دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب ایالات متحده، در حال بررسی اعلام وضعیت اضطراری اقتصادی ملی است تا توجیه قانونی برای اعمال تعرفههای گسترده بر متحدان و دشمنان ارائه دهد. این اقدام که با هدف بازتعریف توازن تجارت جهانی انجام میشود، بخشی از استراتژی اقتصادی ترامپ برای دوره دوم ریاستجمهوریاش است.
این اعلام وضعیت اضطراری به ترامپ اجازه میدهد با استفاده از «قانون اختیارات اضطراری اقتصادی بینالمللی» (IEEPA) که به رئیسجمهور اختیار گستردهای برای مدیریت واردات در شرایط اضطراری ملی میدهد، برنامه جدید تعرفهها را تنظیم کند. منابع میگویند ترامپ به این قانون علاقه خاصی دارد، زیرا قدرت گستردهای برای اعمال تعرفهها بدون نیاز به اثبات شدید ضرورت آنها بر اساس دلایل امنیت ملی میدهد.
یکی از منابع آگاه گفت: «هیچ چیزی از روی میز خارج نیست» و به بحثهای گستردهای که درباره اعلام وضعیت اضطراری ملی صورت گرفته، اشاره کرد. تیم انتقالی ترامپ هنوز به این گزارشها واکنشی نشان نداده است.
در سال ۲۰۱۹، ترامپ از IEEPA برای تهدید به اعمال تعرفه ۵ درصدی بر تمام واردات مکزیک استفاده کرد که در صورت عدم اقدام مکزیک برای کاهش تعداد مهاجران غیرقانونی عبوری از مرز به ایالات متحده، به ۲۵ درصد افزایش مییافت. در نهایت، این تعرفهها هرگز اعمال نشدند، زیرا مقامات مکزیکی برای یک هفته مذاکره حضوری به واشنگتن سفر کردند و توافقی برای بازگرداندن سیاست مهاجرتی «ماندن در مکزیک» حاصل شد. با این حال، تهدید اقدام احتمالی که بر اساس وضعیت اضطراری ملی اعلامشده توسط ترامپ در مرز جنوبی سه ماه قبل مطرح شده بود، باعث شد گروههای تجاری برجسته مانند اتاق بازرگانی و میزگرد تجارت، برای چالش قانونی علیه چنین حرکتی آماده شوند.
به گفته منابع آگاه، هنوز تصمیم نهایی درباره اعلام وضعیت اضطراری ملی گرفته نشده است و مشاوران ترامپ در حال بررسی مسیرهای قانونی دیگر برای حمایت از تعرفههایی هستند که ترامپ در کمپین انتخاباتی خود مطرح کرد.
کِلی آن شاو، وکیل تجاری و معاون سابق ترامپ در امور اقتصادی بینالمللی، گفت: «من فکر میکنم رئیسجمهور اختیارات گستردهای برای اعمال تعرفهها به دلایل مختلف دارد و برای انجام این کار مبانی قانونی مختلفی وجود دارد. IEEPA قطعاً یکی از آنهاست.»
مشاوران ترامپ همچنین در حال بررسی قوانین تجاری دیگری مانند بخش ۳۳۸ هستند که به رئیسجمهور اجازه میدهد در برابر کشورهایی که به تجارت ایالات متحده تبعیض روا میدارند، تعرفههای جدید یا اضافی اعمال کند. این قانون، که در دهههای اخیر کمتر استفاده شده، میتواند اقدامات تعرفهای هدفمند را ممکن سازد. گزینه دیگر، بخش ۳۰۱ است که مبنای تعرفههای اولیه ترامپ بر چین بود. با این حال، استفاده از این قانون نیاز به تحقیقات دولتی دارد و شرکتهای متأثر از تغییرات معمولاً ماهها برای مستثنی شدن از این تعرفهها لابی میکنند.
اگر ترامپ تصمیم به اعلام وضعیت اضطراری اقتصادی ملی بگیرد که میتواند به سرعت اجرا شود، مشخص نیست به چه شواهدی استناد خواهد کرد. ترامپ در یک کنفرانس خبری روز سهشنبه به قدرت ذاتی اقتصاد اشاره کرد و ضمن انتقاد از تورم، گفت: «در چهار سال آینده ایالات متحده مانند یک سفینه موشکی بلند خواهد شد. اما واقعاً همین حالا هم در حال اوج گرفتن است.» او به نظرسنجیهای اخیر که افزایش رضایت اقتصادی را نشان میدهند، اشاره کرد.
حامیان تعرفهها میگویند این اقدامات برای تقویت تولیدات داخلی ایالات متحده ضروری هستند. نیک یاکوولا، معاون ارشد ائتلاف برای یک آمریکا شکوفا گفت: «تیم ترامپ درک میکند که باید ظرفیت صنعتی خود را به دلایل امنیت اقتصادی و ملی بازسازی کنیم و این برای جوامع و کارگران آمریکایی مفید خواهد بود. برای دستیابی به این اهداف، قطعاً باید سیاست تجاری قوی و طرفدار آمریکا داشته باشید که شامل تعرفهها باشد.»