده و چین بر سر چارچوب یک توافق تجاری احتمالی به تفاهم رسیدهاند؛ توافقی که قرار است در دیدار رؤسای جمهور دو کشور در اواخر این هفته بررسی و نهایی شود.
وزیر خزانهداری آمریکا اعلام کرد که این چارچوب شامل «توافق نهایی» درباره فعالیت تیکتاک در آمریکا و تعویق یکساله اجرای محدودیتهای جدید چین بر صادرات عناصر نادر است. او همچنین گفت که اعمال تعرفه ۱۰۰ درصدی بر کالاهای چینی که پیشتر از سوی رئیسجمهور ترامپ مطرح شده بود، منتفی است. در مقابل، چین خرید گسترده دانههای سویا از آمریکا را از سر خواهد گرفت.
این توافق در حالی حاصل شده که هر دو کشور تلاش دارند از تشدید تنشهای تجاری میان دو اقتصاد بزرگ جهان جلوگیری کنند. قرار است ترامپ و شی جینپینگ روز پنجشنبه در کره جنوبی دیدار کنند.
وزیر خزانهداری آمریکا که در حاشیه نشست آسهآن در مالزی با مقامهای ارشد تجاری چین دیدار کرده بود، گفت: «ما به چارچوبی قابل توجه برای ارائه به دو رهبر دست یافتهایم و تعرفهها لغو خواهند شد.» دولت چین نیز اعلام کرد که دو کشور به اجماع کلی درباره رفع نگرانیهای متقابل رسیده و در حال نهاییسازی جزئیات هستند.
تعلیق تعرفههای چین و آمریکا
دونالد ترامپ از زمان بازگشت به کاخ سفید سیاستی تهاجمی در زمینه تعرفههای وارداتی در پیش گرفته و معتقد است این سیاست به رشد تولید داخلی و اشتغال در آمریکا کمک میکند. پس از این اقدام، شماری از کشورها از جمله بریتانیا توافقهای تجاری جدیدی با آمریکا امضا کردند.
بیشترین فشار تعرفهای اما متوجه چین بوده است. پکن نیز در واکنش، اقدامات مشابهی انجام داده، اما دو کشور تصمیم گرفتند تا زمان رسیدن به توافق، از اجرای تعرفههای جدید خودداری کنند.
اوایل ماه جاری، ترامپ اعلام کرد قصد دارد از ماه نوامبر تعرفه ۱۰۰ درصدی بر کالاهای چینی اعمال کند؛ اقدامی در واکنش به تصمیم چین برای محدود کردن صادرات عناصر نادر که برای صنایع الکترونیکی حیاتیاند. او پکن را به «رفتار خصمانه» و تلاش برای «گروگان گرفتن اقتصاد جهانی» متهم کرد.
چین حدود ۹۰ درصد از عناصر نادر جهان را فرآوری میکند؛ موادی که در تولید تلفنهای همراه، پنلهای خورشیدی و تجهیزات الکترونیکی نقش کلیدی دارند. وزیر خزانهداری آمریکا اعلام کرد که چین اجرای محدودیتهای جدید را برای یک سال به تعویق خواهد انداخت تا سیاست خود را بازبینی کند.
در بخش کشاورزی نیز، دانه سویا یکی از مهمترین موارد اختلافی میان دو کشور است. چین بهعنوان بزرگترین خریدار سویا در جهان، با آغاز جنگ تجاری خرید خود از آمریکا را متوقف کرده بود؛ اقدامی که زیان سنگینی به کشاورزان آمریکایی وارد کرد. وزیر خزانهداری آمریکا گفت انتظار میرود این وضعیت بهزودی تغییر کند و افزود: «من خود یک کشاورز سویا هستم و میتوانم بگویم که کشاورزان آمریکایی از نتیجه این توافق برای امسال و سالهای آینده رضایت خواهند داشت.»
توافق درباره تیکتاک
یکی دیگر از محورهای توافق، وضعیت فعالیت تیکتاک در آمریکا است. طبق اعلام مقامهای آمریکایی، توافقی نهایی در این زمینه حاصل شده و قرار است در دیدار ترامپ و شی رسماً تأیید شود.
هدف این توافق، جدا کردن فعالیتهای تیکتاک در آمریکا از شرکت مادر چینی آن برای رفع نگرانیهای امنیتی است. بر اساس چارچوب جدید، کنترل الگوریتم این پلتفرم به شرکتهای آمریکایی واگذار میشود و اکثریت کرسیهای هیئتمدیره بخش آمریکایی در اختیار شهروندان آمریکا قرار خواهد گرفت.
ترامپ که در دوره نخست ریاستجمهوری خود از مخالفان سرسخت تیکتاک بود، در کارزار انتخاباتی ۲۰۲۴ از این پلتفرم برای ارتباط با رأیدهندگان جوان استفاده کرد و موضع خود را تغییر داد.
گسترش روابط تجاری آمریکا در جنوب شرق آسیا
همزمان با مذاکرات با چین، آمریکا چند توافق تجاری جدید نیز در جنوب شرق آسیا امضا کرده است. این توافقها شامل قراردادهایی با مالزی و کامبوج و چارچوبهای همکاری با تایلند و ویتنام میشود.
اگرچه واشنگتن تعرفههایی تا سقف ۲۰ درصد بر کالاهای این کشورها حفظ میکند، اما معافیتهایی برای برخی محصولات در نظر گرفته خواهد شد.
ترامپ در سخنانی در مالزی گفت: «پیام ما به ملتهای جنوب شرق آسیا این است که ایالات متحده کاملاً در کنار شماست و قصد دارد برای نسلهای آینده شریک قدرتمند و قابل اتکایی باقی بماند.»
او همچنین اعلام کرد که توافقهای امضاشده با تایلند و مالزی دسترسی آمریکا به منابع معدنی حیاتی، از جمله عناصر نادر، را گسترش میدهد. به گفته او، ویتنام نیز موافقت کرده بیش از ۸ میلیارد دلار هواپیمای بوئینگ و محصولات کشاورزی از آمریکا خریداری کند. کاخ سفید این سطح از همکاری تجاری را «بیسابقه» توصیف کرده است.
